Bài viết được viết bởi Bác sĩ phụ trách Đơn nguyên Răng - Hàm - Mặt - Khoa Liên Chuyên Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Khi con bạn mất vài chiếc răng đầu tiên thì đấy cũng là khoảng thời gian khá thú vị đối với chúng. Bọn trẻ có thể cảm thấy tự hào khi biết chúng đang lớn lên, hoặc thậm chí chúng nghĩ vừa được bà tiên răng đến thăm và thấy rất thích thú. Khi răng vĩnh viễn của chúng mới mọc lên, cha mẹ có thể sợ rằng răng con mình sẽ bị mọc lệch lạc.
1. Tại sao răng của trẻ khi thay lại mọc lệch ?
Việc răng vĩnh viễn của trẻ em bị mọc lệch rất hay xảy xa. Điều này thông thường hay được gây ra bởi các yếu tố di truyền từ gia đình như răng thừa, răng lớn, mất răng, cung hàm rộng hoặc nhỏ, hô, móm..
Những lệch lạc này có thể được kết hợp bởi các thói quen của trẻ như mút ngón tay cái, đẩy lưỡi, nghiến răng. Răng sữa có vai trò quan trọng trong việc giữ chỗ để các răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí trên cung hàm. Nếu răng sữa mất sớm có khả năng các răng khác sẽ mọc chen lấn vào vị trí trống. Đường thở kém gây ra bởi VA quá phát, trẻ hay thở miệng. Thói quen nằm sấp 1 bên kéo dài. Kết quả là răng mọc chen chúc và /hoặc gây khớp cắn lệch (malocclusion).
2. Một số dấu hiệu cha mẹ có thể nhận biết khi trẻ có răng mọc lệch từ sớm
Nhìn thấy răng xoay lệch, không đúng vào cung hàm. Trẻ hay kêu đau 1 bên hàm. Hay bị đau nhức vùng khớp thái dương hàm. Gương mặt trẻ không cân đối, xương hàm trên hoặc dưới phát triển quá mạnh, nhìn nghiêng thấy hàm đưa ra trước hoặc phía sau quá nhiều. Trẻ hay bị cắn trẹo vào bên má. Khi cắn 2 hàm thấy răng cửa không chạm nhau (khớp cắn hở trước), răng mọc chen chúc, thiếu chỗ hoặc có những khe hở nhiều giữa các răng ...
3. Để dự phòng và xử lý sớm các trường hợp răng trẻ mọc lệch, cha mẹ nên tiến hành các bước như dưới đây
Bước 1: Đến thăm khám với bác sĩ nha khoa thường xuyên
Ngay từ khi con bạn mới mọc răng sữa, điều quan trọng với các bậc cha mẹ là đưa trẻ đến thăm khám thường xuyên với các bác sĩ nha khoa. Nha sĩ không chỉ có thể giúp đảm bảo răng của con bạn luôn sạch sẽ mà còn có thể để mắt đến răng vĩnh viễn. Nếu họ nhận thấy một số răng không mọc thẳng, thì họ có thể giới thiệu bạn đến một bác sĩ chỉnh nha để khám sớm và can thiệp sớm nếu cần.
Bước 2: Sửa thói quen xấu
Những thói quen xấu có thể gây ảnh hưởng tới răng và hàm trong quá trình phát triển mà bạn cần lưu ý:
- Núm vú giả lâu năm
- Mút tay hoặc cắn móng tay, cắn bút...
- Thở bằng miệng lâu ngày
- Thói quen đẩy lưỡi khi nuốt, nói,
- Ăn nhai nghiêng lệch về một bên
- Nằm úp nghiêng về một bên lâu ngày
Nha sĩ của bạn có thể giúp bạn xác định và sửa những thói quen xấu có thể khiến răng không mọc thẳng. Ví dụ, núm vú giả có thể là một cách tuyệt vời để làm dịu em bé và thậm chí cung cấp lợi ích sức khỏe cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, đến hai tuổi, bạn nên cai núm cho con, tránh là nguyên nhân tạo ra vị trí không đúng của răng và hàm.
Một nguyên nhân lớn khác khiến răng bị mọc lệch là tật mút ngón tay cái. Mặc dù đây có vẻ như là một phép thay thế tự nhiên và an toàn hơn việc dùng núm vú giả, nhưng Học viện Nha khoa Nhi khoa Hoa Kỳ (AAPD) lại khuyên dùng núm vú giả thay vì mút ngón tay cái. Một trong những lý do chính cho điều này là việc kiểm soát việc sử dụng núm vú giả của con dễ dàng hơn nhiều so với việc ngăn chặn việc chúng mút ngón tay cái.
Cách tốt nhất để xác định thói quen xấu và tạo ra một kế hoạch để sửa chúng là kết hợp với sự tư vấn của các bác sĩ nha khoa. Họ sẽ có nhiều kinh nghiệm giúp trẻ thay đổi dần thói quen và nắm bắt được tâm lý trẻ và biết cách động viên để trẻ thay đổi.
