Beta sitosterol thường được các bác sĩ chỉ định trong các toa thuốc điều trị bệnh tim hoặc dùng cho bệnh nhân có mức Cholesterol cao, bệnh nhân ung thư... Vậy tác dụng của beta sitosterol là gì và liều dùng beta sitosterol như thế nào là hợp lý?
1. Beta sitosterol là gì?
Beta-sitosterol hay β-Sitosterol (C29H50O), đây là chất được tìm thấy trong thực vật. Các nhà hóa học gọi nó là "ester sterol của thực vật”, được tìm thấy trong trái cây, rau, quả hạch và hạt, có thể sử dụng để làm thuốc.
Beta-sitosterol là một chất tương tự như cholesterol (chứa một liên kết đôi dễ bị oxy hóa), đặc trưng bởi các tính chống ung thư và chống xơ vữa, giúp giảm mức cholesterol bằng cách hạn chế lượng cholesterol đi vào cơ thể, ngoài ra Beta-sitosterol còn có thể liên kết với tuyến tiền liệt giúp làm giảm sưng (viêm).
2. Tác dụng của beta sitosterol là gì?
Beta sitosterol được dùng trong các chỉ định sau:
- Bệnh lý tim mạch nhờ vào tác dụng chống xơ vữa.
- Điều trị cholesterol cao, tăng cholesterol máu có tính chất gia đình: Uống beta sitosterol đường uống có thể làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol "xấu" (LDL) ở trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, beta sitosterol không làm tăng mức cholesterol "tốt" (HDL).
- Tăng cường hệ thống miễn dịch, ngăn ngừa ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung, ngăn cảm cúm (do virus influenza), tăng cường hệ thống miễn dịch ở bệnh nhân HIV/AIDS, viêm khớp dạng thấp, bệnh vẩy nến, dị ứng, lupus ban đỏ, suyễn, rụng tóc, viêm phế quản, đau nửa đầu, hội chứng mệt mỏi mãn tính, đau cơ do xơ hóa...
- Bệnh tiền liệt tuyến ở nam giới tuy nhiên beta sitosterol không thực sự thu nhỏ tuyến tiền liệt bị phì đại.
- Điều trị các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh ở nữ giới.
- Tăng cường hoạt động tình dục.
- Vận động viên marathon dùng để giảm đau, giảm sưng sau khi chạy.
3. Dạng bào chế của Beta sitosterol
Beta sitosterol được bào chế dưới dạng viên nén.
4. Liều dùng beta sitosterol
- Nam giới mắc bệnh u tuyến tiền liệt lành tính được chỉ định 60-130mg beta sitosterol mỗi ngày, chia làm 2-3 lần.
- Điều trị Cholesterol cao: 0.65 - 1.5 gram beta sitosterol, uống 2 lần mỗi ngày trước khi ăn, beta sitosterol thường được dùng với một chế độ ăn uống ít chất béo.
- Tăng cholesterol máu gia đình: 2,5-21,1g beta sitosterol dùng hàng ngày trước bữa ăn. Một số nghiên cứu cho thấy rằng beta-sitosterol có hiệu quả nhất khi dùng với liều 6g mỗi ngày, liều cao hơn dường như không cho kết quả tốt hơn.
- Tăng cholesterol máu gia đình ở trẻ em : 2-4g beta sitosterol uống 3 lần mỗi ngày trong 3 tháng.
Liều dùng beta sitosterol cần tuân thủ theo đúng chỉ định của các bác sĩ điều trị.
5. Tác dụng phụ của beta sitosterol
Beta sitosterol an toàn cho hầu hết người dùng. Beta sitosterol có thể chỉ gây ra một số tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, khó tiêu, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Ít phổ biến hơn, beta-sitosterol có liên quan đến các báo cáo về rối loạn cương dương, mất hứng thú trong quan hệ tình dục và làm nặng nề hơn tình trạng mụn trứng cá.
Không có đủ thông tin đáng tin cậy để biết liệu beta sitosterol có an toàn khi sử dụng khi mang thai hoặc cho con bú vì vậy cần tránh sử dụng ở đối tượng này trừ khi có chỉ định của bác sĩ sau khi đã cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
6. Beta sitosterol tương tác với những thuốc nào?
- Ezetimibe có thể làm giảm lượng beta-sitosterol mà cơ thể hấp thụ, từ đó làm giảm hiệu quả của beta sitosterol.
- Pravastatin làm giảm lượng beta-sitosterol trong cơ thể, từ đó làm giảm hiệu quả của beta sitosterol.
Tuy nhiên, không được tự ý dùng thuốc, ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng sử dụng mà không được sự cho phép của bác sĩ.
