Khi sốt cao trên 37 độ, bạn cần phải uống thuốc hạ sốt. Tuy nhiên, nếu trong khoảng nhiệt độ từ 37,5 đến 38,4 độ và bạn có vấn đề về gan thì bạn nên áp dụng một số biện pháp khác để hạ sốt sẽ tốt hơn. Bài viết dưới đây sẽ là cung cấp cho bạn một vài mẹo về cách hạ sốt mà không cần uống thuốc.
1. Nguyên nhân gây sốt
Nguyên nhân gây ra sốt rất nhiều và đa dạng, chúng có thể là do:
- Vi nấm, và ký sinh trùng;
- Bị ngộ độc thực phẩm;
- Virus (trong bệnh cúm hoặc cảm lạnh);
- Vi khuẩn;
- Bị bỏng nắng nghiêm trọng;
- Shock nhiệt, và say nắng do làm việc trong thời gian dài ở ngoài trời hoặc là do thời tiết oi bức;
- Những bệnh lý viêm (như bị viêm khớp dạng thấp, hoặc viêm họng...);
- Khối u (u lành hoặc là ung thư);
- Huyết khối gây ra tắc mạch.
Sốt là một trong những triệu chứng sức khỏe phổ biến, với biểu hiện là sự tăng nhiệt độ của cơ thể, gây ra cảm giác khó chịu và mệt mỏi. Tình trạng này có thể sẽ đại diện cho một bệnh lý, chẳng hạn như bệnh:
Sốt siêu vi: Là sốt do bị nhiễm virus là vấn đề sức khỏe tương đối phổ biến ở người những trưởng thành. Những dấu hiệu thường thấy như: đau họng, sổ mũi, ho, khàn giọng, và đau cơ. Trong một số trường hợp, bị sốt siêu vi cũng có khả năng kéo theo tình trạng như tiêu chảy, nôn mửa hoặc là đau dạ dày.
Sốt do vi khuẩn: Vấn đề gây nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến hầu hết mọi bộ phận trong cơ thể. Bên cạnh sốt, thì vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể còn có khả năng gây ra những dấu hiệu như:
- Gây nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương: Nhức đầu, lú lẫn, cứng cổ, thờ ơ, nhạy cảm với ánh sáng và cáu kỉnh,...
- Nhiễm trùng hệ tiêu hóa: Nôn mửa, tiêu chảy, và dạ dày khó chịu...
- Nhiễm trùng hệ hô hấp dưới (viêm phổi hoặc là viêm phế quản): Ho, khó thở, và tức ngực...
- Nhiễm trùng da: Phát ban, sưng tấy và nổi mủ...
- Nhiễm trùng cơ quan sinh dục: Bị đau rát khi vệ sinh, đau lưng, đi ngoài ra máu, và đau vùng chậu...
- Sốt do vi khuẩn thường sẽ gây ra các cơn đau đầu khó chịu
Sốt do thuốc: Một vài loại thuốc, ví dụ như thuốc kháng sinh, có thể sẽ gây sốt nhẹ trong thời gian dùng thuốc. Cơn sốt ập đến ngay lập tức có thể hiểu là cơ thể đang có phản ứng dị ứng với các thành phần trong thuốc. Nếu như phát sốt do thuốc thì nhiệt độ cơ thể sẽ mau chóng quay về mức bình thường sau khi người bệnh ngưng thuốc.
2. Những cách hạ sốt tại nhà nhanh hiệu quả
Cách làm hạ sốt nhanh tại nhà được nhiều người áp dụng nhất bao gồm:
Làm hạ sốt nhờ mặc quần áo thoáng mát:
- Đắp chăn ấm và mặc nhiều áo khi bị sốt cao dễ có thể khiến cho nhiệt độ cơ thể tăng cao. Do vậy, người bệnh không nên đắp chăn hoặc là mặc nhiều quần áo khi sốt, nên mở cửa sổ cho phòng thông thoáng và uống thuốc hạ sốt để có thể hạ nhiệt độ xuống.
