Bệnh tim mạch đã và đang là một trong những vấn đề sức khỏe được quan tâm hàng đầu trên thế giới vì đây là một trong những loại bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Vậy đâu là các yếu tố nguy cơ tim mạch?
1. Các yếu tố nguy cơ tim mạch là gì?
Yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch là các yếu tố có liên quan đến sự gia tăng khả năng mắc bệnh tim mạch, một người có thể mang một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ nào đó. Thông thường, các yếu tố hay đi kèm nhau khiến xác suất mắc bệnh tăng lên theo cấp số nhân.
Các yếu tố nguy cơ tim mạch gồm những yếu tố không thể thay đổi được như tuổi, giới tính, di truyền và các yếu tố thay đổi được như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, .... Thông thường, 90% các biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim cấp hoặc tai biến mạch máu não đều có liên quan đến các yếu tố có thể thay đổi được.
2. Các yếu tố không thay đổi được
2.1 Tuổi
Nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch thường gia tăng nhanh hơn khi tuổi đời càng cao. Theo thống kê, hơn nửa số người đột quỵ tim mạch và 80% số chết vì đột quỵ ở độ tuổi trên 65. Dù tuổi cao là việc không tránh khỏi nên mọi người cần phải chú ý hơn nữa đến quá trình ăn uống điều độ, sinh hoạt hợp lý và duy trì một lối sống lành mạnh để góp phần làm chậm lại quá trình thoái hóa do tuổi tác gây ra.
2.2 Giới tính
Đàn ông thường có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn so với nữ giới. Tuy nhiên, sau thời kỳ mãn kinh, nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở nữ giới thường sẽ gia tăng nhanh hơn, thậm chí là cao hơn cả so với nam giới. Bệnh lý tim mạch ở nữ giới thường cũng sẽ nặng hơn, và tỷ lệ tử vong cũng sẽ cao hơn nam giới.
2.3 Di truyền
Đây cũng là một yếu tố quan trọng vì nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng sẽ tăng nếu trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch sớm.
3. Các yếu tố có thể thay đổi được
3.1 Tăng huyết áp
Đây là yếu tố được chú ý nhiều nhất gây nên bệnh tim mạch. Thực tế, tỷ lệ tăng huyết áp ngày càng gia tăng ở những nước đang phát triển như Việt Nam. Theo điều tra mới nhất, hơn một phần tư số người trưởng thành ở Việt Nam mắc bệnh tăng huyết áp.
Tăng huyết áp thường kết hợp với một số yếu tố nguy cơ tim mạch khác như đái tháo đường, béo phì, tăng rối loạn lipid... Trong các rối loạn trên thì một rối loạn này có thể sẽ là nguy cơ của các rối loạn khác và ngược lại. Khi bạn kiểm soát thành công bệnh tăng huyết áp thì sẽ giảm rõ rệt được các nguy cơ xảy ra biến chứng.
Dù kết quả điều trị bệnh tăng huyết áp chủ yếu sẽ phụ thuộc vào việc sử dụng thuốc nhưng các yếu tố khác cũng sẽ góp phần làm giảm đáng kể tình trạng huyết áp như cân nặng, muối và tập luyện thể dục thể thao hàng ngày.
3.2 Tăng cholesterol trong máu và các rối loạn lipid máu
Rối loạn lipid máu hoặc tăng hàm lượng mỡ trong máu là một trong những yếu tố nguy cơ tim mạch quan trọng nhất. Các nghiên cứu cho thấy, nồng độ cholesterol toàn phần có trong máu là yếu tố dự báo mạnh nhất về nguy cơ mắc bệnh mạch vành và đột quỵ. Nồng độ cholesterol toàn phần trong máu dưới 5,2mmol/dl được coi là bình thường, khi cholesterol tăng cao sẽ đồng nghĩa với việc nguy cơ đột quỵ tim mạch cũng tăng cao theo tuyến tính.
