Táo bón là vấn đề phổ biến thường gặp ở người trưởng thành (chiếm khoảng 27%) đặc biệt ở những người cao tuổi và không hoạt động thể chất. Các triệu chứng của bệnh táo bón có thể là đầy hơi và khí. Sử dụng thực phẩm trong khẩu phần ăn có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón, tuy nhiên có một số loại thực phẩm khác lại làm cho táo bón trở nên nặng hơn.
1. Rượu
Rượu thường được đề cập là một trong những nguyên nhân gây táo bón. Điều đó, là do nếu uống rượu với số lượng lớn nó có thể làm tăng lượng chất lỏng bị mất qua nước tiểu và gây ra tình trạng mất nước. Khi hydrat kém, do không đủ nước cho cơ thể hoặc mất quá nhiều nước qua nước tiểu thì thường liên quan đến tăng nguy cơ táo bón.
Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu nào có thể tìm thấy được mối liên hệ trực tiếp giữa tiêu thụ rượu và táo bón. Hơn nữa, một số người được báo cáo là có thể bị tiêu chảy thay vì táo bón sau một đêm uống rượu. Điều này có thể là do hiệu ứng với rượu ở từng cá thể là khác nhau.
Những người muốn chống lại tác dụng khử nước và táo bón tiềm ẩn của rượu nên cố gắng bù lại mỗi khẩu phần rượu bằng một ly nước hoặc đồ uống không có cồn khác.
2. Thực phẩm chứa gluten
Gluten là một loại protein được tìm thấy trong các loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen, lúa mì spenta, kamut và triticale. Một số người có thể bị táo bón khi họ ăn các loại thực phẩm có chứa gluten.
Ngoài ra, một số người không dung nạp gluten được gọi là bệnh celiac. Khi một người mắc bệnh celiac tiêu thụ gluten, thì hệ thống miễn dịch của họ sẽ tấn công đường ruột gây hại nghiêm trọng cho đường ruột. Vì lý do này, những người mắc bệnh này cần tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn hoàn toàn không chứa gluten.
Ở hầu hết các quốc gia, ước tính khoảng 0.5 - 1% người mắc bệnh celiac, nhưng nhiều người lại không hiểu biết và nắm rõ thông tin về căn bệnh này. Cho nên, tránh các thực phẩm có chứa gluten có thể giúp những người mắc bệnh celiac làm giảm và chữa lành vết thương ở ruột.
Nhạy cảm với gluten nhưng không phải là bệnh celiac, mà là hội chứng ruột kích thích. Đây là hai trường hợp khác nhau trong đó ruột có thể phản ứng với lúa mì. Các cá nhân có không có các tình trạng bệnh không thể dung nạp gluten nhưng lại nhạy cảm với lúa mì và các loại ngũ cốc khác.
Nếu nghi ngờ gluten gây triệu chứng táo bón, bạn nên trao đổi vấn đề này với bác sĩ để có thể khám và loại trừ bệnh celiac trước khi cắt bỏ gluten ra khỏi chế độ ăn hàng ngày. Điều này rất quan trọng, vì gluten cần có trong chế độ ăn hàng ngày để bạn có thể kiểm tra xem bệnh celiac hoạt động như thế nào. Nếu bạn đã loại trừ bệnh celiac, bạn có thể thử tiêu thụ các mức gluten khác nhau để đánh giá tác dụng phản ứng của nó với cơ thể.
3. Ngũ cốc chế biến
Các loại ngũ cốc chế biến và các sản phẩm của chúng như bánh mì trắng, gạo trắng, mì trắng, thường có ít chất xơ hơn và có thể gây táo bón nhiều hơn so với ngũ cốc nguyên hạt. Điều đó là bởi vì phần cám và mầm của hạt bị loại bỏ trong quá trình chế biến. Đặc biệt hơn nữa, cám chứa nhiều chất xơ cũng như các chất dinh dưỡng bổ sung với lượng lớn có thể giúp phân dễ di chuyển.
Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa lượng chất xơ cao với nguy cơ táo bón thấp. Trên thực tế, những nghiên cứu gần đây đã báo cáo về khả năng táo bón thấp hơn 1.8% cho mỗi gam chất xơ bổ sung được tiêu thụ mỗi ngày. Do đó, những người bị táo bón có thể được hưởng lợi từ việc giảm lượng ngũ cốc chế biến và thay thế ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn hàng ngày.
Mặc dù, chất xơ bổ sung có lợi cho hầu hết mọi người, nhưng với một số người lại gặp phải tác dụng ngược lại. Đối với họ, chất xơ dư thừa có thể làm nặng thêm tình trạng táo bón, thay vì làm giảm tình trạng này.
Nếu bạn bị táo bón và đã tiêu thụ nhiều ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ, thì việc bổ sung thêm chất xơ vào chế độ ăn của bạn là không cần thiết. Trong một số trường hợp, nó thậm chí có thể làm cho tình trạng táo bón trở nên tồi tệ hơn. Nếu gặp trường hợp này, bạn hãy thử giảm dần lượng chất xơ hàng ngày để kiểm tra xem liệu điều này có giúp giảm tình trạng táo bón không.
4. Sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa
Sữa dường như là một trong những nguyên nhân phổ biến gây táo bón ở một số người. Trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi và trẻ em có thể có nguy cơ cao bởi do sự nhạy cảm của chúng với các protein có trong sữa bò.
Một nghiên cứu đánh giá được thực hiện trong khoảng thời gian 26 năm cho thấy một số trẻ bị táo bón kinh niên đã có dấu hiệu cải thiện khi chúng ngừng tiêu thụ sữa bò.
Trong nghiên cứu gần đây thực hiện ở trẻ có độ tuổi từ 1 - 12 tuổi bị táo bón mãn tính đã uống sữa bò trong một khoảng thời gian. Sau đó, sữa bò được thay thế bằng sữa đậu nành trong khoảng thời gian tiếp theo. Kết quả cho thấy 9/13 trẻ trong nghiên cứu đã giảm táo bón khi thay thế sữa bò bằng sữa đậu nành.
Đối với người lớn cũng có một số báo cáo về mối liên quan giữa táo bón và sữa bò. Tuy nhiên, có rất ít hỗ trợ khoa học có thể đủ căn cứ chứng minh được mối liên quan này. Một điều đáng lưu ý nữa là, những người không dung nạp được đường sữa có thể bị tiêu chảy thay vì táo bón sau khi tiêu thụ sữa.
5. Thịt đỏ
Thịt đỏ có thể làm tình trạng táo bón trở nên nặng hơn bởi ba lý do chính:
- Đầu tiên, thịt đỏ chứa ít chất xơ. Tuy nhiên, chất xơ lại là yếu tố giúp tăng lượng chất xơ bổ sung vào phân và giúp cho phân có thể di chuyển dọc được.
- Thứ hai, thịt đỏ cũng có thể gián tiếp làm tổng lượng chất xơ hàng ngày của một người thay đổi bằng cách thay thế các lựa chọn chất xơ trong chế độ ăn.
- Điều này đặc biệt đúng nếu sử dụng phần lớn thịt trong bữa ăn, giảm lượng rau giàu chất xơ, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt. Nó sẽ dẫn đến tổng lượng chất xơ hàng ngày thấp hơn, và tăng khả năng nguy cơ táo bón cao hơn.
Hơn nữa, không giống như các loại thịt khác, chẳng hạn như thịt gia cầm và cá, thịt đỏ thường chứa lượng chất béo cao hơn. Vì thế, những thực phẩm giàu chất béo mất nhiều thời gian hơn để cơ thể tiêu hóa. Trong một số trường hợp, điều này có thể làm tăng khả năng táo bón hơn nữa.
Vì vậy, những người bị táo bón có thể được lợi từ việc thay thế thịt đỏ trong chế độ ăn uống của họ bằng các chất thay thế giàu protein và chất xơ như đậu, đậu lăng và đậu Hà Lan.
6. Đồ chiên rán và thức ăn nhanh
Ăn nhiều hoặc ăn thường xuyên các món chiên rán hoặc thức ăn nhanh có khả năng tăng nguy cơ táo bón. Đó là vì những thực phẩm này có xu hướng giàu chất béo và ít chất xơ, và với một sự kết hợp này có thể làm chậm quá trình tiêu hóa theo cách tương tự như thịt đỏ.
Đồ ăn nhẹ hay thức ăn nhanh như khoai tây chiên, bánh quy, sô cô la, và kem cũng có thể được lựa chọn thay vì ăn các loại thực phẩm ăn vặt giàu chất xơ như trái cây và rau quả trong chế độ ăn hàng ngày. Điều này có thể làm tăng thêm khả năng táo bón do bị giảm tổng lượng chất xơ tiêu thụ mỗi ngày.
Hơn nữa, đồ chiên rán và thức ăn nhanh có xu hướng chứa một lượng lớn muối, và chúng có thể làm giảm hàm lượng nước trong phân, làm khô và khiến cho việc đẩy phân ra khỏi cơ thể trở nên khó khăn hơn.
7. Quả hồng
Quả hồng là một loại trái cây phổ biến từ Đông Á có thể gây táo bón cho một số người. Quả hồng có chứa một lượng lớn tannin - là một hợp chất được cho là làm giảm sự tiết và co thắt ruột, làm chậm nhu động ruột. Vì lý do này, những người bị táo bón nên tránh tiêu thụ quá nhiều hồng.
Táo bón là một tình trạng khó chịu mà lại tương đối phổ biến ở nhiều người. Nếu bị táo bón, có thể cải thiện tình trạng bằng cách đơn giản thay đổi chế độ ăn hàng ngày với việc tránh hoặc giảm lượng thực phẩm có nguy cơ gây táo bón.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com