- Nên uống nhiều nước và có thể dùng dung dịch oresol hoặc là nước trái cây để tránh mất nước
- Tắm hay là lau người bằng nước ấm để có thể hạ thân nhiệt trước khi đưa đến bệnh viện.
- Nếu như áp dụng cách hạ sốt nhanh tại nhà bằng thuốc, thì cần được bác sĩ hoặc là chuyên gia sức khỏe hướng dẫn về liều lượng khi sử dụng.
Hạ sốt bằng những loại rau củ quả dễ kiếm:
- Có khá là nhiều loại rau củ có các tác dụng hạ nhiệt, giảm sốt mà chúng ta thường sử dụng nó giống như những loại gia vị có trong căn bếp hàng ngày. Dưới đây là những cách hạ sốt rất đơn giản người bệnh có thể thực hiện:
Uống nước rau diếp cá:
- Rau diếp cá là loại rau sống quen thuộc với người dân Việt Nam. Không chỉ là món ăn quen thuộc, người ta còn phát hiện ra nhiều công dụng khác của diếp cá, trong đó có hạ sốt. Khi bị sốt bạn có thể lấy một nắm rau diếp cá đem rửa sạch rồi đem giã hoặc xay nhuyễn, pha với nước ấm rồi chắt lấy nước để uống. Khi uống rau diếp cá sẽ có vị hơi tanh khó chịu, tuy nhiên uống xong sẽ giúp cơ thể hạ nhiệt nhanh chóng. Nếu như trẻ em khó uống rau diếp cá, thì cha mẹ có thể pha thêm chút đường để có thể cho trẻ uống dễ hơn.
Sử dụng đến gừng tươi hoặc bột gừng:
- Gừng cũng là loại gia vị quen thuộc trong mỗi căn bếp của mỗi gia đình Việt. Không chỉ có thể để nêm nếm thức ăn mà gừng còn là một vị thuốc rất nổi tiếng trong dân gian và được sử dụng để chữa bệnh hiệu quả.
- Sử dụng gừng để hạ sốt người bệnh có thể lấy gừng tươi hoặc là bột gừng đều được. Nếu như là gừng tươi đem rửa sạch rồi xay nhuyễn lấy nước tắm, còn nếu là bột gừng chỉ cần pha với nước ấm là được. Sau khi mà tắm bằng nước gừng người bệnh lấy chăn ấm đắp để cơ thể toát ra mồ hôi nhằm giúp giảm đi sốt và hạ nhiệt. Gừng có các tác dụng kháng khuẩn tốt giúp cho hỗ trợ hệ miễn dịch của cơ thể và đẩy lùi những loại virus, và vi khuẩn nhanh chóng.
- Tuy nhiên, chú ý khi sử dụng cách này đó là người bệnh nên kiểm tra trước phản ứng của cơ thể với gừng, bằng cách có thể lấy một ít gừng tươi hoặc là bột gừng chà xát vào lòng bàn tay và để khoảng từ 4 đến 5 phút. Đây là cách để hạn chế khả năng cơ thể có thể bị dị ứng với gừng.
Hạ sốt bằng tỏi:
- Băm nhuyễn khoảng 50g tỏi, và cần cho vào khoảng 250ml nước ấm và uống dần ở trong ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể trộn tỏi xay nhuyễn với một thìa dầu ô liu rồi xoa vào lòng bàn chân trước khi đi ngủ. Chắc chắn rằng, cơn sốt sẽ nhanh chóng được giải quyết, và người bệnh sẽ dễ chịu hơn. Đây là một trong các cách hạ sốt rất hiệu quả.
Sử dụng nước ấm:
- Sử dụng đến nước ấm để hạ sốt nhanh cũng là cách làm hiệu quả được rất nhiều người lựa chọn. Người bị sốt có thể sẽ sử dụng nước ấm để có thể kiểm soát thân nhiệt của cơ thể.
