Chậm kinh là tình trạng phổ biến mà nhiều chị em gặp phải nhưng không phải ai cũng hiểu rõ nguyên nhân để có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. Bác sĩ Lê Thị Phương, chuyên gia sản phụ khoa với hơn 29 năm kinh nghiệm tại Bệnh viện Vinmec Hạ Long, sẽ phân tích các nguyên nhân chính gây chậm kinh và đưa ra các giải pháp khắc phục tình trạng chậm kinh một cách hiệu quả.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCKI Lê Thị Phương - Khoa Phụ Sản, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.
1. Hiện tượng chậm kinh nguyệt là gì?
Chậm kinh hay trễ kinh là tình trạng phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải khi chu kỳ kinh nguyệt không xuất hiện đúng kỳ. Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày, trung bình là 28 - 30 ngày, tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt trước đến ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Nếu chu kỳ vượt quá 35 ngày mà kinh nguyệt chưa xuất hiện, tình trạng này được gọi là chậm kinh. Mặc dù chậm kinh là một hiện tượng khá thường gặp nhưng không phải tất cả chị em đều biết được nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng chậm kinh.
2. Tìm hiểu 15 nguyên nhân chậm kinh nguyệt
Chậm kinh nguyệt không phải lúc nào cũng báo hiệu người đó đã có thai. Thực tế, chu kỳ kinh nguyệt có thể được coi là "tấm gương" phản ánh tình trạng sức khỏe tổng thể của người phụ nữ, đặc biệt là sức khỏe của cơ quan sinh sản. Các vấn đề liên quan đến kinh nguyệt, bao gồm cả hiện tượng chậm kinh, thường có mối liên hệ mật thiết với các vấn đề sức khỏe khác trong cơ thể. Dưới đây là 15 nguyên nhân chậm kinh nguyệt thường gặp, theo các bác sĩ tại Vinmec:
2.1. Dấu hiệu mang thai
Mang thai là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chậm kinh nguyệt. Trong một chu kỳ kinh nguyệt bình thường, lớp niêm mạc tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị cho quá trình trứng thụ tinh nếu có. Nếu không có sự thụ tinh xảy ra, cơ thể sẽ loại bỏ lớp niêm mạc này qua hiện tượng ra máu kinh nguyệt và chu kỳ mới sẽ bắt đầu. Nếu không xuất hiện kinh nguyệt, điều này có thể báo hiệu rằng người phụ nữ đang mang thai.
Khi trứng được thụ tinh và làm tổ trong tử cung, lớp niêm mạc tử cung sẽ không bị loại bỏ mà tiếp tục duy trì để nuôi dưỡng sự phát triển của thai nhi, dẫn đến việc không có kinh nguyệt trong suốt thời gian mang thai. Do đó, chậm kinh có thể là dấu hiệu sớm của việc mang thai. Tuy nhiên, để xác định chính xác liệu chậm kinh có phải do mang thai, việc sử dụng que thử thai là biện pháp hiệu quả và nhanh chóng.
Trắc nghiệm: Thử hiểu biết của bạn về âm đạo
Âm đạo nằm trong hệ thống bộ phận sinh dục của phụ nữ và đây cũng là nơi xảy ra nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe phụ khoa. Qua bài trắc nghiệm dưới đây, bạn đọc sẽ tích lũy nhanh một số kiến thức liên quan đến âm đạo và sức khỏe phụ khoa nói chung.
Bài dịch từ: webmd.com
Nội dung trắc nghiệm được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú, Đinh Thanh Hà , chuyên khoa Sản phụ khoa , Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang
2.2 Chậm kinh do cho con bú
Phụ nữ trong thời gian cho con bú, đặc biệt là cho bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, có thể gặp tình trạng chậm kinh, kinh nguyệt không đều, ít hoặc thậm chí là vô kinh. Nhiều người lầm tưởng rằng cho con bú là phương pháp tránh thai tự nhiên hiệu quả. Tuy nhiên, dù khả năng mang thai trong thời gian này giảm, việc rụng trứng vẫn có thể xảy ra, do đó vẫn có khả năng thụ thai nếu quan hệ tình dục không an toàn. Để tránh thai hiệu quả và không làm ảnh hưởng tới sức khỏe, các bà mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương pháp tránh thai phù hợp.