3.3 Hút thuốc lá
Khoảng 30 - 40% trong khoảng 500.000 người chết vì bệnh mạch vành hàng năm có nguyên nhân đến từ việc hút thuốc lá. Một số kết quả nghiên cứu đã chứng minh rằng, nguy cơ đột tử cao hơn 10 lần đối với nam giới và cao hơn gấp 5 lần đối với nữ giới. Chính vì vậy, thuốc lá là yếu tố nguy cơ số 1 đối với bệnh đột tử và bệnh mạch ngoại vi. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm ngay khi bạn bỏ hút thuốc lá. Dần dần, mức độ nguy cơ cũng sẽ gần tương đương với những người chưa bao giờ hút thuốc.
3.4 Béo phì
Trong một số nghiên cứu gần đây, trên 100.000 người phụ nữ trong độ tuổi 30 -35 tuổi có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 3 lần ở nhóm béo nhất so với những người trong nhóm có cân nặng thấp nhất. Béo phì được chia làm hai dạng, dạng thứ nhất là mỡ thừa thường tập trung ở vùng bụng và thường gặp ở nam giới, dạng thứ hai là mỡ tích lũy nhiều ở vùng mông và đùi, thường gặp ở phụ nữ. Với kiểu béo phì ở bụng thì thường liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như đột quỵ, bệnh mạch vành. Chính vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo nếu bạn là nam giới thì tốt nhất không nên để vòng bụng vượt quá 90% vòng mông, còn nếu bạn là nữ thì hãy cố gắng duy trì chỉ số này dưới 80%.
3.5 Đái tháo đường và kháng insulin
Những đối tượng mắc bệnh đái tháo đường, đặc biệt là đái tháo đường sau 40 tuổi thì có tỷ lệ mắc bệnh mạch vành và đột quỵ cao hơn so với những người bình thường. Bệnh cảnh kháng insulin trong máu có thể gây ra tình trạng huyết áp, tăng lắng đọng cholesterol vào các mảng xơ vữa động mạch. Hậu quả gây ra là thúc đẩy quá trình xơ vữa và xuất hiện các biến chứng của nó.
3.6 Lười vận động
Lười vận động được coi là một nguy cơ gây ra các vấn đề tim mạch. Việc vận động hàng ngày ít nhất 45 phút sẽ mang lại lợi ích rõ rệt trong việc giảm nguy cơ bệnh tim mạch.
3.7 Rượu bia
Nếu sử dụng điều độ, không quá 1-2 chén nhỏ mỗi ngày thì rượu có thể giúp ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều rượu mỗi ngày thì sẽ làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ gây tổn thương gan và các biến chứng thần kinh trung ương và nhiều rối loạn khác.
4. Lời khuyên hữu ích để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Thực hiện chế độ ăn uống có lợi cho tim, tăng cường bổ sung rau xanh, quả tươi giàu chất xơ và các protein thực vật. Đồng thời, hạn chế sử dụng nhiều loại thức ăn có chứa acid béo no và cholesterol, giảm ăn mặn.
Tích cực giảm cân nếu bạn đang trong tình trạng béo phì, duy trì số cân nặng lý tưởng với chỉ số khối của cơ thể. Đặc biệt, nên duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm với nữ.
Tuyệt đối không nên hút thuốc lá, thuốc lào và hạn chế tối đa rượu bia. Chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày, chọn bài tập phù hợp với sở thích, thời gian và khả năng của mỗi người.
Học cách giảm được stress, căng thẳng, tránh lo âu, cần nghỉ ngơi và thư giãn.
Đi thăm khám sức khỏe định kỳ để đánh giá được tổng quan tình trạng sức khỏe của bạn.
Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu kiến thức về các yếu tố tim mạch là gì. Từ đó có thể phòng tránh và tập luyện được lối sống lành mạnh để có được một trái tim khỏe, một cơ thể khỏe.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
