Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Ho là cách cơ thể cố gắng loại bỏ chất nhầy, chất lạ và vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng và bệnh tật cho phổi. Tuy nhiên khi ho kéo dài, ho nhiều sẽ làm người bệnh khó chịu, mệt mỏi, thậm chí đến mức nôn và cần điều trị kịp thời.
1. Tại sao chúng ta ho?
Ho là cách cơ thể cố gắng loại bỏ chất nhầy, chất lạ và vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng và bệnh tật cho phổi. Bạn có thể bị ho do các chất kích thích trong môi trường mà bạn nhạy cảm. Điều này cũng có thể là do phản ứng dị ứng, nhiễm vi rút hoặc vi khuẩn.
Một số bệnh và tình trạng có thể khiến cả người lớn và trẻ em ho dữ dội đến mức nôn mửa.
1.1. Nguyên nhân ở người lớn
Một số tình trạng có thể gây ho từng cơn ở người lớn. Đây có thể là kết quả của một bệnh cấp tính, ngắn hạn hoặc dị ứng. Chúng cũng có thể là mãn tính và kéo dài trong nhiều tuần, nhiều tháng, hoặc thậm chí nhiều năm.
Nguyên nhân gây ho nặng để gây nôn bao gồm:
- Hút thuốc lá: Ho của người hút thuốc có thể ướt hoặc khô và có thể gây nôn mửa và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như khí phế thũng.
- Chảy nước mũi sau: Chất nhầy được tạo ra chảy xuống cổ họng, gây ra những cơn ho có thể gây nôn mửa.
- Hen suyễn: Ho, thở khò khè, khó thở và sản xuất nhiều chất nhầy đều là các triệu chứng của bệnh hen suyễn. Những triệu chứng này cũng có thể gây ra nôn mửa.
- Ho dạng hen suyễn: Ho là triệu chứng duy nhất của dạng hen suyễn này. Nó tạo ra một cơn ho khan, dai dẳng, có thể nghiêm trọng đến mức gây nôn.
- Trào ngược axit và bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Trào ngược axit và GERD đều có thể gây kích ứng ở thực quản dưới. Điều này có thể gây ho và đau họng, trong số các triệu chứng khác.
- Viêm phế quản cấp tính: Loại nhiễm trùng này gây ra ho có thể tạo ra một lượng lớn chất nhầy, có thể tạo ra nôn mửa và nôn mửa. Một cơn ho khan, thở khò khè, đủ cường độ để gây nôn có thể tiếp tục kéo dài nhiều tuần sau khi tình trạng nhiễm trùng biến mất.
- Viêm phổi: Nhiễm trùng này có thể gây ra những cơn ho và nôn mửa dữ dội do chất nhầy bị tống ra khỏi phổi hoặc chảy mủ mũi sau nghiêm trọng.
- Thuốc huyết áp: Thuốc ức chế men chuyển (ACE) đôi khi gây ho mãn tính, nặng. Thuốc ức chế men chuyển được sử dụng để điều trị huyết áp cao và suy tim.
1.2. Nguyên nhân ở trẻ em
Một số tình trạng gây nôn liên quan đến ho ở người lớn cũng có thể gây ảnh hưởng tương tự ở trẻ em. Chúng bao gồm viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn, hen suyễn dạng ho, chảy nước mũi sau và trào ngược axit.
Các điều kiện khác bao gồm:
- Ho gà: Đây là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Nó gây ra những cơn ho dữ dội và nhanh chóng. Chúng thường hút hết không khí trong phổi, khiến người bệnh thở gấp vì oxy. Điều này gây ra tiếng kêu. Nôn mửa là một phản ứng phổ biến đối với các triệu chứng này.
- Virus hợp bào hô hấp (RSV): RSV gây viêm phổi và đường hô hấp. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phế quản và viêm phổi ở trẻ sơ sinh.
