"Bị u xơ tử cung có nên mổ?" là câu hỏi mà rất nhiều chị em phụ nữ đặt ra khi được chẩn đoán mắc bệnh này. Quyết định có nên phẫu thuật hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước, vị trí của khối u, các triệu chứng đi kèm và mong muốn có con của người bệnh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Huỳnh Thị Hiên - Bác sĩ Sản Phụ Khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
1. Phẫu thuật u xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung là một khối u nhỏ hoặc lớn, phát triển bên trong tử cung hoặc trên bề mặt tử cung, các triệu chứng xuất hiện từ nhẹ đến nghiêm trọng. Phần lớn các khối u xơ tử cung đều là u lành tính (không phải ung thư).
Phẫu thuật loại bỏ u xơ tử cung là phương pháp loại bỏ các khối u xơ để giảm cảm giác khó chịu ở bệnh nhân.
2. Bị u xơ tử cung có nên mổ không?
Khi đối mặt với câu hỏi “Bị u xơ tử cung có nên mổ không?” thì phần lớn các khối u xơ tử cung có kích thước nhỏ, không gây ra biến chứng thường không cần phẫu thuật mà sẽ được bác sĩ theo dõi định kỳ sau mỗi 3 - 6 tháng để đánh giá tình trạng của khối u và xác định biến chứng.
Trong một số tình huống đặc biệt, người phụ nữ có dự định sinh con có thể sử dụng liệu pháp hormon và dùng các loại thuốc đối kháng estrogen để giữ lại tử cung.
Đối với các trường hợp u xơ tử cung gây ra các biến chứng như rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, rong huyết mà không thể phẫu thuật ngay, hoặc với những bệnh nhân trẻ tuổi chưa lập gia đình hoặc có các bệnh lý nội tiết, bác sĩ có thể chỉ định dùng progesterone. Tuy nhiên, liều lượng sử dụng cần phải được theo dõi và điều chỉnh bởi bác sĩ.
3. Bị u xơ tử cung khi nào phải mổ?
Bị u xơ tử cung có nên mổ không và quyết định phẫu thuật u xơ tử cung cần được xem xét kỹ lưỡng, tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối u xơ để xác định liệu mổ mở hoặc phẫu thuật nội soi thì tốt hơn.
Trong quá trình phẫu thuật, nếu không kiểm soát được lượng máu chảy hậu phẫu, bệnh nhân có thể sẽ phải cắt bỏ tử cung. Khả năng mang thai sau phẫu thuật phụ thuộc nhiều vào kết quả hậu phẫu, cùng với nhiều yếu tố khác, điển hình như tuổi của bệnh nhân.
Phẫu thuật cắt bỏ tử cung hoặc loại bỏ khối u xơ được khuyến nghị trong các trường hợp sau đây:
- Khi khối u xơ tử cung có kích thước lớn, tương đương với thai nhi trên 12 tuần tuổi, với áp lực lên các cơ quan trong ổ bụng, có thể dẫn đến các biến chứng như đau và thoái hóa.
- Khi khối u xơ chèn ép lên niệu quản, gây ra tình trạng thận ứ nước.
- Khi xuất hiện các triệu chứng như rong kinh, rong huyết, hoặc kinh nguyệt kéo dài, ngay cả khi đã được điều trị nội tiết.
- Khi u xơ ảnh hưởng đến khả năng mang thai, làm biến dạng thai nhi hoặc khiến người mẹ bị sảy thai.
- Khi khối u xơ nằm dưới niêm mạc tử cung.
- Khi u xơ nằm trong dây chằng rộng.
- Khi bệnh nhân nghi ngờ về khả năng ác tính của khối u xơ tử cung.
Với tiến bộ của y học hiện đại, có nhiều phương pháp phẫu thuật u xơ tử cung khác nhau được áp dụng, bao gồm mổ mở, phẫu thuật nội soi thường và phẫu thuật nội soi bằng robot, nên đừng quá lo lắng về bị u xơ tử cung có nên mổ không. Phẫu thuật mổ bóc tách u xơ tử cung bằng robot được coi là phương pháp ưu việt trong điều trị u xơ tử cung. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những cơ sở y tế đầu tiên áp dụng phương pháp này trong lĩnh vực phụ khoa.
