Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Xuân Chiến - Trưởng khoa Khám bệnh & Nội khoa và Cố vấn chuyên môn, Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
Can thiệp tim mạch qua ống thông IV là một thủ thuật được áp dụng linh hoạt trong phát hiện và điều trị các bệnh lý tim mạch. Can thiệp được thực hiện trong thời gian ngắn, ít nguy cơ tai biến, thời gian hồi phục nhanh và chi phí điều trị thấp.
1. Can thiệp tim mạch qua ống thông IV là gì?
Can thiệp tim mạch qua ống thông IV là thủ thuật với mục đích duy trì hoạt động đúng đắn của tim. Thủ thuật được tiến hành bằng cách sử dụng một ống thông mềm mỏng, xuyên qua tĩnh mạch (IV) đến tim. Tại đây, tùy vào mục đích can thiệp mà sử dụng ống thông đánh giá các hoạt động khác nhau của tim.
2. Tác dụng của can thiệp tim mạch qua ống thông iv
Việc can thiệp tim mạch qua ống thông IV có tác dụng như sau:
- Đánh giá tình trạng các động mạch vành, tìm ra các bệnh liên quan tới động mạch vành như xơ vữa động mạch.
- Kiểm tra lưu lượng máu trong động mạch vành
- Kiểm tra lưu lượng máu và huyết áp trong các buồng tim
- Kiểm tra hoạt động của van tim
- Kiểm tra các dị dạng ở tim
- Kiểm tra các khuyết tật tim bẩm sinh
- Lấy mẫu bệnh phẩm để sinh thiết
- Kiểm tra khả năng lưu thông của các mạch máu
- Điều trị các bệnh lý tim mạch (nong van tim, đóng tâm nhĩ trái, rối loạn nhịp tim, v.v)
3. Chỉ định và chống chỉ định can thiệp tim mạch qua ống thông IV
Những bệnh nhân được chỉ định can thiệp tim mạch qua ống thông IV là các đối tượng sau:
- Nghi ngờ hẹp, tắc nghẽn mạch máu do đau ngực, khó thở thường xuyên
- Điều trị các bệnh lý tim mạch: Thấp tim, hở van tim, hẹp van tim, hẹp động mạch vành, v.v
- Nghi ngờ khuyết tật về tim
- Nghi ngờ mắc bệnh lý van tim, động mạch vành, v.v
Bên cạnh những đối tượng được chỉ định can thiệp tim mạch qua ống thông IV thì các đối tượng có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với chất cản quang. Người mắc bệnh suy tim, rối loạn nhịp tim nghiêm trọng, bệnh thận giai đoạn cuối. Phụ nữ trong thời kỳ mang thai sẽ không được bác sĩ chỉ định điều trị bằng kỹ thuật này, bởi chúng có thể ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe cũng như bệnh lý hiện tại.
4. Quy trình can thiệp tim mạch qua ống thông IV
Trước khi thực hiện quy trình can thiệp tim mạch qua ống thông IV các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện một số điều để đảm bảo quy trình thực hiện đem lại kết quả tốt nhất. Theo đó, bệnh nhân sẽ ngưng uống thuốc chống đông máu từ 2 - 3 ngày trước khi đặt ống thông tim, đồng thời thay đổi thời gian sử dụng insulin (theo chỉ định của bác sĩ) đối với bệnh nhân đái tháo đường. Kiểm tra xác định có thai hay không, nếu nghi ngờ mang thai cần phải làm xét nghiệm, bởi quy trình này không khuyến khích phụ nữ mang thai thực hiện.
Quy trình can thiệp tim mạch qua ống thông IV được tiến hành theo trình tự như sau:
- Chọn vị trí đặt ống thông tim: Thông thường ống thông được đặt ở vị trí vùng bẹn hoặc vùng cổ tay
- Gây tê vùng da chuẩn bị đặt ống thông
- Tạo ra một lỗ nhỏ trên mạch máu và đưa một ống hình nón (dây dẫn) qua lỗ đó
- Đưa một dây dẫn mỏng khác, uốn dẻo được đi theo phần ống (dây dẫn) đã đưa vào trước đó vào thành mạch máu
- Luồn dây theo đường mạch máu đưa nó đến tim
- Chụp lại vị trí của đoạn dây dẫn và ống thông bằng máy X - quang
- Nếu đã đưa đến đúng vị trí, tiếp tục dùng hệ thống đèn chụp quay xung quanh vùng ngực để lấy hình ảnh mạch vành (mạch ngoại biên) ở mọi góc độ để đánh giá và xác định vị trí mạch bị hẹp
- Luồn bóng nong qua ống thông can thiệp tim mạch, trượt trên dây dẫn, đi tới vị trí chỗ hẹp.
- Bơm căng bóng nong, nếu thấy đau ngực hãy báo bác sĩ. Khi bóng đã ép sát mảng xơ vữa vào thành mạch thì lòng mạch được mở rộng, bác sĩ sẽ làm xẹp và rút bóng ra.
- Nếu tổn thương chỉ cần nong bằng bóng thì thủ thuật dừng lại ở đây và bác sĩ sẽ rút các dụng cụ ra khỏi cơ thể. Ngoài nong mạch, bác sĩ còn có thể tiến hành thủ thuật khác như đặt khung đỡ vào mạch máu sau khi luồn ống thông.
Sau khi thực hiện xong quy trình can thiệp tim mạch qua ống thông iv bệnh nhân cũng cần nghe theo chỉ định của bác sĩ để kết quả sau điều trị đạt được hiệu quả cao nhất. Nếu ống thông luồn qua vùng bẹn, bạn nên nằm duỗi thẳng chân trên giường thêm vài giờ (1-4 giờ). Nếu ống thông luồn vào trong cánh tay, bạn nên giữ cánh tay để yên trong vài giờ.
Nếu đối tượng là trẻ em, phụ huynh cần phải giữ yên chân bé trong vòng vài giờ sau khi thực hiện phương pháp đặt ống thông tim, ngoài ra bệnh nhân nên uống nhiều nước trong vài giờ đầu sau đặt ống thông tim và không nên tập thể dục nặng hay nâng các vật nặng trong vòng 1 tới 2 ngày đầu sau can thiệp.
