Có rất nhiều nguyên nhân gây đau họng và các tuyến bị sưng. Vì thế khi thấy có những dấu hiệu bất thường mà không tìm ra được nguyên nhân thì bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
1. Cơ sở nhiễm trùng
Đau họng với các tuyến bị sưng là rất phổ biến. Các hạch bạch huyết ở cổ và những vị trí khác trong cơ thể có tác dụng lưu trữ các tế bào bạch cầu thực hiện chức năng lọc vi trùng và phản ứng với nhiễm trùng.
Một cơn đau họng và các tuyến sưng thường xảy ra cùng nhau. Điều này là do khi bị sưng họng, cơ thể có thể đang ở trạng thái bị bệnh và các hạch bạch huyết của cơ thể đang phản ứng lại với các yếu tố này.
Mũi và cổ họng là một trong những vị trí xâm nhập chính để vi trùng xâm nhập vào cơ thể. Vì lý do đó, các cơ quan này sẽ bị nhiễm trùng nhẹ thường xuyên. Khi đó, cơ thể phản ứng bằng cách tạo và truyền thông tin đến các tế bào bạch cầu để tiêu diệt mầm bệnh. Các hạch bạch huyết sưng lên khi chúng có đầy đủ các tế bào bạch cầu. Cơ thể người có nhiều hạch bạch huyết (tổng cộng 600 ở những nơi khác trong cơ thể). Các hạch bạch huyết thường sưng xung quanh bất cứ vị trí nào cơ thể nào bị bệnh hoặc bị thương.
Cổ họng của con người có ba khu vực chính có thể bị đau, cụ thể:
- Amidan: Đây là nhiều khối mô mềm bạch huyết lơ lửng khắp phía sau miệng.
- Thanh quản: Còn được gọi là hộp giọng nói, thanh quản được sử dụng để thở và ngăn chặn các vật lạ xâm nhập vào khí quản.
- Cổ họng: Đây là lối đi từ miệng và mũi xuống thực quản và khí quản.
Thông thường, đau họng và sưng hạch (hạch bạch huyết) không phải là triệu chứng của một vấn đề gì đó nghiêm trọng. Chúng có thể chỉ là dấu hiệu điển hình của cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân tiềm năng khác. Hãy gặp và trao đổi với bác sĩ nếu có một số dấu hiệu sau:
- Các tuyến bị sưng hơn hai tuần
- Các tuyến bị sưng đi kèm với giảm cân
- Đổ mồ hôi đêm hoặc mệt mỏi
- Các tuyến bị sưng gần với xương cổ áo hoặc cổ dưới.
2. 10 nguyên nhân gây đau họng với các tuyến bị sưng
2.1. Cảm lạnh thông thường
Cảm lạnh thông thường bị nhiễm trùng hệ hô hấp trên. Cùng với đau họng, cảm lạnh có thể gây ra:
- Sổ mũi
- Sốt
- Ngạt mũi
- Ho
Trẻ em có nhiều khả năng bị cảm lạnh, nhưng người lớn vẫn có thể mắc phải tình trạng này mỗi năm. Cảm lạnh được gây ra bởi virus, vì thế chúng không thể chữa khỏi bằng liệu pháp kháng sinh.
Người lớn có thể dùng thuốc không kê đơn (OTC) để điều trị các triệu chứng, nhưng hầu hết các loại thuốc cảm lạnh đều không an toàn cho trẻ nhỏ. Cảm lạnh có thể trở nên nguy hiểm nếu bạn bị biến chứng nghiêm trọng như khó nuốt hoặc khó thở. Hãy gặp bác sĩ nếu bệnh cảm lạnh gây khó thở hoặc nếu có các triệu chứng nghiêm trọng khác, chẳng hạn như đau họng thực sự, đau xoang hoặc đau tai.
2.2. Cúm
Giống như cảm lạnh, cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus phổ biến. Virus cúm khác với virus gây cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, các triệu chứng của chúng gần như giống nhau.
Thông thường, cúm phát triển đột ngột hơn và các triệu chứng nghiêm trọng hơn cảm lạnh. Đôi khi, thuốc kháng virus có thể điều trị cúm bằng cách giảm hoạt động của virus, nhưng nó thường tự khỏi. Điều trị cúm tại nhà bao thường gồm thuốc giảm đau, uống nhiều nước và nghỉ ngơi. Những đối tượng có nguy cơ bị biến chứng khi mắc cúm thường là trẻ nhỏ, người lớn tuổi và bất kỳ ai có tình trạng sức khỏe mãn tính có hệ miễn dịch yếu.
Nếu các triệu chứng cúm phát triển mạnh và bạn có thể nguy cơ biến chứng, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức. Tuy nhiên, rất hiếm khi cúm có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và gây tử vong.
2.3. Viêm họng
Nhiễm trùng họng do vi khuẩn phổ biến nhất là viêm họng liên cầu khuẩn, còn được gọi là viêm họng do Streptococcus. Tình trạng này được gây ra bởi vi khuẩn Streptococcus pyogenes. Viêm họng liên cầu khuẩn có thể khó phân biệt với cảm lạnh.
