Thương hàn là một trong những bệnh thường gặp của hệ tiêu hóa. Bệnh biểu hiện đặc trưng bởi tình trạng sốt cao, táo bón, đôi khi là tiêu chảy kèm theo đau đầu chán ăn, người mệt mỏi. Bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể gây các biến chứng nặng nề như loét thanh mạc, thủng ruột dẫn đến chảy máu trong ổ bụng thậm chí gây tử vong.
1. Thương hàn là bệnh gì?
Thương hàn là 1 bệnh nhiễm khuẩn toàn thân do trực khuẩn Salmonella gây nên, chủ yếu khởi phát vào mùa hè trong khoảng từ tháng 6 đến tháng 9.
Đặc điểm của trực khuẩn thương hàn:
- Đây là một loại trực khuẩn gram âm, nhóm kỵ khí, có lông, có khả năng di động và không sinh nha bào.
- Trực khuẩn thương hàn dễ phát triển trong môi trường có pH từ 6 - 8, khả năng đề kháng tốt, chịu được lạnh, có thể sống ở nước đá trong 2 - 3 tháng, trong nước thường trên 1 tháng, và có thể sống trong phân đến vài tháng.
- Tuy nhiên, trực khuẩn thương hàn lại dễ bị tiêu diệt ở nhiệt độ 55 độ C trong vòng 30 phút, chết trong cồn 90 độ trong vài phút và trong các dung dịch diệt khuẩn khác.
2. Bệnh thương hàn lây nhiễm qua đường nào?
Bệnh thương hàn có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác qua 2 con đường:
- Thứ nhất, lây qua đường ăn uống, do ăn phải thực phẩm hay nước uống bị ô nhiễm vi khuẩn, sử dụng các thức ăn không được nấu chín. Đây là con đường lây nhiễm bệnh chủ yếu và có thể hình thành nên các vùng dịch bệnh.
- Thứ hai là do trực tiếp tiếp xúc với bệnh nhân, với người mang trùng qua chất thải, qua chân tay hay các vận dụng cá nhân. Con đường này cũng có khả năng gây thành dịch nhưng thường là các đợt dịch nhỏ và tản phát.
3. Triệu chứng của bệnh thương hàn
- Sốt cao kéo dài, đau đầu chóng mặt.
- Người mệt mỏi, chán ăn, kèm theo rối loạn tiêu hóa (có thể táo bón hoặc tiêu chảy). Một số trường hợp có thể bị ho khan.
4. Cơ chế hoạt động của bệnh thương hàn
Trực khuẩn thương hàn gây bệnh cho cơ thể theo 2 cơ chế:
4.1 Cơ chế miễn dịch
4.2 Cơ chế nội độc tố
- Giai đoạn 1: Vi khuẩn thương hàn qua đường tiêu hóa đến dạ dày, các trực khuẩn sẽ bị tiêu diệt bởi dịch dạ dày, một phần còn lại xuống ruột rồi sau 24-72 giờ qua niêm mạc ruột đến hạch mạc treo, theo đường bạch huyết và phát triển ở đó khoảng 15 ngày.
- Giai đoạn 2: Vi khuẩn di chuyển vào máu lần 1. Tại đây, vi khuẩn thương hàn tồn tại trong 24 - 72 giờ. Trong giai đoạn này, vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt bởi các tế bào hệ võng nội mô tại gan, lách, tủy xương, không gây nên biểu hiện lâm sàng. Giai đoạn này tương ứng với thời kỳ khởi phát. Những vi khuẩn còn sống sót tiếp tục xâm nhập vào máu lần 2.
- Giai đoạn 3: Các vi khuẩn khi vào máu lần 2 giải phóng ra các nội tiết tố gây nên chứng bệnh thương hàn.
5. Dự phòng bệnh thương hàn
Bệnh thương hàn là một bệnh thường gặp, dễ xảy ra mà chủ yếu liên quan đến môi trường khí hậu cũng như thói quen ăn uống sinh hoạt. Do đó, việc phòng bệnh là không quá khó khăn nếu như tất cả mọi người đều tuân thủ.
Để phòng bệnh thương hàn cần lưu ý một số điều sau:
- Tham gia tuyên truyền giáo dục và sức khỏe, tạo các đợt phòng chống dịch.
- Đảm bảo vấn đề vệ sinh môi trường sống xung quanh và cộng đồng, đảm bảo môi trường sống khô thoáng, tránh ẩm ướt.
- Ăn uống đảm bảo vệ sinh, ăn chín uống sôi, bảo vệ nguồn nước sạch và vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Xử lý phân và rác thải theo đúng hướng dẫn của các bộ phận cơ quan ban ngành phía môi trường.
- Đi khám định kỳ thường xuyên để phát hiện kịp thời các vấn đề bất thường và có hướng xử lý.
- Tiêm phòng vắc - xin chống thương hàn
6. Vai trò của tiêm vắc-xin trong việc phòng bệnh thương hàn
Bệnh thương hàn là một trong những bệnh truyền nhiễm có khả năng phát thành dịch bệnh trên một vùng dân cư do bệnh có khả năng lây lan từ người này qua người khác hoặc bằng con đường tiếp xúc trực tiếp hoặc lây qua gián tiếp. Để hạn chế sự lây lan cũng như phòng chống khả năng nhiễm bệnh việc tiêm phòng vắc-xin là điều vô cùng cần thiết.
Hiện tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin phòng bệnh thương hàn Typhim Vi 0.5ml được sản xuất bới công ty của Sanofi (Pháp), đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.
Vắc-xin Typhim Vi 0.5ml được chỉ định để dự phòng sốt thương hàn cho người lớn và trẻ em trên 2 tuổi và cho người đi du lịch, dân di cư hoặc nhân viên y tế, quân nhân đi đến các vùng có dịch.
Khi tiêm vắc-xin phòng bệnh thương hàn Typhim Vi 0.5ml tại Vinmec có những ưu điểm vượt trội như sau:
- Tại Vinmec việc tiêm chủng được thực hiện bởi những bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên có chuyên môn nghiệp vụ cao, vắc - xin chất lượng đảm bảo đủ tiêu chuẩn của Bộ y tế nên đạt hiệu quả tối ưu, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, trong và sau quá trình tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Khi tiêm tại 1 bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có thể xử lý các tình huống phát sinh: sốc phản vệ,... ngay lập tức
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.
Riêng trong tháng 12/2019, Vinmec miễn phí tiêm Vắc-xin Viêm gan B sơ sinh (tiêm ngay sau khi sinh) cho bé khi đăng kí Gói tiêm chủng trọn gói dành cho trẻ từ 0-1 tuổi hoặc từ 0-2 tuổi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Bộ Y tế
