Block tim giữ vai trò quan trọng trong hệ thống tim mạch. Đây là tình trạng rối loạn dẫn truyền tín hiệu điện trong tim, gây ra sự không đều và không ổn định của nhịp tim. Bài viết này cung cấp cái nhìn tổng quan về bệnh lý, giúp người bệnh nắm bắt được thông tin cần thiết và điều trị, quản lý bệnh hiệu quả.
1. Block tim là gì?
Block tim là một tình trạng rối loạn trong hệ thống điện của tim, ảnh hưởng đến nhịp đập và khả năng dẫn truyền tín hiệu điện. Tình trạng này còn được gọi là Block tim (Atrioventricular - AV) hoặc rối loạn dẫn truyền.
Thông thường, tín hiệu điện truyền từ buồng trên của tim (tâm nhĩ) đến buồng dưới (tâm thất). Nút AV là một cụm tế bào kết nối các hoạt động điện của tim - giống như một cây cầu - từ các buồng tim trên cùng đến các buồng dưới cùng. Nếu gặp phải tình trạng này, tín hiệu điện sẽ không thể truyền qua nút AV đến tâm thất. Kết quả, tim không hoạt động hiệu quả, khiến tim không thể bơm máu qua các buồng và ra cơ thể như một trái tim bình thường.
2. Các loại Block tim là gì?
Tùy thuộc vào mức độ suy giảm tín hiệu điện, bệnh được chia thành 3 loại:
Block tim độ 1: Xung điện vẫn đến tâm thất nhưng di chuyển qua nút AV chậm hơn bình thường. Đây là loại nhẹ nhất.
Block tim độ hai được phân thành hai loại: Loại I và Loại II. Trong cấp độ 2, các xung động bị chặn không liên tục.
- Loại I còn được gọi là kiểu Mobitz I hoặc chu kỳ Wenckebach: Đây là một dạng Block tim cấp độ hai ít nghiêm trọng. Tín hiệu điện ngày càng chậm hơn cho đến khi tim bệnh nhân thực sự bỏ qua một nhịp đập
- Loại II, còn được gọi là kiểu Mobitz II: Trong khi hầu hết các tín hiệu điện đến tâm thất thường xuyên, một số thì không, khiến nhịp tim trở nên không đều và chậm hơn bình thường.
Block tim độ 3: Tín hiệu điện từ tâm nhĩ đến tâm thất bị chặn hoàn toàn. Để bù đắp cho điều này, tâm thất bắt đầu tự đập, hoạt động như một máy điều hòa nhịp tim thay thế nhưng nhịp tim chậm hơn nhiều. Bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng bơm máu ra cơ thể của tim.
3. Triệu chứng của từng loại block tim
3.1 Triệu chứng Block tim độ 1:
- Có thể không có bất kỳ triệu chứng nào.
- Có thể được phát hiện khi đo điện tâm đồ (ECG) định kỳ mặc dù nhịp tim và nhịp tim thường bình thường.
- Block cấp độ 1 thường gặp ở vận động viên, thanh thiếu niên, thanh niên và những người có dây thần kinh phế vị hoạt động mạnh.
3.2 Triệu chứng block tim cấp độ 2:
- Ngất xỉu, cảm thấy chóng mặt;
- Đau ngực;
- Cảm thấy mệt mỏi;
- Hụt hơi;
- Tim đập nhanh;
- Thở nhanh;
- Buồn nôn.
3.3 Triệu chứng block tim độ 3:
- Chóng mặt, ngất xỉu;
- Đau ngực;
- Cảm thấy mệt mỏi;
- Hụt hơi;
- Các triệu chứng của block tim cấp độ 3 dữ dội hơn do nhịp tim chậm. Nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng, cần liên hệ bác sĩ ngay lập tức.
Các biến chứng có thể xảy ra của tình trạng Block tim: Các biến chứng có thể đe dọa tính mạng và bao gồm:
- Suy tim;
- Rối loạn nhịp tim;
- Đau tim;
- Ngừng tim đột ngột.
4. Chẩn đoán và điều trị
4.1. Phương pháp chẩn đoán
Chẩn đoán thường bắt đầu bằng việc thu thập bệnh sử và tiền sử gia đình. Các bác sĩ cũng tiến hành kiểm tra nhịp tim và thực hiện các xét nghiệm như:
- Điện tâm đồ (ECG): Ghi lại hoạt động điện của tim và phát hiện sự chậm trễ hoặc chặn truyền của tín hiệu điện.
- Máy theo dõi điện tim Loop recorder: Theo dõi nhịp tim trong thời gian dài và cung cấp thông tin về các sự kiện bất thường.
- Nghiên cứu điện sinh lý: Đánh giá chi tiết hơn về hoạt động điện của tim.
4.2. Điều trị block tim
Bác sĩ sẽ xác định mức độ tắc nghẽn tim (loại, vị trí và mức độ nghiêm trọng) gây ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của tim và xem xét các triệu chứng để xác định phương pháp điều trị. Các triệu chứng và cách điều trị tùy vào tình trạng người bệnh. Đôi khi, việc thay đổi thuốc hoặc điều trị bệnh tim sẽ ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn tim.
- Block tim cấp độ 1: Nếu bệnh nhân bị block tim cấp độ 1 có thể không cần điều trị.
- Block tim cấp độ 2: Nếu bệnh nhân bị block tim cấp độ 2 và có các triệu chứng, người bệnh có thể cần máy tạo nhịp tim để giữ tim đập như bình thường. Máy tạo nhịp tim là thiết bị nhỏ gửi xung điện đến tim của họ.
- Block tim cấp độ 3: Block tim cấp độ 3 thường được phát hiện lần đầu tiên trong tình huống khẩn cấp. Điều trị cần sử dụng máy tạo nhịp tim.
5. Phòng ngừa và quản lý bệnh
Một số trường hợp có thể là bệnh lý tim mạch bẩm sinh, nhưng hầu hết block tim phát triển sau khi sinh. Bên cạnh đó, nguy cơ mắc bệnh tim mạch còn tăng theo độ tuổi. Các bước cần thực hiện để giữ cho trái tim và cơ thể khỏe mạnh nhất có thể bao gồm:
- Thực hiện lối sống lành mạnh cho trái tim bao gồm ăn một chế độ ăn lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc mỗi đêm, giảm căng thẳng, hạn chế uống rượu, ngừng hút thuốc và sử dụng các chất kích thích.
- Theo dõi thuốc: Một số loại thuốc và chất bổ sung có thể tác động đến hệ thống điện của tim. Nếu bạn đang sử dụng, cần trao đổi với bác sĩ để đảm bảo chúng không làm tăng nguy cơ block tim.
Block tim là một tình trạng có thể quản lý được với sự chăm sóc y tế đúng đắn và một lối sống lành mạnh. Nhận thức về bệnh, tuân thủ chặt chẽ kế hoạch điều trị và duy trì các thói quen tốt cho sức khỏe tim mạch là chìa khóa để kiểm soát và phòng ngừa các biến chứng. Việc kết hợp giữa sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp và sự chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe cá nhân sẽ giúp chúng ta có một cuộc sống khỏe mạnh và hoạt bát, dù mắc bệnh Block tim.