- Đầu tiên người bệnh lấy một chiếc khăn mặt và một chậu nước ấm, sau đó sẽ ngâm khăn mặt vào nước ấm rồi vắt bớt nước đi. Để khăn lên trán, và lòng bàn chân, hoặc bàn tay, và sau gáy để hạ nhiệt. Chú ý sử dụng nước không nên quá lạnh sẽ có thể làm giảm hiệu quả hạ sốt hoặc là nước quá nóng gây ra bỏng.
- Ngoài việc sử dùng khăn ấm chườm người bệnh cũng có thể tắm bằng nước ấm để có thể thư giãn cơ thể, và loại bỏ cảm giác khó chịu. Nên tắm bằng nước ấm có nhiệt độ thấp hơn so với thân nhiệt cơ thể khoảng 2 độ là tốt nhất.
Ăn dứa tươi:
- Một cách hạ sốt nhanh đơn giản và không mất nhiều thời gian đó là ăn dứa tươi. Dù khi bị sốt người bệnh rất mệt mỏi và sẽ không muốn ăn uống, nhưng hãy cố gắng ăn dứa tươi giúp hạ nhiệt cơ thể. Dứa tươi có chứa những chất chống viêm cực kỳ hiệu quả có thể giúp ngăn ngừa và chống sốt. Bên cạnh đó thì dứa còn được dùng để chống cho cơ thể bị mất nước. Dứa rất dễ ăn, nên khi sốt người bệnh có thể sử dụng cách này để có thể hạ sốt tại nhà.
Sử dụng giấm táo:
- Trong giấm táo có chứa những hàm lượng axit cao, do vậy khi bị sốt sử dụng giấm táo giúp cho giải phóng thân nhiệt cơ thể thông qua qua da và giúp hạ sốt.
- Để có thể thực hiện đầu tiên người bệnh sẽ lấy khoảng 100ml nước giấm táo và pha với nước ấm. Cần dùng khăn sạch thấm vào dung dịch này, và nhẹ nhàng lau khắp cơ thể của mình. Người bệnh có thể làm liên tục để cho cơ thể hạ sốt nhanh chóng.
Sử dụng tất ướt:
- Mới nghe nói thì nhiều người sẽ nghi ngờ độ hiệu quả của cách hạ sốt này. Tuy nhiên, người bệnh nên thử, kết quả này sẽ mang lại hiệu quả khiến nhiều người bất ngờ.
- Đầu tiên cần lấy 2 chiếc tất sạch có chất liệu là cotton, và sau đó đem đi nhúng nước đá, và vắt bớt nước sau đó quấn quanh hai mắt cá chân. Người bệnh nên thực hiện liên tục, cứ 15 đến 20 phút lại thực hiện một lần, và cơ thể sẽ giảm nhanh sốt.
Xông hơi cho cơ thể:
- Với cách này thì khá nhiều người đã thực hiện. Khi bạn tiến hành xông hơi thì những lỗ chân lông sẽ được mở to ra, những loại độc tố được theo mồ hôi và thoát ra ngoài. Người bệnh có thể chọn một vài các loại lá cây như: bưởi, chanh, và sả,...những loại thảo dược này có chứa rất nhiều tinh dầu vừa có thể giúp sát khuẩn đường hô hấp vừa có thể giúp hạ sốt.
Cách hạ sốt bằng trà thảo mộc:
- Khi bị sốt, bạn có thể nấu một tách trà yarrow (hoa Cúc Vạn Diệp). Loại trà thảo mộc này sẽ giúp giãn nở các lỗ chân lông và kích hoạt các tuyến mồ hôi và hoạt động nhiều hơn, qua đó sẽ giúp giảm sốt. Bạn nên cho một thìa canh thảo mộc vào trong một cốc nước đã nấu chín trong 10 phút rồi để nguội nước. Người bệnh cần uống 1 hoặc là 2 ly cho đến khi cơ thể bắt đầu đổ nhiều mồ hôi.
- Một loại thảo mộc khác cũng khiến bạn đổ mồ hôi là hoa nhài. Đây cũng là một trong những sự lựa chọn tốt cho những vấn đề liên quan khác như bị cúm và gây cảm lạnh hoặc là có các chất nhầy quá nhiều ở cổ họng. Để chế biến trà hoa nhài, thì cần trộn 2 muỗng cà phê thảo mộc vào trong một cốc nước đun sôi, và ngâm ở trong nước khoảng 15 phút. Sau đó, người bệnh vớt các cánh hoa ra và uống 3 lần trong 1 ngày đến khi cơn sốt giảm hẳn.
Giảm sốt tại nhà bằng gia vị:
- Hãy thử rắc một lượng vừa đủ ớt cayenne có sẵn lên thực phẩm hoặc là đồ ăn mỗi khi bị sốt. Một trong những thành phần chính của ớt cayenne là capsaicin và là thành phần rất nóng và cay thường hay được tìm thấy trong ớt nóng. Đây có thể là một cách hạ sốt nhanh cho những người lớn khá là hiệu quả, chỉ bằng việc ăn một lượng vừa đủ loại ớt này, sẽ có thể giúp cho cơ thể bạn đổ mồ hôi. Từ đó, sẽ giúp thúc đẩy nhanh đến sự tuần hoàn máu, và giúp cho hạ sốt nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Hạ sốt nhờ uống đủ nước:
- Khi bị sốt, thì cơ thể người bệnh rất dễ bị thiếu nước. Vì vật cần bổ sung nước chính là cách giảm sốt an toàn mà hiệu quả nhất. Khi bị sốt, thì nên uống một lượng nước vừa đủ (khoảng từ 8 đến 12 cốc nước mỗi ngày). Những loại nước này có chứa Gatorade cũng là trong sự lựa chọn hữu ích nhất. Vì chúng không những bù đắp lượng muối thiếu hụt, mà còn có thể bù lượng chất khoáng đã mất đi khi bị mất nước.
Hạ sốt nhanh bằng vitamin C:
- Nước cam và các loại nước trái cây giàu vitamin C khác là một trong các lựa chọn tốt dành. Vitamin C giúp cho việc tăng cường hệ miễn dịch và chống lại các tác nhân ảnh hưởng từ bên ngoài. Chúng cũng có thể sẽ cung cấp lượng nước, và đồng thời còn giúp làm dịu đi nhiệt độ cơ thể.
Hạ sốt bằng cách bổ sung Canxi:
- Tác dụng của canxi có thể sẽ giúp cho giảm thời gian bị bệnh. Vì vậy, người bệnh nên bổ sung những thực phẩm giàu canxi qua các chế độ ăn hằng ngày như là cá, hay rau xanh, và yến mạch...
Giảm sốt bằng chườm mát:
- Chườm khăn mát lên trên vùng trán cũng là cách giúp người bệnh hạ đi nhiệt độ cơ thể chỉ trong thời gian ngắn. Cách hạ sốt nhanh này đã hay áp dụng khi người bệnh bị sốt vì các yếu tố bên ngoài như là tập thể dục quá sức, hay ở ngoài nắng quá lâu, hoặc là sốc nhiệt do thay đổi nhiệt độ môi trường bất ngờ.
- Tuy nhiên, bạn không nên chườm lạnh trực tiếp bằng túi nước đá vì có thể sẽ làm co mạch khiến cho nhiệt của cơ thể không thể thoát ra ngoài qua lỗ chân lông. Ngoài ra, thì chườm lạnh còn dễ khiến cho người bệnh sẽ bị bỏng lạnh gây ra nguy hiểm.