2.3 Giảm cân quá mức
Giảm cân đột ngột hoặc có chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 19 có thể làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt, dẫn đến chậm kinh hoặc mất kinh. Trong quá trình giảm cân, nếu cơ thể không được cung cấp đủ calo, điều này sẽ ảnh hưởng tới vùng dưới đồi - một bộ phận trong não chịu trách nhiệm điều chỉnh các hoạt động sinh lý bao gồm cả chu kỳ kinh nguyệt.
Sự thiếu hụt này có thể dẫn đến việc không sản xuất đủ estrogen, hormone cần thiết cho việc xây dựng và duy trì lớp niêm mạc tử cung, từ đó gây chậm kinh.
Trong trường hợp nghiêm trọng, những người giảm cân cấp tốc có thể gặp phải tình trạng không xuất hiện kinh nguyệt. Vì vậy, việc áp dụng chế độ giảm cân khoa học, an toàn là rất cần thiết. Các chị em nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và tránh sử dụng các sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc.
2.4. Chậm kinh do tăng cân đột ngột, thừa cân hoặc béo phì
Tình trạng tăng cân nhanh hoặc béo phì cũng có thể là nguyên nhân khiến chậm kinh ở phụ nữ. Sự tăng cân đáng kể có thể khiến cơ thể sản xuất quá nhiều estrogen, làm lớp nội mạc tử cung phát triển không bình thường và gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, thậm chí dừng kỳ kinh nguyệt trong một thời gian dài. Để giải quyết vấn đề chậm kinh do thừa cân, việc giảm cân một cách hợp lý có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường.
2.5. Vận động quá sức
Một số phụ nữ vì mong muốn lấy lại vóc dáng nhanh chóng mà bắt đầu tập luyện quá mức tại phòng gym. Tuy nhiên, luyện tập quá sức lại không tốt cho sức khỏe và có thể là nguyên nhân gây chậm kinh.
Tập thể dục với cường độ cao mà không kèm theo chế độ dinh dưỡng phù hợp có thể làm giảm khả năng sản xuất estrogen của cơ thể, từ đó ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Để khắc phục, cần tập luyện với cường độ vừa phải, bổ sung đủ dinh dưỡng và cho phép cơ thể có đủ thời gian hồi phục, giúp chu kỳ kinh nguyệt ổn định trở lại.
2.6. Chậm kinh do căng thẳng, stress
Căng thẳng và stress có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ dẫn đến chậm kinh. Các hormone gây stress như adrenaline và cortisol có thể làm rối loạn vùng dưới đồi - khu vực não chịu trách nhiệm sản xuất estrogen trong chu kỳ kinh nguyệt. Các sự kiện gây stress như mất mát người thân, thay đổi công việc, chia tay hoặc các áp lực khác trong cuộc sống đều có thể là nguyên nhân khiến kinh nguyệt không đều hay chậm kinh.
Để giảm bớt căng thẳng, chị em nên áp dụng một lối sống lành mạnh, thư giãn và lạc quan, suy nghĩ tích cực hoặc nên tìm đến người thân để được hỗ trợ về mặt tinh thần khi trải qua thời kỳ stress cao độ. Khi cơ thể nhận thấy stress đã giảm, các chức năng bình thường sẽ dần được phục hồi.
2.7. Chậm kinh do tác dụng phụ của thuốc
Thay đổi loại thuốc hoặc liều lượng thuốc mà bản thân đang dùng cũng có thể là nguyên nhân làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Các nhóm thuốc có thể gây ra tình trạng này bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc nội tiết, thuốc chống loạn thần, thuốc tránh thai, corticosteroids và thuốc sử dụng trong hóa trị liệu.
Nếu bản thân nhận thấy sự chậm trễ trong kỳ kinh nguyệt, hãy báo ngay với bác sĩ điều trị để xem xét lại các loại thuốc đang dùng và xác định chính xác nguyên nhân, từ đó có hướng xử lý phù hợp.
2.8. Sử dụng chất kích thích
Việc tiêu thụ rượu bia quá mức có thể gây rối loạn các hormone sinh sản, từ đó dẫn đến các vấn đề về kinh nguyệt như chậm kinh. Hơn nữa, thói quen hút thuốc lá cũng được xác định là một trong những nguyên nhân gây chậm kinh ở phụ nữ.