4. Các phương pháp mổ khối u xơ tử cung
Theo từng đặc điểm của u xơ tử cung và các yếu tố bệnh lý đi kèm, cũng như tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ xem xét bị u xơ tử cung có nên mổ không và đề xuất phương pháp phẫu thuật u xơ tử cung phù hợp, bao gồm bóc tách u xơ hoặc cắt bỏ tử cung. Bệnh nhân có thể phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở.
Phẫu thuật nội soi là quá trình mổ ít xâm lấn hơn, bằng cách bơm khí CO2 để làm căng khoang ổ bụng và bác sĩ sẽ thực hiện bóc tách khối u xơ tử cung thông qua các vết mổ nhỏ.
Phương pháp phẫu thuật u xơ tử cung này giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng. Trong trường hợp không thể phẫu thuật nội soi, mổ mở được tiến hành. Mặc dù vết rạch trên da sẽ dài hơn, nhưng bác sĩ sẽ đảm bảo tính thẩm mỹ, giúp làm liền sẹo sau phẫu thuật. Tuy nhiên, thời gian hồi phục sau mổ mở sẽ kéo dài hơn.
4.1 Phẫu thuật cắt cơ tử cung
Phẫu thuật cắt cơ tử cung được lựa chọn nếu:
- Bệnh nhân muốn tiếp tục mang thai và sinh nở trong tương lai.
- Bệnh nhân muốn giữ lại tử cung.
- Bệnh nhân có độ tuổi phù hợp và không có các biến chứng nghiêm trọng từ u xơ tử cung.
Có hai cách tiếp cận chính trong quá trình phẫu thuật u xơ tử cung:
- Mổ mở: Bác sĩ sẽ tiến hành bóc tách u xơ tử cung thông qua một vết cắt ở vùng bụng dưới hoặc trên xương mu, với tên gọi khác là "đường rạch bikini". Đối với các khối u xơ tử cung lớn, bác sĩ có thể phải mổ dọc để tiếp cận dễ dàng hơn.
- Phẫu thuật nội soi để bóc tách u xơ tử cung là phương pháp ít xâm lấn hơn. Bác sĩ sẽ tạo một vết cắt nhỏ trong hoặc gần rốn, sau đó sử dụng ống nội soi gắn kèm camera để tiến hành phẫu thuật thông qua các vết rạch này.
So với mổ mở, phẫu thuật nội soi ít mất máu hơn, thời gian nằm viện ngắn hơn và tốc độ hồi phục sau phẫu thuật cũng nhanh hơn. Tỷ lệ phát sinh biến chứng và nguy cơ dính buồng tử cung hậu phẫu cũng thấp hơn.
Đôi khi, bác sĩ sẽ tiến hành cắt khối u xơ thành nhiều mảnh và bóc tách thông qua một vết cắt nhỏ trên bụng. Có trường hợp, các khối u xơ sẽ được lấy ra thông qua một vết mổ rộng hơn trên bụng.
4.2 Phẫu thuật cắt tử cung
Phẫu thuật cắt tử cung là quá trình nhằm loại bỏ một phần hoặc toàn bộ tử cung. Bệnh nhân được chẩn đoán có nhiều u xơ tử cung, u xơ có kích thước lớn và không có ý định sinh thêm con có thể tham khảo phương pháp này.
Tương tự như mổ bóc tách u xơ tử cung, phẫu thuật cắt tử cung được thực hiện qua hai cách:
- Mổ hở cắt tử cung: Bác sĩ thực hiện cắt tử cung thông qua các vết rạch nhỏ trên bụng.
- Phẫu thuật nội soi cắt bỏ tử cung: Bác sĩ sẽ tiến hành đưa một camera nhỏ và các dụng cụ phẫu thuật vào bên trong cơ thể thông qua một vết rạch nhỏ trên bụng. Hiện nay, quy trình này có thể sử dụng robot để thực hiện.
Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ xem xét liệu có nên giữ lại buồng trứng và cổ tử cung hay không, tùy thuộc vào độ tuổi, các bệnh lý đi kèm và kết quả theo dõi sau phẫu thuật.
Thời gian phục hồi sau khi mổ hở cắt tử cung thường kéo dài từ 6 đến 8 tuần, trong khi đó, thời gian phục hồi sau phẫu thuật nội soi thì nhanh hơn, chỉ khoảng 3 đến 4 tuần.
Cắt bỏ tử cung là phương pháp duy nhất có thể chữa dứt điểm u xơ tử cung và làm giảm hoàn toàn các triệu chứng bệnh. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là sau khi tiến hành, bệnh nhân sẽ không thể sinh con được nữa.
5. Lợi ích và rủi ro khi mổ u xơ
5.1 Lợi ích
Đối với mỗi phương pháp cắt bỏ u xơ tử cung hoặc cắt tử cung, các lợi ích mà chúng mang lại là khác nhau:
Bóc u xơ tử cung:
- Giảm triệu chứng: Hầu hết loại bỏ được các triệu chứng khó chịu như chảy máu kinh quá nhiều, đau vùng chậu sau khi phẫu thuật bóc u xơ tử cung.
- Cải thiện khả năng sinh sản: Phụ nữ sau khi phẫu thuật u xơ tử cung, dù có hoặc không có sự hỗ trợ của robot, thường dễ dàng có thai trong khoảng một năm sau đó. Theo khuyến nghị chung, thời gian lý tưởng để mang thai là từ 6 tháng sau phẫu thuật để tử cung hồi phục hoàn toàn.
Cắt tử cung:
- Loại bỏ vĩnh viễn u xơ và các triệu chứng liên quan.
- Có thể giảm các triệu chứng nghiêm trọng đang ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
5.2 Rủi ro khi phẫu thuật
Mọi phương pháp phẫu thuật để bóc tách u xơ tử cung đều được đảm bảo an toàn, nên bệnh nhân đừng quá lo lắng về bị u xơ tử cung có nên mổ không. Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình phẫu thuật và sau phẫu thuật, bao gồm:
- Chảy máu hoặc mất máu nhiều.
- Nguy cơ nhiễm trùng.
- Khả năng phải phẫu thuật lại.
- Tổn thương đến các cơ quan trong bụng như bàng quang, ruột…
- Hình thành mô sẹo trong bụng, có thể dẫn đến việc hình thành các dải liên kết giữa các cơ quan và mô.
- Các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa hoặc tiết niệu.
- Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
So với phẫu thuật mở, phẫu thuật nội soi để bóc tách u xơ tử cung ít rủi ro hơn. Do đó, các bác sĩ ưu tiên lựa chọn phương pháp phẫu thuật u xơ tử cung để giảm thiểu tối đa các biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi cho bệnh nhân cũng là điều dễ hiểu.
6. Cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật?
Để đảm bảo cuộc phẫu thuật diễn ra suôn sẻ, một số điều bệnh nhân cần chú ý:
- Tuân thủ các hướng dẫn không ăn uống trước phẫu thuật theo chỉ dẫn của bác sĩ. Hãy hỏi rõ về thời gian cần nhịn ăn uống trước bao nhiêu giờ, và liệu có thể uống nước lọc không.
- Nếu bệnh nhân đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, hãy thảo luận với bác sĩ xem liệu bệnh nhân có cần ngưng sử dụng chúng trước phẫu thuật hay không. Nếu cần, hãy hỏi cách ngưng thuốc trước ngày phẫu thuật như thế nào. Để bác sĩ biết về mọi loại thuốc không kê đơn, vitamin hoặc thực phẩm chức năng mà bệnh nhân đang sử dụng rất quan trọng.
- Nếu bệnh nhân hút thuốc, hãy lên kế hoạch bỏ thuốc lá ít nhất 6 tuần trước ngày phẫu thuật u xơ tử cung.
- Thuốc aspirin và các loại thuốc làm loãng máu cần phải được ngưng sử dụng trước phẫu thuật theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ.
- Tùy thuộc vào loại phẫu thuật, phương pháp gây tê cũng sẽ khác nhau: gây mê toàn thân, gây tê tủy sống, hoặc gây tê ngoài màng cứng.
