Cân nặng và sự phát triển của thai nhi 3 tháng cuối

Cân nặng thai nhi được xem là một trong những tiêu chí đánh giá sự phát triển và sức khỏe của thai nhi. Trong ba tháng cuối của thai kỳ, thai nhi thường có sự tăng trưởng cân nặng mạnh mẽ hơn để chuẩn bị cho quá trình sinh. Do đó, mẹ bầu nên bổ sung dinh dưỡng hợp lý để có một thai kỳ khỏe mạnh, tránh các biến chứng nguy hiểm.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Thành - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

1. Các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng thai nhi

Trong giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ (từ tuần 26 đến tuần 40), trọng lượng thai nhi thường tăng lên nhanh chóng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng thai nhi bao gồm:

• Yếu tố di truyền.
• Vóc dáng và cân nặng của mẹ trước khi mang thai: Trọng lượng của mỗi thai phụ trước khi sinh là không giống nhau vì thế thai nhi trong ba tháng cuối sẽ tăng cân với mức độ khác nhau.
• Chế độ dinh dưỡng của mẹ: Nếu người mẹ có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, thai nhi sẽ đạt cân nặng hợp lý. Ngược lại, thai nhi sẽ thiếu chất và nhẹ cân nếu dinh dưỡng của mẹ kém.
• Tăng đủ cân trong thai kỳ: Trong quá trình mang thai, mẹ bầu cần đảm bảo tăng đủ cân. Nếu mẹ không tăng cân hoặc tăng cân quá ít sẽ có nguy cơ sinh con thiếu cân và ngược lại.
• Số lượng thai: Khi mẹ mang thai đôi hoặc đa thai, trọng lượng của mỗi bé thường thấp hơn so với mức bình thường.
• Bệnh lý của thai phụ: Cân nặng thai nhi có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng thừa cân, béo phì hoặc đái tháo đường thai kỳ.
• Tuổi của bà mẹ mang thai cũng ảnh hưởng đến cân nặng thai nhi 

2. Cân nặng thai nhi 3 tháng cuối

Theo từng giai đoạn phát triển, chiều dài và cân nặng thai nhi sẽ được tiến hành đo lường như sau:

• Thai nhi thường nằm cuộn tròn trong bụng mẹ trước khi được 20 tuần tuổi. Ở giai đoạn này, chiều dài của bé sẽ được đo từ phần đầu đến phần mông, còn được gọi là chiều dài đầu mông.
• Từ tuần thai thứ 30, thai nhi sẽ tăng cân với tốc độ tối đa để chuẩn bị cho ngày chào đời.

Dưới đây là bảng cân nặng tiêu chuẩn của thai nhi và chiều dài trong 3 tháng cuối thai được cập nhật vào năm 2019 bởi Tổ chức Y tế thế giới (WHO): 

3. Cân nặng thai nhi bị thừa hoặc thiếu có nguy hiểm không?

3.1 Thai nhi thừa cân

Quá trình sinh nở sẽ trở nên khó khăn và gây tổn thương cho đường sinh dục của mẹ nếu thai nhi bị thừa cân và quá to, thậm chí có khả năng dẫn đến vỡ tử cung trong quá trình chuyển dạ.

Nguy cơ hạ đường huyết là điều mà trẻ sinh ra bị thừa cân sẽ phải đối diện. Tình trạng này xảy ra do nồng độ insulin cao trong cơ thể mẹ giảm sau khi sinh, trong khi hệ thống nội tiết của trẻ sơ sinh không kịp thích ứng. Hệ quả là xuất hiện các hiện tượng như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, hạ thân nhiệt,… ở trẻ.

3.2 Thai nhi thiếu cân

Trong trường hợp thai nhi bị nhẹ cân kéo dài, nguy cơ trẻ bị ngạt thở khi lọt lòng là rất cao. Ngoài ra, sức đề kháng yếu khiến trẻ dễ bị mắc các bệnh như viêm phổi, đa hồng cầu và hạ đường huyết.

Trẻ em nhẹ cân được một số nhà nghiên cứu cho rằng có nguy cơ đối mặt với tình trạng suy giảm trí tuệ sau này với chỉ số IQ và chỉ số vận động – phối hợp đều thấp hơn so với trẻ đủ cân.

Bảng thông tin về chiều dài và cân nặng thai nhi trong ba tháng cuối chỉ mang tính chất tham khảo. Tuy nhiên, nhiều yếu tố có thể dẫn đến sự chênh lệch về cân nặng của bé. Vì vậy, nếu cân nặng thai nhi cao hoặc thấp hơn so với tiêu chuẩn chung, mẹ bầu nên tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ sản khoa thay vì vội vàng đưa ra kết luận. 

4. Cân nặng của mẹ và chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng gì đến thai nhi?

Trong suốt quá trình mang thai, thai phụ nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng của mình để cân nặng tăng trong khoảng phù hợp và tốt nhất, cụ thể:

• Phụ nữ nhẹ cân (BMI dưới 19.8) mức tăng cân hợp lý là từ 12-18kg trong suốt thai kỳ.
• Phụ nữ có cân nặng bình thường (BMI dao động từ 19.8 đến 26) nên tăng từ 11-14kg.
• Thai phụ thừa cân (BMI dao động từ 26 đến 29) mức tăng cân hợp lý trong suốt thai kỳ từ từ 8 đến 11kg.
• Thai phụ béo phì (BMI trên 29) nên tăng khoảng 8kg.
• Trường hợp mang thai đôi hoặc thai ba, mức tăng cân hợp lý cho trường hợp đặc biệt này là khoảng 15-20kg.

Dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với mẹ bầu. Khi mẹ bầu không tăng cân đủ nghĩa là thai nhi sẽ không nhận được đủ dưỡng chất để phát triển, từ đó có thể dẫn đến nguy cơ sinh non. Ngược lại, nếu mẹ tăng cân quá nhiều trong suốt thai kỳ, nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ cũng sẽ gia tăng, đồng thời khả năng phải sinh mổ cũng cao hơn do thai quá lớn.

Thai nhi sẽ có sự tăng trưởng đáng kể về cân nặng trong ba tháng cuối của thai kỳ nhưng vấn đề cân nặng này lại có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bé. Cả bé nhẹ cân lẫn quá cân đều có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng như: suy hô hấp, suy tim, hạ đường huyết, viêm phổi và đa hồng cầu... Vì thế, mẹ nên thực hiện khám thai thường xuyên trong giai đoạn này để theo dõi cân nặng thai nhi và điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp.

Vinmec cung cấp gói dịch vụ Thai sản trọn gói nhằm bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé, giúp mẹ cảm thấy an tâm hơn trong quá trình chuyển dạ. Trong gói khám này, mẹ sẽ được thực hiện khám thai định kỳ và các xét nghiệm cần thiết để theo dõi tình trạng sức khỏe.

Đặc biệt, từ tuần 37-40 của thai kỳ, tim thai và cơn co tử cung sẽ được theo dõi qua monitor sản khoa để xác định thời điểm dự kiến sinh. Nếu trẻ sinh non sẽ được chăm sóc và nuôi dưỡng theo quy trình chuẩn quốc tế.

Mọi ca sinh non đều được tổ chức một cách chuyên nghiệp với sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa: sản, gây mê cũng như sơ sinh và nhi. Điều này nhằm giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả điều trị cho những vấn đề sức khỏe mà trẻ sinh non có thể đối mặt. 

Sau mỗi lần khám thai, các bác sĩ sẽ phân tích kết quả, tư vấn cho thai phụ về chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mẹ và bé trước khi sinh. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.