Nicotine cùng các chất trong khói thuốc có ảnh hưởng tiêu cực đến vùng chậu, làm giảm lượng oxy cung cấp cho xương chậu và ảnh hưởng đến sự phát triển của lớp nội mạc tử cung. Đồng thời, hút thuốc lâu dài còn gây suy giảm chất lượng và số lượng trứng, làm tăng nguy cơ vô sinh. Để bảo vệ sức khỏe và hạn chế các vấn đề sinh sản,chậm kinh,... việc ngừng hút thuốc và uống rượu là hết sức cần thiết.
2.9. Mãn kinh sớm
Mãn kinh sớm là tình trạng phụ nữ ngừng kinh nguyệt trước tuổi 40, có thể do nhiều nguyên nhân như phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị ảnh hưởng đến vùng bụng hoặc xương chậu. Tiền mãn kinh thường bắt đầu từ sau 42 tuổi, đây là giai đoạn cơ thể giảm sản xuất estrogen, dẫn đến rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Để hiểu rõ hơn về các dấu hiệu và cách điều trị liên quan đến tiền mãn kinh và mãn kinh sớm, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hoặc tìm hiểu thông tin từ các bài viết chuyên sâu về chủ đề này.
Quý bạn đọc có thể tham khảo thêm thông tin về chủ đề này tại bài viết Rối loạn Mãn kinh - tiền mãn kinh.
2.10. Chậm kinh do các bệnh phụ khoa
Nhiều bệnh lý phụ khoa có thể gây ra hiện tượng chậm kinh ở phụ nữ, trong đó có các bệnh như u xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử cung, suy buồng trứng, viêm buồng trứng, v.v... Để nhận biết sớm những bệnh lý này, chị em cần chú ý quan sát và theo dõi kỹ lưỡng chu kỳ kinh nguyệt của mình. Các dấu hiệu cần lưu ý bao gồm: kinh nguyệt có cục máu đông, mùi khó chịu hoặc màu sắc bất thường. Ngoài ra, nên theo dõi các triệu chứng khác như đau bụng dưới, dịch tiết âm đạo có màu sắc bất thường hoặc mùi hôi ở vùng kín. Khi phát hiện những bất thường này, chị em cần đến gặp bác sĩ phụ khoa để được khám và có hướng điều trị kịp thời.
2.11. Mắc các bệnh mạn tính
Các bệnh mạn tính như đái tháo đường hay bệnh Celiac cũng có thể tác động đến chu kỳ kinh nguyệt gây chậm kinh. Đối với đái tháo đường, sự thay đổi lượng đường trong máu có thể ảnh hưởng đến cân bằng nội tiết tố, làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt nếu tình trạng đường huyết không được kiểm soát tốt.
Bệnh Celiac gây tổn thương ở ruột non, khiến cơ thể khó hấp thụ đủ chất dinh dưỡng, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc chậm trễ. Bên cạnh đó, các bệnh lý mạn tính khác như hội chứng Cushing, hội chứng Asherman hay tăng sản thượng thận bẩm sinh cũng là những nguyên nhân có thể gây rối loạn kinh nguyệt và chậm kinh.
2.12. Buồng trứng đa nang
Buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân gây chậm kinh ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Căn bệnh này xảy ra khi có một rối loạn nội tiết tố, làm cho buồng trứng phát triển nhiều nang nhỏ và ngăn cản quá trình rụng trứng diễn ra bình thường. Hội chứng buồng trứng đa nang không chỉ ảnh hưởng đến cân bằng hormone mà còn có thể gây ra các vấn đề về sinh sản.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh này có thể dẫn đến mất cân bằng hormone nghiêm trọng, gây ra các hậu quả lâu dài đối với sức khỏe, bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch và các vấn đề liên quan đến khả năng sinh sản.
2.13. Nguyên nhân chậm kinh do vấn đề về tuyến giáp
Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hormone và sự trao đổi chất, ảnh hưởng đến nhiều hệ thống khác trong cơ thể để duy trì sự cân bằng và hoạt động đúng nhịp. Khi tuyến giáp không hoạt động bình thường, ví dụ như trong trường hợp suy giáp (hoạt động kém) hoặc cường giáp (hoạt động quá mức), điều đó có thể gây ra những biến đổi trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ như chậm kinh. Để phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ và tiến hành các xét nghiệm cần thiết.
