Thân nhiệt của con người có thể thay đổi nhanh chóng. Nếu trẻ hay ai đó bị ốm, người chăm sóc cần phải biết cách theo dõi nhiệt độ cơ thể. Vì vậy, biết cách đo nhiệt kế thủy ngân chính xác, an toàn tại nhà sẽ giúp theo dõi sức khỏe cũng như chăm sóc người bệnh tốt hơn.
Dưới đây là các bước đo nhiệt kế thủy ngân chính xác và an toàn:
1. Chuẩn bị sẵn sàng nhiệt kế trước khi sử dụng
So với các loại nhiệt kế thủy ngân, việc chọn lựa sử dụng nhiệt kế thủy tinh không chứa thủy ngân sẽ an toàn hơn. Trên bao bì có ghi rõ dụng cụ này có chứa thủy ngân hay không, vì vậy hãy đọc kỹ trước khi mua sản phẩm. Tuy nhiên, miễn là có sự chuẩn bị sẵn sàng nhiệt kế trước khi sử dụng, kiểm tra nhiệt kế để đảm bảo không có vết nứt hoặc rò rỉ, nhiệt kế thủy ngân cũng là dụng cụ an toàn để theo dõi sức khỏe tại nhà.
Cách đo nhiệt kế thủy ngân bắt đầu từ việc chọn giữa nhiệt kế đo ở trực tràng hoặc miệng. Các nhiệt kế này có đặc điểm hình dáng khác nhau để giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn. Cụ thể, nhiệt kế trực tràng có đầu tròn, trong khi nhiệt kế ở miệng có đầu nhọn hơn.
Trước khi đo nhiệt độ, cần làm sạch nhiệt kế bằng xà phòng và nước. Dùng nước mát và xà phòng rửa tay để làm sạch vỏ ngoài thủy tinh của nhiệt kế. Đảm bảo xả kỹ dụng cụ dưới vòi nước để loại bỏ cặn xà phòng. Cần tránh sử dụng nước nóng, vì nhiệt độ quá cao có thể làm vỡ nhiệt kế. Một cách khác cũng có thể làm sạch nhiệt kế là lau kỹ bằng cồn tẩy rửa, sau đó rửa sạch.
So với đo nhiệt kế điện tử, cách đo nhiệt kế thủy ngân có sự khác biệt là cần phải lắc nhiệt kế để giảm nhiệt độ. Nguyên nhân là do nhiệt kế thủy tinh không phải lúc nào cũng tự trở lại vị trí ban đầu sau khi đo nhiệt độ. Do đó, cần nắm chặt một đầu nhiệt kế và lắc mạnh phía đầu đo để đảm bảo nhiệt độ giảm xuống dưới ít nhất 36,0 ° C, tức là phải ở dưới nhiệt độ cơ thể trung bình. Tuy nhiên, động tác này cần phải hết sức cẩn thận, không để nhiệt kế va chạm vào bất kỳ vật gì khi đang lắc, vì có thể làm vỡ thủy tinh và nhiễm độc thủy ngân.
2. Cách đo nhiệt kế thủy ngân
2.1. Đo nhiệt độ trực tràng
Đây là cách đo nhiệt kế thủy ngân cho trẻ sơ sinh hay trẻ từ 3 tuổi trở xuống.
Trước khi đặt nhiệt kế vào lòng trực tràng của trẻ nhỏ, để tránh gây khó chịu, cha mẹ nên bôi trơn đầu đo bằng một chút dầu nhờn hay dầu dưỡng ẩm. Sau đó đặt trẻ nằm ngửa, co chân lên và nhẹ nhàng đẩy đầu đo vào trực tràng, đi vào khoảng 1,3 đến 2,5 cm. Không được ấn mạnh tay nhiệt kế nếu cảm thấy bị nghẹt. Giữ nhiệt kế tại chỗ trong suốt thời gian đo để tránh làm dụng cụ đi sâu hơn vào cơ thể của trẻ. Hơn nữa, cha mẹ cũng cần giữ yên trẻ hoặc bế trẻ để nhiệt kế không bị vỡ.
2.2. Đo nhiệt độ ở miệng
Đo nhiệt độ ở miệng phù hợp hơn đối với người lớn và trẻ em trên 4 tuổi.
Cách thực hiện là đặt đầu nhiệt kế dưới lưỡi, hướng về phía sau miệng. Bản thân người đo có thể tự giữ dụng cụ tại chỗ bằng cách khép môi lại.
Phương pháp này tương đối chính xác để ghi nhận thân nhiệt nhưng có thể khó đối với một số trẻ. Vì trẻ có nguy cơ cắn và làm vỡ nhiệt kế.
Để cách đo nhiệt kế thủy ngân tại miệng có kết quả chính xác nhất, hãy đợi 15 phút trước khi đo nhiệt độ nếu đã ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì.
2.3. Đo nhiệt độ ở nách
Đặt nhiệt kế vào nách cũng là cách đo nhiệt kế thủy ngân để dễ dàng ước tính thân nhiệt. Vị trí này có thể sử dụng nhiệt kế dùng ở miệng hoặc ở trực tràng. Nâng cánh tay một bên và đặt nhiệt kế vào sao cho đầu đo nằm ngay giữa nách. Yêu cầu người bệnh phải tập trung giữ chặt cánh tay áp sát vào cơ thể trong suốt quá trình đo để đảm bảo kết quả chính xác cũng như tránh làm rơi vỡ nhiệt kế.
Trong trường hợp cách đo nhiệt kế thủy ngân cho thấy người đó bị sốt, hãy kiểm tra lại bằng cách đọc nhiệt kế tại trực tràng hoặc miệng, tùy thuộc vào độ tuổi của người bệnh. Điều này là do nách không phải là vị trí ghi nhận chính xác thân nhiệt, trong khi kết quả của cách đo nhiệt kế thủy ngân cho trẻ sơ sinh rất quan trọng để xác định nhanh chóng trẻ bị sốt hay không.
3. Cách đọc kết quả trên nhiệt kế thủy ngân
Sau khi giữ nguyên nhiệt kế trong 2-4 phút với lượng thời gian tùy thuộc vào vị trí đo, có thể lấy nhiệt kế ra và quan sát để ghi nhận kết quả. Nếu đang sử dụng nhiệt kế trực tràng, giữ dụng cụ trong 2-3 phút là đủ. Trong khi đó, nếu đo nhiệt độ ở miệng hoặc nách, cần phải để nhiệt kế ở nguyên vị trí trong 3-4 phút.
Cố gắng không lắc nhiệt kế khi lấy ra khỏi cơ thể vì điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả đo. Giữ nhiệt kế theo chiều ngang để đọc các con số. Đưa thân dụng cụ lên ngang tầm mắt, mỗi vạch chia sẽ tương ứng với 0,1°C. Đọc con số gần nhất tại vị trí đến hết cây thủy ngân.
Sau khi đọc kết quả, phải xác định xem người bệnh có bị sốt không. Thông thường, một người được xem là bị sốt nếu nhiệt độ bằng hoặc trên 38,0 °C khi đo tại trực tràng hay ngậm trong miệng và trên 37 °C nếu đo dưới nách.
Cần gọi cho bác sĩ nếu:
- Trẻ nhỏ dưới 3 tháng bị sốt dựa trên kết quả đo nhiệt độ tại trực tràng.
- Nếu trẻ từ 3-6 tháng tuổi sốt 39 ° C, có các triệu chứng khác như lừ đù hoặc cáu gắt thì báo ngay với bác sĩ.
- Trường hợp nhiệt độ của trẻ từ 6 đến 24 tháng tuổi là 39°C, hãy gọi cho bác sĩ nếu tình trạng này kéo dài hơn 1 ngày.
Cuối cùng, làm sạch nhiệt kế trước khi cất đi. Rửa sạch dụng cụ bằng nước mát và xà phòng, chà xát theo chiều dài của nhiệt kế nhưng đặc biệt tập trung vào phần đầu. Xả kỹ bằng nước khi hoàn thành vì nếu không làm sạch cẩn thận, cách đo nhiệt kế thủy ngân cũng có thể là một con đường lan truyền vi trùng cho người tiếp theo hay lần sử dụng tới.
Tóm lại, tuy ngày nay đã có các loại nhiệt kế hiện đại khác nhau nhưng cách đo nhiệt kế thủy ngân vẫn còn rất phổ biến. Chỉ cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo an toàn theo từng bước nêu trên, dụng cụ này sẽ giúp theo dõi thân nhiệt trong quá trình chăm sóc người bị ốm, sốt.
Nguồn tham khảo: eastmoaa.org, miriamstoppard.com, my.clevelandclinic.org, verywellhealth.com