Nếu bạn bị đau họng nghiêm trọng và sốt, hãy đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị khẩn cấp. Viêm họng Strep được chẩn đoán bằng tăm bông để kiểm tra tế bào vi khuẩn Streptococcal. Đồng thời, để điều trị viêm họng liên cầu khuẩn cần phải sử dụng đến kháng sinh.
2.4. Nhiễm trùng tai
Đau họng, sưng hạch ở cổ và nhiễm trùng tai thường xảy ra cùng nhau. Lý do là vì đau họng và nghẹt mũi có thể gây ra hoặc liên quan đến nhiễm trùng tai. Một lý do khác là vì sự hiện diện của nhiễm trùng tai có thể khiến các tuyến bị sưng lên và phản ứng đau có thể lan vào cổ họng và miệng.
Nhiễm trùng tai là phổ biến nhưng cần được bác sĩ điều trị. Bác sĩ sẽ chẩn đoán nếu nhiễm trùng có khả năng là virus hoặc vi khuẩn đồng thời đưa ra phương pháp điều trị thích hợp với tình trạng bệnh. Nhiễm trùng tai thường không nghiêm trọng, tuy nhiên trường hợp nghiêm trọng có thể gây ra các vấn đề dài hạn như tổn thương não và giảm thính lực.
2.5. Bệnh sởi
Sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus. Bệnh thường gặp ở trẻ em hơn người lớn. Các triệu chứng của bệnh bao gồm:
- Sốt
- Ho khan
- Đau họng
- Phát ban đặc hiệu với virus
Bệnh sởi thường được ngăn ngừa bằng vắc-xin phòng sởi. Tuy nhiên, bệnh sởi cần được điều trị bởi bác sĩ, vì nó có thể có các biến chứng nghiêm trọng.
2.6. Răng bị nhiễm trùng
Tương tự như bệnh nhiễm trùng tai, vị trí và sự hiện diện của nhiễm trùng trong răng có thể gây đau họng và sưng các tuyến. Các hạch bạch huyết sưng lên khi đáp ứng với răng và bạn có thể cảm thấy đau khắp miệng và cổ họng.
Khi một chiếc răng bị nhiễm trùng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp để ngăn ngừa một biến chứng nghiêm trọng. Đặc biệt là vì sức khỏe răng miệng rất quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày.
2.7. Viêm amidan
Bất kỳ tình trạng viêm amidan, bao gồm cả do nhiễm virus hoặc vi khuẩn, đều được gọi là viêm amidan. Bạn có một vài amidan và tất cả số này sẽ được tạo thành một vòng quanh phía sau miệng và khu vực họng trên. Amidan là các mô bạch huyết đồng thời cũng là một phần của hệ thống miễn dịch. Các thành phần của nó phản ứng nhanh chóng với bất kỳ vi trùng xâm nhập vào mũi hoặc miệng của bạn.
Nếu amidan trở nên đau hoặc sưng đến mức khó thở, hãy nhờ trợ giúp y tế khẩn cấp. Viêm amidan do virus thường có thể được điều trị tại nhà bằng cách uống nhiều nước, nghỉ ngơi và thuốc giảm đau. Nhưng điều trị viêm amidan do vi khuẩn sẽ cần dùng kháng sinh.
Nếu cơn đau kéo dài, hoặc bạn bị sốt, hoặc bạn nghi ngờ mình bị viêm họng liên cầu khuẩn, bạn sẽ cần bác sĩ chẩn đoán và có phương pháp điều trị thích hợp.
2. 8. Bệnh bạch cầu đơn nhân
Bệnh bạch cầu đơn nhân truyền nhiễm là một tình trạng bệnh nhiễm trùng phổ biến. Nhưng nó ít truyền nhiễm hơn cảm lạnh thông thường. Nó thường xảy ra ở thanh thiếu niên và thanh niên. Các triệu chứng của bệnh bao gồm:
- Mệt mỏi
- Đau họng
- Viêm tuyến
- Sưng amidan
- Đau đầu
- Phát ban
- Một lá lách sưng
Bạn nên gặp bác sĩ nếu triệu chứng này không tự cải thiện. Hơn nữa, bệnh có thể là nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng tiềm ẩn bao gồm các vấn đề về lá lách hoặc gan. Các biến chứng ít phổ biến hơn bao gồm các vấn đề về máu, tim và hệ thần kinh.
2.9. Chấn thương
Đôi khi đau họng không phải do bệnh mà nguyên nhân là do chấn thương. Các tuyến của cơ thể vẫn có thể sưng lên trong khi cơ thể tự sửa chữa những chấn thương này. Chấn thương viêm họng bao gồm:
- Lạm dụng giọng nói
- Sử dụng thức ăn nóng
- Ợ nóng và trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
- Những tai nạn có thể gây hại cho cổ họng
Ban nên gặp bác sĩ nếu tình trạng đau nặng nề hơn hoặc có bất kỳ rắc rối nào xảy ra với cuộc sống hàng ngày của bạn với chứng đau họng.
2.10. Ung thư hạch hoặc HIV
Hiếm khi, đau họng và sưng hạch là dấu hiệu của một tình trạng rất nghiêm trọng. Ví dụ, chúng có thể là triệu chứng của bệnh ung thư, chẳng hạn như ung thư hạch, hoặc thậm chí là một khối u ung thư rắn sau đó lan sang hệ bạch huyết. