Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ nội trú, Thạc sĩ Nguyễn Thị Tâm Lý - Bác sĩ lâm sàng - Trung tâm Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Niêm mạc tử cung dày có thể là dấu hiệu sinh lý ở những phụ nữ có thai, tuy nhiên ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nếu niêm mạc tử cung quá dày có thể dẫn tới tình trạng khó thụ thai.
1. Niêm mạc tử cung dày là gì?
Niêm mạc tử cung là lớp tế bào lót ở mặt trong tử cung, lớp niêm mạc này có đặc điểm là mềm và xốp. Độ dày niêm mạc tử cung thay đổi theo độ tuổi và chu kỳ kinh nguyệt.
Trước dậy thì và sau khi mãn kinh niêm mạc tử cung mỏng, trong độ tuổi sinh sản thì niêm mạc tử cung thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt và niêm mạc dày khi có thai.
Sau khi hành kinh, niêm mạc tử cung còn lại một lớp mỏng, thời điểm này là lúc niêm mạc tử cung mỏng nhất. Dưới tác động của estrogen các tế bào biểu mô tăng sinh nhanh chóng, niêm mạc dần dày lên, các mạch máu phát triển mạnh, các tuyến của cổ tử cung bài tiết một lớp dịch nhầy tạo điều kiện cho tinh trùng di chuyển vào tử cung. Niêm mạc tử cung dày khoảng từ 12-15mm ở giữa và cuối chu kỳ kinh nguyệt, niêm mạc tử cung giai đoạn này tăng sinh chờ sự làm tổ của trứng đã thụ tinh. Nếu có hiện tượng thụ thai thì niêm mạc tử cung tiếp tục tăng sinh để dinh dưỡng cho thai, nếu không có hiện tượng thụ thai xảy ra niêm mạc tử cung sẽ bong và gây ra hiện tượng kinh nguyệt.
Khi niêm mạc tử cung trên 20mm mà không phải trường hợp có thai thì gọi là quá sản niêm mạc tử cung hay niêm mạc tử cung dày.
2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng niêm mạc tử cung dày
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng niêm mạc tử cung dày là do mất cân bằng giữa hormone estrogen và progesterone, tình trạng này do các nguyên nhân bao gồm:
- Hàm lượng estrogen sản xuất quá mức trong cơ thể hay sử dụng nguồn estrogen ngoại sinh kích thích lớp niêm mạc tử cung phát triển dày lên.
- Thừa cân, béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ gây nên tình trạng dày niêm mạc tử cung.
- Mắc bệnh buồng trứng đa nang
- Do sử dụng thuốc có chứa estrogen liên tục không kèm theo progesterone
- Cơ thể thiếu hụt hormone progesterone.
Những dấu hiệu thường thấy của tình trạng niêm mạc tử cung dày:
- Niêm mạc tử cung dày gây ra tình trạng máu ra kéo dài gọi là rong kinh (kinh nguyệt kéo dài trên 7 ngày) hoặc cường kinh (lượng kinh nguyệt ra nhiều trên 80ml trên chu kỳ kinh nguyệt).
- Niêm mạc tử cung dày ở phụ nữ độ tuổi sinh sản có thể làm chậm có thai do cản trở sự thụ thai, ở phụ nữ mãn kinh mà niêm mạc tử cung dày (>5mm) là dấu hiệu nguy hiểm cần điều trị tầm soát nguy cơ ung thư niêm mạc tử cung.
3. Cách khắc phục niêm mạc tử cung dày
Cách điều trị niêm mạc tử cung dày còn tùy thuộc vào từng đối tượng:
- Ở phụ nữ độ tuổi sinh đẻ thì nguyên nhân chủ yếu là do mất cân bằng giữa hormone estrogen và progesterone, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng sử dụng hormone để tái thiết lập sự cân bằng giữa 2 hormone này trong cơ thể, từ đó tăng khả năng mang thai.
- Đối với người đã mãn kinh, niêm mạc tử cung dày bất thường là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ ung thư nội mạc tử cung. Bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết niêm mạc tử cung làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để xem có tế bào bất thường hay không.
Ngoài điều trị bằng thuốc hay thủ thuật can thiệp phụ khoa, thì việc áp dụng một chế độ sinh hoạt tập luyện và ăn uống có thể có ích trong việc cải thiện tình trạng dày niêm mạc tử cung.
- Hạn chế ăn các loại thịt đỏ, mỡ động vật vì chúng làm tăng nguy cơ quá sản và ung thư niêm mạc tử cung.
- Hạn chế các thực phẩm giàu vitamin C, một số các thực phẩm giàu vitamin C như ổi, cam, quýt, bưởi,...
- Hạn chế thực phẩm có nhiều vitamin E, vitamin E có nhiều trong các loại hạt như hạt hạnh nhân, hạt hướng dương...
- Hạn chế các loại sản phẩm làm từ đậu tương như sữa đậu nành, đậu phụ...Vì trong đậu tương có thành phần có cấu trúc và tác dụng gần tương tự như estrogen.
- Giảm ăn những thực phẩm chứa nhiều đường vì có thể dẫn tới mất cân bằng nội tiết tố.
- Một chú ý là các thực phẩm chỉ hạn chế chứ không kiêng hoàn toàn để đảm bảo vẫn cung cấp đủ dinh dưỡng đa dạng cho cơ thể.
- Chế độ tập luyện: Nên tập thể dục thường xuyên, hợp lý các môn thể thao như đi bộ, bơi lội, yoga...tập luyện thường xuyên có thể giảm lượng estrogen trong cơ thể, estrogen chính là nguyên nhân hàng đầu làm niêm mạc tử cung dày lên. Ngoài ra tập luyện hợp lý còn giúp hạn chế tình trạng thừa cân, béo phì hay giúp giảm cân ở những người thừa cân, đây là yếu tố nguy cơ dẫn đến niêm mạc tử cung dày.
- Cân bằng thời gian giữa việc nghỉ ngơi và làm việc; tránh thức khuya ngủ đủ giấc giúp cơ thể tiết hormone cân bằng cho cơ thể.
- Ngoài ra sau điều trị và kết hợp chế độ ăn uống hợp lý cần tái khám theo dõi tình trạng niêm mạc tử cung dày.
Để khắc phục tình trạng niêm mạc tử cung dày cần tái thiết lập sự mất cân bằng nội tiết bằng thuốc và chế độ ăn uống sinh hoạt. Vì tình trạng này có thể dẫn tới khó thụ thai, nên chị em khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh cần đến khám tại cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị sớm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