Bước 3: Theo dõi quá trình phát triển của răng
Một số trẻ sẽ có răng vĩnh viễn mọc ra (phá vỡ nướu) theo một cách rất lệch lạc. Răng mọc lên có vẻ lệch khủng khiếp trong những giai đoạn tăng trưởng ban đầu, nhưng đôi khi răng sẽ tự sửa chữa lúc chúng đã mọc đủ hoàn toàn. Vì vậy, nếu ban đầu khi nhìn thấy răng vĩnh viễn của con sau khi thay bị lệch thì các bậc cha mẹ không cần phải quá hoảng sợ. Một lần nữa, các chuyến thăm khám thường xuyên với nha sĩ là cần thiết. Các bác sĩ nha khoa sẽ cung cấp thêm hiểu biết về bất kỳ phương pháp điều trị cần thiết nào.
Bước 4: Đến khám với bác sĩ chỉnh nha
Nếu nha sĩ thăm khám giới thiệu bạn đến một bác sĩ chỉnh nha, thì bạn chắc chắn nên đưa con của bạn đi khám. Con bạn đến gặp bác sĩ chỉnh nha sớm thì bạn càng có thể sớm bắt đầu quá trình điều trị nếu cần thiết. Việc bắt đầu điều trị sớm lại càng khiến việc khắc phục khớp cắn của trẻ dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn. Giải thích cho điều này, tất nhiên, là do bác sĩ chỉnh nha có thể bắt đầu sửa chữa mọi thứ khi trẻ gặp vấn đề nhỏ, thay vì chờ đợi cho đến khi chúng trở thành vấn đề lớn.
Vì lý do này, chúng tôi khuyên trẻ trước tiên nên đến bác sĩ chỉnh nha khoảng 6-7 tuổi. Răng trưởng thành đã bắt đầu mọc vào và bác sĩ chỉnh nha có thể đánh giá xem có cần điều trị sớm để ngăn ngừa các phương pháp điều trị chính trong tương lai hay không.
Bước 5: Điều trị chỉnh nha hai giai đoạn
Đối với những trẻ có dấu hiệu, nguy cơ ảnh hưởng tới khớp cắn, hoặc cần rất nhiều khoảng rộng để các răng đủ chỗ mọc đầy đủ, bác sĩ sẽ tư vấn chỉnh nha 02 giai đoạn:
- Giai đoạn điều trị đầu tiên (điều trị tiền chỉnh nha). Mắc cài, hoặc khí cụ tháo lắp, cố định, và các khí cụ hỗ trợ ngoài mặt có thể được áp dụng tùy theo các trường hợp cụ thể.
- Giai đoạn điều trị đầu tiên bắt đầu sớm, trong khi trẻ vẫn còn nhiều hoặc hầu hết răng sữa. Niềng răng có mắc cài cố định có thể được dùng hay không sử dụng trong giai đoạn điều trị đầu tiên này, và bác sĩ chỉnh nha sẽ có thể sẽ cho trẻ đeo 1 khí cụ chỉnh nha tháo lắp trong giai đoạn đầu này.
Một số khí cụ có thể được sử dụng khi còn nhỏ để hạn chế các thói quen, giúp điều trị chỉnh nha dễ dàng và nhanh chóng hơn khi con bạn đang ở lứa tuổi nhỏ. Chẳng hạn, khí cụ “Chặn lưỡi” giúp giảm chuyển động lưỡi hoặc ngăn chặn việc mút ngón tay cái có thể khiến răng bị vẹo. Khí cụ “Nong hàm” rất hữu ích trong việc tạo không gian cho răng mới hoặc chỉnh khớp cắn...
Giai đoạn điều trị thứ hai xảy ra khi trẻ đã có hầu hết hoặc toàn bộ răng vĩnh viễn. Trong giai đoạn này, các khí cụ cố định như mắc cài gần như chắc chắn được sử dụng để chỉnh sửa răng vẹo và chỉnh khớp cắn lệch. Điều trị niềng răng thường kéo dài từ 18-36 tháng. Điều quan trọng là con bạn phải chăm sóc răng miệng và tuân thủ niềng răng tốt, bởi vì càng giữ gìn tốt thì thời gian chỉnh nha càng không bị kéo dài.
Niềng răng trong suốt Invisalign
Đây là phương pháp xuất hiện trong những năm gần đây, thay thế cho mắc cài truyền thống, tăng tính thẩm mỹ và khả năng giữ vệ sinh răng miệng. Phương pháp nắn chỉnh răng Invisalign hiện đại, có tính thẩm mỹ cao. Các khay niềng làm từ chất liệu trong suốt, được lắp vào trên cung hàm của trẻ với những điểm tạo lực để đưa răng về đúng vị trí mong muốn.
Trung bình mỗi khay niềng thì trẻ phải mang trong 22 tiếng, có thể tháo lắp để ăn nhai và vệ sinh máng.
Như vậy nắm được nguyên nhân, nhận biết được các dấu hiệu mọc răng lệch lạc của trẻ sẽ giúp cha mẹ biết được các hướng xử trí, dự phòng và điều trị sớm khi có sự phối hợp với các bác sĩ nha khoa.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ tại website để được hỗ trợ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