7. Một số lựa chọn điều trị u xơ tử cung khác
Không phải lúc nào cũng cần phải thực hiện phẫu thuật u xơ tử cung và thắc mắc bị u xơ tử cung có nên mổ không. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp khác nhau như:
7.1 Điều trị nội khoa
- Sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen để giảm đau.
- Sử dụng thuốc tránh thai hoặc các phương pháp ngừa thai nội tiết tố khác như vòng tránh thai giải phóng progestin để giảm ra máu nhiều.
- Sử dụng thuốc nội tiết như progestin hoặc danazol để ngăn chặn sự sản xuất estrogen và điều trị u xơ tử cung.
- Sử dụng thuốc đối kháng gonadotropin để ngăn chặn sự sản xuất estrogen và progesterone, đưa người bệnh vào thời kỳ mãn kinh tạm thời và làm teo u xơ tử cung. Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn loại thuốc này trước khi phẫu thuật để làm nhỏ khối u xơ giúp quá trình mổ dễ dàng hơn.
- Sử dụng axit tranexamic để giảm chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt.
7.2 Các thủ thuật không xâm lấn
- Thuyên tắc động mạch tử cung (UAE): Hạt siêu nhỏ được tiêm vào một hoặc cả hai động mạch tử cung, hạn chế nguồn cung cấp máu và cải thiện tình trạng chảy máu nhiều.
- Cắt giảm nhiệt theo thể tích tần số vô tuyến (RVTA): Sử dụng đầu dò siêu âm có năng lượng tần số vô tuyến để bóc tách các khối u xơ tử cung bằng cách sử dụng ma sát hoặc nhiệt.
- Phẫu thuật siêu âm hội tụ có hướng dẫn bằng MRI (MRgFUS): Sử dụng nguồn nhiệt để bóc tách khối u xơ tử cung. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ sử dụng hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn khối u xơ.
Mỗi phương pháp điều trị u xơ tử cung đều có những ưu và nhược điểm riêng. Vì vậy, thay vì thắc mắc bị u xơ tử cung có nên mổ không, bệnh nhân cần thảo luận với bác sĩ để được tư vấn về phương pháp phù hợp nhất cho trường hợp của bản thân.
8. Lời khuyên của chuyên gia
U xơ tử cung là các khối u lành tính, thường không gây nguy hiểm nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ không thường xuyên đi khám phụ khoa định kỳ, dẫn đến việc bệnh thường phát hiện muộn, khó điều trị và có thể gây ra các biến chứng không mong muốn, đặc biệt là trong quá trình mang thai:
Trong thai kỳ:
- Thai phụ có u xơ tử cung dễ bị sinh non, ngôi thai không bình thường, hoặc nhau thai bám ở vị trí không bình thường như nhau tiền đạo hoặc nhau cài răng lược.
- U xơ tử cung lớn có thể đè nặng lên xương chậu, gây đau đớn, chèn ép vào đường tiểu, gây tắc nước tiểu ở thận hoặc đè lên bọng đái, gây cảm giác buồn tiểu thường xuyên.
- Có nguy cơ sinh non khi u xơ lớn làm cho sản phụ không thể sinh tự nhiên và phải sinh mổ, với nguy cơ cao hơn về băng huyết hoặc vỡ tử cung.
Trong thời kỳ hậu sản:
- U xơ tử cung thường nhỏ lại và không gây ra biến chứng nào đặc biệt. Tuy nhiên, đôi khi chúng có thể gây nhiễm trùng, đặc biệt là đối với các u xơ dưới niêm mạc.
- U xơ tử cung có thể gây hiếm muộn bởi chúng thay đổi lớp nội mạc tử cung, ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của trứng khi thụ tinh và có thể dẫn đến sảy thai liên tiếp.
Do đó, việc thường xuyên đi khám phụ khoa định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm bệnh, từ đó có thể trả lời cho câu hỏi “Bị u xơ tử cung có nên mổ không?” và can thiệp điều trị phẫu thuật u xơ tử cung kịp thời và tránh những biến chứng nghiêm trọng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