Cách hạ sốt nhanh bằng cách massage:
- Người bệnh có thể nên dùng những biện pháp massage và thư giãn bằng tinh dầu bạc hà, và bạch đàn... để có thể làm ấm cơ thể, khiến cho người đổ mồ hôi và làm giảm nhiệt. Những vị trí để có thể massage tinh dầu giảm sốt hiệu quả là các khu vực phía sau gáy và cả lòng bàn chân.
3. Những sai lầm thường gặp khi thực hiện cách hạ sốt nhanh tại nhà
Dùng kết hợp với nhiều loại thuốc:
- Khi vẫn chưa thể nhận diện được nguyên nhân gây ra bệnh sốt thì tuyệt đối không nên tự ý kết hợp nhiều các loại thuốc khác với nhau và xem đó như 1 cách hạ mà sốt gấp. Nếu như phối hợp 2 hay nhiều loại thuốc hạ sốt cùng với nhau thì có nguy cơ sẽ bị quá liều thuốc và gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng, đặc biệt nhất là bị loét dạ dày.
- Đối với người bệnh trẻ em thì phụ huynh không được tùy tiện phối hợp thuốc để hạ sốt nhanh cho con. Hoạt chất ibuprofen mặc dù nó có tác dụng hạ sốt, nhưng không phải là là nhóm thuốc ưu tiên dùng cho đối tượng trẻ em. Việc mà tự ý phối hợp thuốc có thể sẽ dẫn đến hậu quả gây nguy hiểm, nhất là với những trẻ bị sốt do nhiễm trùng. Trẻ em là đối tượng rất dễ bị sốt xuất huyết trong mùa nắng nóng. Trong khi đó, những loại thuốc hạ sốt thông thường sẽ không có tác dụng gì với người bệnh bị sốt xuất huyết, một số còn bị chống chỉ định do là có nguy cơ gây ra xuất huyết trầm trọng.
- Để có thể hỗ trợ hạ sốt nhanh và hiệu quả thì loại thuốc được ưu tiên dùng hàng đầu và ít tác dụng phụ với trẻ nhất vẫn là acetaminophen (paracetamol). Tuy nhiên, phụ huynh cần phải chú ý về liều lượng, số lần và thời gian khi dùng thuốc để tránh nguy cơ gây quá liều.
Chườm khăn ấm, chườm lạnh cho trẻ bị sốt:
- Chườm khăn ấm là 1 cách được nhiều phụ huynh áp dụng cho con mình nhằm mục đích hạ sốt gấp. Tuy nhiên, phương pháp vật lý này hầu như không có tác dụng làm giảm sốt.
- Những cách khác như là lau người bằng cồn y tế, chườm lạnh đều không được khuyến khích áp dụng cho trẻ em. Tuy là không có công dụng hạ sốt nhưng những biện pháp này giúp cho cả phụ huynh và bản thân những bé sẽ cảm thấy thoải mái, tinh thần dễ chịu hơn, tránh hoang mang và lo lắng thái quá. Nếu như trẻ bị sốt kéo dài quá 3 ngày, hãy dùng thuốc hạ sốt, nếu không có tác dụng, bị nhiễm trùng hoặc dị ứng với thuốc thì cần đưa trẻ đến bệnh viện.
- Nếu như đo thân nhiệt thấy sốt trên 39 độ C thì cần phải vừa cho dùng thuốc vừa đưa trẻ đến viện ngay. Đặc biệt, những người bệnh bị viêm gan, vàng da tắc mật thì sẽ không được dùng thuốc tại nhà nếu như chưa có hướng dẫn từ các bác sĩ.
Nếu như thực hiện cách hạ sốt tại nhà cho trẻ hoặc là người lớn mà không thấy tác dụng sau từ 1 đến 2 ngày, cần đến bệnh viện ngay. Trong mọi trường hợp nếu như cảm thấy không chắc chắn về các nguyên nhân gây sốt và cảm thấy khó chịu, hay mệt mỏi thì tốt nhất người bệnh nên đến gặp bác sĩ để có thể được chẩn đoán và tìm cách hạ sốt hiệu quả nhất.