Thủy đậu là bệnh do Virus Varicella gây ra, bệnh khá lành tính nhưng nguy cơ lây nhiễm cao qua đường hô hấp và dịch tiết. Thời gian ủ bệnh và lây nhiễm ở mỗi người có hệ miễn dịch khác nhau là khác nhau. Cùng Vinmec tìm hiểu rõ hơn trong bài viết này.
1. Đặc điểm bệnh lý thủy đậu
Bệnh thủy đậu thường gặp ở trẻ em theo mùa dịch, song người lớn cũng có nguy cơ phát bệnh nếu không phòng ngừa tốt.
1.1 Đặc điểm bệnh lý
Thủy đậu là bệnh nhiễm Virus cấp tính, gây sốt nhẹ và phát ban. Nốt phát ban mọc theo đợt trên các vùng da khác nhau, gồm các nốt sần, bọng nước đục, trong hoặc nốt vảy.
Virus Varicella thuộc họ Herpesviridae là tác nhân gây bệnh thủy đậu ở trẻ em là bệnh Zona ở người lớn. Loại Virus này có hình cầu, đường kính 250nm, có khả năng tồn tại tốt ở môi trường ngoài.
Ngoài cơ thể vật chủ, virus sống trong vảy thủy đậu vài ngày ngoài không khí. Các thuốc sát khuẩn thường dùng sẽ tiêu diệt được chúng.
1.2 Xét nghiệm chẩn đoán
Sử dụng mẫu bệnh phẩm là huyết thanh hoặc chất dịch trong bọng nước. Thực hiện phân lập nuôi cấy tế bào, có thể xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang tìm kháng nguyên hoặc xét nghiệm PCR tìm ADN.
Cần chẩn đoán phân biệt bệnh thủy đậu do Varicella với các bệnh tương tự như:
- Bọng nước do Virus Herpes Simplex: thường gặp ở vùng da bị viêm da dị ứng, chàm.
- Đậu mùa: các nốt mọc dày có mủ, cùng lứa tuổi, triệu chứng toàn thân nặng.
- Bọng nước do Coxsackia nhóm A: thường gây tổn thương da ở dạng phát ban hoặc bọng nước toàn thân.
- Chốc lở bọng nước do Streptococcus beta hemotytic nhóm A: thường gặp ở trẻ em da bị tổn thương do chàm, ghẻ, trầy xước,... rồi nhiễm trùng.
1.3 Dịch tễ học bệnh thủy đậu
Thủy đậu là bệnh thường gặp trên toàn thế giới và mọi lứa tuổi. Đặc biệt ở vùng khí hậu ôn hòa, có khoảng 90% trẻ dưới 15 tuổi là 95% người trưởng thành nhiễm virus thủy đậu. Người trung niên thường bị Zona nhiều hơn là thủy đậu.
Dịch thủy đậu có chu kỳ nhất định như dịch sởi, thường vào mùa đông đầu xuân, nguy cơ mắc bệnh cao hơn và lây nhiễm nhanh hơn.
2. Thủy đậu ngày thứ 4 còn lây không và con đường truyền nhiễm?
Con người là ổ chứa virus gây bệnh, với thời gian ủ bệnh thủy đậu từ 2 – 3 tuần, trung bình là 14 – 16 ngày.
Thời kỳ lây truyền kéo dài nhất là 5 ngày, song thường từ trước phát ban 1 – 2 ngày đến khi xuất hiện lớp vảy bọng nước. Như vậy, thời gian chưa phát ban (bệnh nhân đau đầu và đau cơ) cho tới khi mụn nước khô lại chính là thời gian gây lây nhiễm bệnh.
Bệnh lây lan qua nước bọt khi bệnh nhân hắt hơi, ho hoặc nói chuyện, cũng có thể lây qua việc tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với virus khi chạm vào quần áo, vật dụng cá nhân của bệnh nhân.
Thời gian lây lan Virus gây bệnh thủy đậu ở người thay đổi miễn dịch sẽ dài hơn.Nguy cơ lây nhiễm bệnh từ những người cùng sống trong gia đình lên tới 70 - 90%.
Với bệnh nhân Zona, thời gian lây truyền bệnh thường trong 1 tuần kể từ khi mọc ban. Người bình thường tiếp xúc với bệnh nhân Zona cũng có thể bị lây nhiễm Virus Varicella và phát bệnh thủy đậu. Bệnh nhân từng bị thủy đậu có thể bị Zona sau khi khỏi bệnh nhiều năm. Người cảm nhiễm sau khi phơi nhiễm 10 – 21 ngày có thể mắc bệnh.
Như vậy, với người chưa được tiêm phòng hoặc chưa từng mắc thủy đậu, nguy cơ lây nhiễm là rất cao. Do đó, cơ quan y tế khuyên người dân nên tiêm vắc-xin phòng thủy đậu càng sớm càng tốt, đồng thời nếu bạn hoặc gia đình mắc bệnh, cần biết kiểm soát bệnh tránh lây lan.
3. Tầm quan trọng của tiêm phòng thủy đậu
Thủy đậu do Virus Varicella mặc dù là bệnh thường gặp và khá lành tính, tuy nhiên cũng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt với trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng có hệ miễn dịch kém, nguy cơ nhiễm bệnh cao, dễ gặp biến chứng nguy hiểm.
Thủy đậu có thể biến chứng gây: viêm tai, viêm phổi, viêm thanh quản, viêm thận cấp, viêm não và màng não,... khiến bệnh nhân tử vong nếu không điều trị kịp thời. Thai phụ mắc thủy đậu trong 3 tháng đầu có thể lây truyền sang thai nhi, gây hội chứng thủy đậu bẩm sinh với biến chứng: đầu nhỏ, vết sẹo dưới da, chậm phát triển, nhẹ cân, đục thủy tinh thể, chi ngắn,...
Vì thế, tiêm phòng vắc-xin thủy đậu được khuyến cáo cần thực hiện với hai đối tượng đặc biệt này. Hiệu quả vắc-xin thủy đậu đạt tới 98% ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm. Những người đã tiêm vòng vaccine nếu có bị bệnh thì triệu chứng nhẹ hơn và dễ điều trị hơn.
Hiện nay, bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec đã cung cấp dịch vụ tiêm chủng phòng ngừa với nhiều loại vắc-xin, trong đó có vắc-xin thủy đậu sản xuất tại Mỹ. Khi tiêm phòng thủy đậu cũng như các loại vaccine khác, khách hàng sẽ được:
- Bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
