Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Viêm gan siêu vi A (HAV) là căn bệnh do virus viêm gan A gây nên, triệu chứng viêm gan A điển hình là: chán ăn, sốt nhẹ, vàng da, vàng mắt... Các triệu chứng viêm gan A thường kéo dài dưới 2 tháng. Tuy nhiên, đôi khi biến chứng viêm gan A dẫn đến bệnh lý nguy hiểm có thể kéo dài vài tháng.
1. Nguyên nhân gây bệnh viêm gan A
Viêm gan A Virus viêm gan A là một trong các loại virus gây viêm gan ở người, thuộc họ Picornaviridae, được phân lập thành công năm 1973. Viêm gan virus A thường là bệnh cấp tính (bệnh chỉ biểu hiện trong một thời gian nhất định). Viêm gan siêu vi A chủ yếu lây lan qua đường tiêu hóa Virus viêm gan A thường được tìm thấy trong phân của những người bị nhiễm bệnh, ngoài ra còn hiện diện trong các chất tiết khác như nước bọt, nước tiểu. Bất kỳ hành động nào làm lây lan các chất tiết chứa virus từ người này sang người khác đều làm cho đối phương bị nhiễm virus và có thể gây nên bệnh viêm gan A.
Ngoài ra, vi rút viêm gan A cũng có có thể có trong bể bơi, trong đồ dùng gia đình, vật dụng sinh hoạt cá nhân, trong môi trường đất, nguồn nước...Bệnh không lây lan qua hắt hơi hoặc ho. Siêu vi A tồn tại trong đường ruột, thải ra ngoài qua phân người bệnh.
Dưới đây là một số cách cụ thể mà virus viêm gan A có thể lây lan:
- Môi trường sinh sống kém vệ sinh
- Thiếu nguồn nước sạch
- Sống chung hoặc có quan hệ tình dục với người mắc bệnh, bao gồm cả quan hệ tình dục đồng giới nam.
- Trực tiếp chăm sóc cho người bị bệnh viêm gan A.
- Đi du lịch hoặc làm việc tại những vùng miền có tỉ lệ viêm gan A cao.
2. Triệu chứng viêm gan A
Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan A thường không xuất hiện cho đến khi người bệnh bị nhiễm virus trong một vài tuần. Nhưng không phải ai bị nhiễm virus viêm gan A cũng phát triển thành bệnh. Triệu chứng có thể xảy ra trong khoảng sau 2 đến 6 tuần sau khi virus xâm nhập vào cơ thể như hiện một số dấu hiệu như :
- Mệt mỏi. Ăn mất ngon
- Buồn nôn và nôn đột ngột
- Đau bụng hoặc khó chịu, đặc biệt là ở phía trên bên phải, bên dưới xương sườn dưới của bạn (vị trí gan của người bệnh)
- Phân nhạt màu, thường có màu xám (màu đất sét )
- Nước tiểu đậm
- Đau khớp
- Vàng da và tròng trắng mắt (vàng da)
- Ngứa dữ dội.
Những triệu chứng này có thể tương đối nhẹ và biến mất trong một vài tuần. Tuy nhiên, đôi khi, biến chứng viêm gan A dẫn đến một căn bệnh nghiêm trọng kéo dài vài tháng.
Hầu hết trẻ em dưới 6 tuổi không xuất hiện triệu chứng khi bị viêm gan A, ví dụ như bị vàng da nhưng ở trẻ lớn và người lớn bị viêm gan A đều bị vàng da.
Các triệu chứng viêm gan A thường kéo dài dưới 2 tháng, tuy nhiên có những trường hợp bị viêm gan A có thể có các triệu chứng trong vòng 6 tháng.
3. Các yếu tố nguy cơ của bệnh viêm gan A
Những người có nguy cơ mắc bệnh viêm gan A:
- Người đi du lịch hoặc làm việc ở các quốc gia có tỷ lệ lưu hành bệnh bệnh viêm gan A ở mức cao hoặc trung bình
- Những người bị bệnh gan mãn tính hoặc lâu dài, bao gồm viêm gan B hoặc viêm gan C. Người mắc bệnh gan mãn tính những đối tượng này có khả năng mắc bệnh viêm gan A cao nhất, đồng thời diễn tiến nhanh suy gan và thường dẫn đến tử vong. Những người đang chờ đợi hoặc đã được ghép gan.
- Người mắc bệnh rối loạn yếu tố đông máu. Người chưa bao giờ bị viêm gan A và cần phải truyền các yếu tố đông máu do mắc bệnh rối loạn yếu tố đông máu
- Những người tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm virus viêm gan A mà chưa bao giờ được tiêm vắc-xin viêm gan A trước đây.
- Các thành viên trong gia đình có người nhiễm virus viêm gan A và người nhận con nuôi từ các quốc gia có tỷ lệ lưu hành viêm gan A cao hoặc trung bình.
- Người làm việc tại nơi có nguy cơ nhiễm virus viêm gan A. Những người làm việc với các loài linh trưởng bị nhiễm virus viêm gan A hoặc nghiên cứu virus viêm gan A trong môi trường phòng thí nghiệm nghiên cứu
- Người có quan hệ tình dục đồng giới.
- Người sử dụng chất gây kích thích ở dạng thuốc tiêm và không tiêm như viên ngậm, nhai, hít...
Không giống như các loại viêm gan siêu vi khác, viêm gan A không gây tổn thương gan lâu dài và nó không trở thành mãn tính.
Trong một số ít trường hợp, viêm gan A có thể gây mất chức năng gan đột ngột, đặc biệt là ở người lớn tuổi hoặc người mắc bệnh gan mạn tính.
4. Phòng ngừa bệnh viêm gan A
Vắc-xin viêm gan A là biện pháp hữu hiệu ngăn ngừa nhiễm virus. Viêm gan virus A hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng cách chủ động sử dụng vắc - xin. Hiệu quả của việc sử dụng vắc - xin ngừa viêm gan virus A đã được chứng minh bằng việc giảm rõ rệt số trường hợp mắc trên toàn thế giới.
Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) của Hoa Kỳ khuyến cáo nên sử dụng vắc - xin ngừa viêm gan virus A: Vắc-xin thường được tiêm làm hai lần. Tất cả trẻ em trong độ tuổi từ 12 tháng - tròn 15 tuổi và cho người từ 16 tuổi trở lên. Tiêm mũi đầu tiên khi trẻ được đủ 12 tháng.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin Viêm gan A với ba loại:
- Avaxim 80 UI/0,5 ml của Sanofi (Pháp). Dùng cho trẻ từ 12 tháng đến 15 tuổi
- Twinrix 1 ml phòng viêm gan A + viêm gan B ( của Bỉ)
- Havax 1 ml của Công ty TNHH Một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 (Việt Nam). Sanofi và Công ty TNHH Một thành viên Vắc xin và Sinh phẩm số 1 đều là các nhà sản xuất uy tín, có quy trình sản xuất và kiểm định chất lượng vô cùng nghiêm ngặt để đảm bảo các sản phẩm được sản xuất ra đều có chất lượng hàng đầu.
Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bác sĩ chuyên khoa II Quách Nguyễn Thu Thủy đã có 35 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nhi khoa. Bác sĩ đã được đào tạo bài bản trong nước và ngoài nước như: Đại học Y Hà Nội, Đại học Lilli, Cộng Hòa Pháp. Trước khi làm việc chính thức tại Đơn nguyên Vắc xin - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, bác sĩ Thủy công tác tại Bệnh viện Thanh Nhàn và hợp tác part-time với Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Cdc.gov, mayoclinic.org
