Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Các bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân ở nhà khi bị cúm để tránh lây truyền virus cảm cúm cho người khác. Vậy cơ chế bệnh cúm lây như thế nào và trong thời gian bao lâu?
1. Cúm lây như thế nào?
Cúm là một bệnh nhiễm trùng do virus cúm tấn công vào vùng đầu và ngực của bệnh nhân. Các triệu chứng thường gặp bao gồm ho, đau họng và sổ mũi. Cơ thể bạn sẽ đau nhức, mệt mỏi và có thể bị sốt cao hơn 37,8 độ C. Thông thường, mọi người thường gặp những dấu hiệu trên trước khi các triệu chứng ở đường hô hấp phát triển.
Phần lớn virus cảm cúm tồn tại ở những phân tử nước lơ lửng trong không khí. Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi ra nước bọt có chứa virus cúm, chúng có thể văng xa tới gần 2 mét. Một người sẽ tiếp xúc với virus cúm khi hít phải những hạt nước li ti hoặc để chúng vô tình rơi vào miệng, mũi hoặc mắt của họ. Con người cũng có thể nhiễm virus nếu chạm vào nơi có dính phân tử nước chứa virus, chẳng hạn như mặt bàn, quầy kệ hoặc tay nắm cửa, và sau đó đưa tay sờ mặt của mình. Virus cảm cúm có thể sống trên bề mặt cứng trong thời gian lên tới 48 giờ.
Do đó, nếu muốn đi làm hoặc đi học trở lại sau khi đã đỡ bệnh, bạn nên thực hiện các bước sau để bảo vệ mọi người xung quanh:
● Rửa tay thường xuyên bằng nước ấm và xà phòng;
● Thông báo cho những người khác rằng bạn đã bị ốm để họ cũng nhớ rửa tay;
● Hắt hơi hoặc ho vào khuỷu tay thay vì bàn tay;
● Đeo khẩu trang y tế.
Trắc nghiệm: Bạn có phân biệt được chính xác cảm lạnh và cúm mùa?
Cảm cúm và cảm lạnh là hai khái niệm mà chúng ta thường đánh đồng nó giống nhau, không phân biệt rõ ràng. Dưới đây là một số câu hỏi trắc nghiệm, giúp bạn có thêm những kiến thức phân biệt cảm lạnh và cảm cúm. Từ đó, có những biện pháp điều trị bệnh phù hợp.2. Bệnh cúm có lây không và trong bao lâu?
Trả lời cho câu hỏi “Bệnh cảm cúm có bị lây không?”, các bác sĩ cho biết bệnh cúm thường lây trong khoảng 1 tuần. Thông thường, bạn có thể bắt đầu truyền bệnh từ 1 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Giai đoạn lây lan sẽ kéo dài trong 5 - 7 ngày sau khi bạn cảm thấy mình đã bị bệnh. Trẻ em và một số người có thể lây lan virus cảm cúm trong thời gian lâu hơn cho đến khi tất cả các triệu chứng giảm dần.
Một số chuyên gia y tế cho rằng bệnh nhân có khả năng lây lan virus mạnh nhất trong 3 - 4 ngày đầu tiên. Đây là giai đoạn người bệnh ho và hắt hơi rất nhiều, dẫn đến việc bắn virus vào trong không khí và các vật thể xung quanh.
Nếu bạn vẫn còn sốt thì đồng nghĩa là nguy cơ truyền nhiễm chưa biến mất. Người bệnh nên ở nhà ít nhất 24 giờ sau khi hạ thân nhiệt một cách tự nhiên mà không cần uống thuốc.
3. Điều trị cảm cúm
Thuốc kháng sinh không thể điều trị cúm vì đây là căn bệnh do virus gây ra chứ không phải vi khuẩn. Để kiểm soát các triệu chứng, người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi, uống nhiều nước và bổ sung chất lỏng, cũng như dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin).
Để giảm nhanh các triệu chứng, bác sĩ có thể kê toa thuốc chống virus cảm cúm, tuy nhiên những loại thuốc này không thể giúp ngăn chặn sự lây lan. Bạn vẫn có thể khiến người khác bị bệnh ngay cả khi đang dùng thuốc kháng virus điều trị cúm. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh, Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị bệnh nhân điều trị cúm bằng 4 loại thuốc được FDA phê chuẩn sau đây:
● Baloxavir marboxil (Xofluza);
● Oseltamivir (Tamiflu);
● Peramivir (Rapivab);
● Zanamivir (Relenza). Lưu ý Relenza là một loại thuốc hít, vì vậy bạn không nên sử dụng nếu bị hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Những loại thuốc trên có tác dụng rút ngắn thời gian mắc bệnh cũng như giai đoạn lây lan cúm. Để thuốc phát huy hiệu quả, tốt nhất là bắt đầu uống trong vòng 48 giờ kể từ khi các triệu chứng xuất hiện. Tuy nhiên, thuốc kháng virus cảm cúm có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, ói mửa và tiêu chảy.
Những đối tượng có nguy cơ cao gặp biến chứng cúm (trên 65 tuổi, bệnh mãn tính hoặc phụ nữ mang thai, ...) nên phối hợp tốt bác sĩ khi bị bệnh để được theo dõi. Ngoài ra, nếu có bất kỳ triệu chứng cúm nghiêm trọng nào, chẳng hạn như khó thở hoặc chóng mặt, cần đến bệnh viện ngay lập tức.
Đối với bệnh cảm cúm, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cần thiết và quan trọng hơn tìm thuốc chữa hay biện pháp điều trị. Người bệnh nên tuân thủ yêu cầu của bác sĩ là cách ly với mọi người khi đang ốm, ngay cả khi đã cảm thấy khỏe hơn. Đây là cách bảo vệ mọi người và không lây lan cúm hiệu quả.
4. Phòng ngừa virus cảm cúm
Tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm là sự lựa chọn tốt cho bạn và cả đình để ngăn ngừa nhiễm cúm, được các tổ chức y tế khuyến cáo.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm phòng với đa dạng các loại vắc-xin, phục vụ nhu cầu tiêm phòng của nhiều đối tượng khác nhau như sau:
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý và áp dụng cách giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Quý khách hàng sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com, heathline.com
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp dịch vụ tiêm phòng với đa dạng các loại vắc-xin, phục vụ nhu cầu tiêm phòng của nhiều đối tượng khác nhau như sau:
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý và áp dụng cách giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
- Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc - xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho khách hàng.
- 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.