2.14. Rối loạn nội tiết
Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn là dấu hiệu của hệ thống nội tiết cân bằng. Tuy nhiên, khi có sự cố xảy ra ảnh hưởng đến hoạt động của vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng, mức cân bằng hormone trong cơ thể sẽ bị phá vỡ, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt hay chậm kinh.
Những bất thường này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm stress, bệnh lý hoặc thay đổi lối sống và cần được xác định chính xác thông qua các xét nghiệm y khoa.
2.15. Chậm kinh do sử dụng biện pháp tránh thai
Việc bắt đầu hoặc ngừng sử dụng các biện pháp tránh thai nội tiết tố có thể tạm thời gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt hay chậm kinh. Các thuốc tránh thai chứa hormone Estrogen và Progestin, có thể ngăn chặn sự giải phóng trứng từ buồng trứng, ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
Đối với một số người, có thể mất từ 3 đến 6 tháng để chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường sau khi ngừng sử dụng thuốc tránh thai. Các biện pháp khác như cấy hoặc tiêm tránh thai cũng có thể gây chậm trễ trong chu kỳ kinh nguyệt. Bệnh nhân nên thảo luận với bác sĩ về các lựa chọn và ảnh hưởng của chúng để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với cơ thể mình.
Theo bác sĩ Lê Thị Phương, để duy trì chu kỳ kinh nguyệt ổn định và hạn chế các nguyên nhân gây chậm kinh, phụ nữ cần thay đổi và loại bỏ những thói quen xấu như uống rượu bia, hút thuốc lá, thức khuya và làm việc quá sức. Bên cạnh đó, cũng nên tránh các hoạt động thể chất quá mạnh, giảm bớt stress, duy trì cân nặng ở mức ổn định và tránh việc tăng hoặc giảm cân đột ngột. Hơn nữa, việc thiết lập một chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện điều độ cũng rất quan trọng, cần phải cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi. Đồng thời, chị em phụ nữ cũng nên thực hiện khám phụ khoa định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị các vấn đề sức khỏe, qua đó giúp chu kỳ kinh nguyệt trở nên ổn định hơn.
Có nhiều nguyên nhân khiến phụ nữ bị chậm kinh nguyệt, trong đó có thể kể đến các rối loạn kinh nguyệt do một số bệnh phụ khoa ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nếu nhận thấy tình trạng rối loạn kinh nguyệt kéo dài, chị em cần sớm đặt lịch khám với bác sĩ phụ khoa để xác định nguyên nhân và nhận được phương pháp điều trị phù hợp.
Tại Vinmec, các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ chẩn đoán, tư vấn và đảm bảo quyền riêng tư cho bệnh nhân. Nếu các chị em đang lo lắng về các triệu chứng như chậm kinh của mình, hãy liên hệ và cung cấp thông tin đến các cơ sở gần nhất để được nhân viên tư vấn ngay.
Đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm: các bác sĩ tại đây đều là các Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ chuyên khoa I, II, Thạc sĩ được đào tạo bài bản, chuyên sâu tại các trường đại học lớn trong nước và quốc tế.
Thăm khám phụ khoa toàn diện: Cung cấp nhiều gói khám phụ khoa đa dạng từ tiền hôn nhân đến sau hôn nhân. Khách hàng sẽ được: Khám chuyên khoa phụ khoa, siêu âm tuyến vú hai bên, siêu âm tử cung, buồng trứng qua đường âm đạo, tổng phân tích nước tiểu bằng máy tự động và thực hiện xét nghiệm vô sinh, giang mai, tầm soát ung thư cổ tử cung giai đoạn tiền ung thư.
Hệ thống trang thiết bị hiện đại: Các thiết bị chẩn đoán, điều trị tối tân, hiện đại nhất thế giới, đều được nhập khẩu từ Mỹ, Anh, Đức, Nhật Bản và Singapore, sánh ngang tầm với các bệnh viện lớn trong khu vực.
Đảm bảo sự riêng tư cho bệnh nhân: Áp dụng mô hình khám chữa bệnh 1:1 (một bác sĩ - một bệnh nhân), mọi thông tin về bệnh lý được bác sĩ phân tích, đánh giá tỉ mỉ sau khi thăm khám được bảo mật tuyệt đối.
Để đăng ký khám và điều trị với các bác sĩ Khoa Phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến bệnh viện để được phục vụ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
