Có nhiều nguyên nhân khiến cho da của bạn bị khô và bong tróc, như do không khí lạnh, hay clo trong bể bơi. Ngoài ra có một loại bệnh lý ở da khiến cho da khô và đóng vảy đó là bệnh da vảy cá. Bệnh da vảy cá là một rối loạn di truyền, trong đó các tế bào da chết tích tụ trong lớp vảy dày, khô trên bề mặt da của bạn.
1. Bệnh da vảy cá được chẩn đoán như thế nào?
Ở một số bệnh nhân, đôi khi bệnh da vảy cá chỉ ở mức độ nhẹ, trông giống như da khô thông thường. Nhưng nếu tình trạng da khô và bong tróc làm phiền bạn, bạn hãy đến gặp bác sĩ da liễu để tìm ra nguyên nhân và có hướng xử trí đúng đắn nhất.
Thông thường, một bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán bệnh da vảy cá bằng cách quan sát phần da bị bệnh của bệnh nhân. Song để đưa ra chẩn đoán, bác sĩ có thể sẽ hỏi bạn một vài câu hỏi như:
- Có ai trong gia đình bạn cũng có tình trạng da tương tự không?
- Tình trạng da khô đóng vảy xuất hiện lần đầu tiên khi bạn bao nhiêu tuổi?
- Bạn có gặp phải một tình trạng da liễu nào khác hay không?
- Bạn có đang mắc một bệnh lý hoặc một vấn đề sức khỏe nào khác không?
- Những loại thuốc và các loại thực phẩm chức năng mà bạn đang sử dụng?
Nếu như bạn đang gặp phải tình trạng da khô đóng vảy, bạn muốn đi khám, trước đó bạn hãy suy nghĩ về câu trả lời cho các câu hỏi trên, điều đó sẽ giúp cho bác sĩ định hướng và đưa ra chẩn đoán dễ dàng hơn.
Đôi khi biểu hiện của bệnh da vảy cá trông giống như một tình trạng da khác. Khi đó bác sĩ có thể tiến hành làm sinh thiết da để có thể loại trừ các bệnh lý về da khác cũng gây ra các triệu chứng tương tự, chẳng hạn như bệnh vảy nến.
Khi làm sinh thiết da, bác sĩ sẽ lấy một phần nhỏ của da bị bệnh để kiểm tra, quan sát dưới kính hiển vi. Quá trình lấy mẫu sinh thiết da diễn ra một cách nhanh chóng và dễ dàng trong một lần khám.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kiểm tra nước bọt của bạn để tìm kiếm xem liệu có thay đổi gen nào gây ra tình trang viêm da vảy cá hay không?
2. Bệnh da vảy cá có chữa được không?
Bệnh da vảy cá là một rối loạn di truyền mà cho đến hiện tại chúng ta vẫn không thể chữa khỏi được. Tuy nhiên, việc điều trị vẫn đem lại những lợi ích nhất định như giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của bệnh.
2.1. Các biện pháp chữa da vảy cá tại nhà
Tắm rửa thường xuyên theo chỉ dẫn của bác sĩ là một việc làm cần thiết. Khi ngâm nước sẽ giúp hydrat hóa làn da của bạn và làm mềm phần da khô đóng vảy. Nhưng nếu bạn có vết loét, bác sĩ có thể khuyên ban nên bôi một ít sáp dầu hoặc một sản phẩm tương tự khác lên vết loét trước khi tắm. Điều này giúp giảm bớt sự kích ứng của nước lên vùng tổn thương.
Với một số bệnh nhân cho biết khi họ tắm bằng nước muối (cho thêm ít muối biển vào nước tắm) giúp họ giảm bớt sự châm chích khó chịu trên da và cũng có thể giảm ngứa.
Tẩy tế bào chết cho làn da của bạn bằng một viên đá kỳ (đá bọt) hay bàn chải hoặc miếng bọt biển tẩy tế bào chết khi tắm có thể giúp loại bỏ phần da thừa. Ngoài ra bạn có thể kết hợp loại bỏ da chết bằng các sản phẩm có chứa axit salicylic, axit glycolic hoặc axit lactic. Việc làm này giúp làm giảm kích thước vùng da khô đóng vảy.
Bôi kem dưỡng ẩm cho da ngay sau khi tắm, khi da của bạn vẫn đang còn ẩm sẽ giúp giữ độ ẩm cho da tốt hơn. Có rất nhiều loại kem dưỡng ẩm khác nhau, bạn có thể lựa chọn sản phẩm có chứa bất kỳ thành phần nào sau đây: lanolin, axit alpha hydroxy, ure, axit lactic, axit salicylic hoặc propylene glycol. Các sản phẩm có ceramides hoặc cholesterol cũng giúp giữ ẩm cho da.
Đối với các vết nứt sâu trên da cần phải bôi sáp dầu. Điều này có thể giúp loại bỏ các vết nứt sâu. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà sẽ giúp giữ độ ẩm không khí và giúp cho làn da của bạn không bị khô. Đây cũng là một trong những cách trị da vảy cá giúp đem lại hiệu quả trong điều trị.
2.2. Chữa da vảy cá theo đơn của bác sĩ
Bác sĩ cũng có thể kê đơn các loại kem hoặc thuốc mỡ chuyên dùng để giúp giữ ẩm cho da, loại bỏ các tế bào da chết và kiểm soát tình trạng viêm, ngứa da. Các loại kem hoặc thuốc mỡ giúp điều trị tại chỗ có chứa các thành phần sau:
- Axit lactic hoặc axit alpha hydroxy khác: các hợp chất này cũng thường được sử dụng trong mỹ phẩm để chống lão hóa, giúp giữ độ ẩm cho da.
- Retinoids: retinoids có thể được sử dụng trong trường hợp khó khăn để làm chậm quá trình sản xuất tế bào da của cơ thể bạn. Các chất này có nguồn gốc từ vitamin A, chính vì vậy chúng có thể có một số tác dụng phụ. Tác dụng phụ có thể gặp như sưng môi hoặc rụng tóc. Nếu phụ nữ sử dụng trong thời kỳ có thai có thể khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh.
Nếu tình trạng da khô đóng vảy nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn một loại thuốc retinoid đường uống như Acitretin (Soriatane) hoặc Isotretinoin (Earnica, Claravis, Sotret,...). Các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ như làm cho xương yếu, khô miệng và đau dạ dày.
Nếu da của bạn bị nhiễm trùng cần phải tiến hành điều trị theo phác đồ nhiễm trùng da bằng thuốc uống hoặc bôi lên da. Nếu bạn bị nhiễm trùng da thường xuyên, bác sĩ có thể khuyên bạn nên cho thêm một lượng nhỏ chất tẩy vào bồn tắm của bạn. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không được lạm dụng điều này, chỉ sử dụng khi có chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu bệnh da vảy cá nhẹ, bạn có thể chỉ cần điều trị trong mùa đông khi không khí khô. Ở những vùng khí hậu ẩm ướt, hầu hết da bị vảy cá đều được cải thiện.
Hầu hết bệnh nhân bị da vảy cá đều có tuổi thọ bình thường, bệnh cũng có thể trở nên ít nghiêm trọng hơn theo tuổi tác. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân đều cần tiếp tục điều trị trong suốt cuộc đời của họ.
Bài viết tham khảo nguồn: mayoclinic.org, healthline.com, webmd.com, aad.org