2. Khi nào bị ho và nôn thì cấp cứu?
Nôn mửa do ho không phải là một trường hợp khẩn cấp y tế. Nếu nó đi kèm với các triệu chứng khác, hãy tìm kiếm sự điều trị y tế ngay lập tức:
- Ho ra máu
- Khó thở hoặc thở nhanh
- Môi, mặt hoặc lưỡi chuyển sang màu xanh lam hoặc sẫm màu
- Triệu chứng mất nước
3. Chẩn đoán tình trạng cơ bản gây ra ho dữ dội
Bác sĩ sẽ muốn loại trừ dị ứng theo mùa và các chất gây dị ứng tiềm ẩn khác là nguyên nhân. Họ sẽ hỏi về các triệu chứng khác mà bạn có thể gặp phải, chẳng hạn như ợ nóng, sốt và đau nhức cơ để xác định xem bạn có thể bị trào ngược axit, GERD, cảm lạnh thông thường hay cúm hay không.
Một số xét nghiệm có thể được sử dụng để chẩn đoán tình trạng này ở người lớn và trẻ em bao gồm:
- X-quang ngực: Để tìm các dấu hiệu của viêm phổi
- X-quang xoang: Để tìm nhiễm trùng xoang
- Chụp CT: Để tìm các khu vực nhiễm trùng trong phổi hoặc các hốc xoang
- Kiểm tra chức năng phổi: Để cung cấp cho bác sĩ thông tin về khả năng hút không khí của bạn để chẩn đoán bệnh hen suyễn
- Xét nghiệm đo phế dung: Cung cấp thông tin về khả năng hút khí và bệnh hen suyễn
- Kiểm tra qua nội soi phế quản: Yêu cầu một ống nội soi phế quản, có một camera nhỏ và đèn chiếu sáng để xem phổi và đường dẫn khí của bạn, hoặc một loại ống tương tự, gọi là ống soi tê giác có thể được sử dụng để xem xét đường mũi
4. Điều trị ho nặng như thế nào?
Các tình trạng cơ bản của các triệu chứng của bạn cần được điều trị để tình trạng ho và nôn của bạn biến mất. Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị ho bao gồm:
- Thuốc thông mũi: Cho dị ứng và chảy nước mũi sau
- glucocorticoid: Trị hen suyễn, dị ứng hoặc chảy nước mũi sau
- Thuốc giãn phế quản hoặc ống hít: Cho bệnh hen suyễn
- Thuốc kháng histamine: Cho dị ứng và chảy mũi sau
- Thuốc giảm ho: Dành cho ho không rõ nguyên nhân
- Kháng sinh: Đối với nhiễm trùng do vi khuẩn, bao gồm cả ho gà
- Thuốc chẹn axit: Để trào ngược axit và GERD
Hầu hết các tình trạng được hưởng lợi từ việc nghỉ ngơi trên giường và uống nhiều chất lỏng. Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn hoặc không cải thiện trong vài ngày, hãy hỏi bác sĩ về các bước tiếp theo.
Hầu hết các điều kiện gây ra triệu chứng này là cấp tính và tồn tại trong thời gian ngắn. Khi nguyên nhân cơ bản đã được giải quyết, tình trạng ho và nôn của bạn sẽ biến mất.
Một số tình trạng gây ra triệu chứng này kéo dài và cần sự chăm sóc của bác sĩ và dùng thuốc liên tục. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng của bạn sẽ thuyên giảm nếu bạn tuân thủ kế hoạch điều trị mà bác sĩ tạo ra cho bạn.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
5. Ho nặng có thể ngăn ngừa được không?
Không hút thuốc lá là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn. Nếu bạn hút thuốc, hãy nói chuyện về một chế độ cai thuốc lá với bác sĩ để ngăn ngừa ho mãn tính.
Các cách khác mà bạn có thể ngăn ngừa triệu chứng này là giữ cho môi trường của bạn không có chất gây dị ứng, bụi và chất kích ứng hóa học. Máy lọc không khí có thể giúp bạn làm điều này.
Rửa tay thường xuyên và tránh những người bị bệnh sẽ giúp bạn tránh được nhiều vi trùng gây cảm lạnh, bốc hỏa và các bệnh khác có triệu chứng ho và nôn mửa.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
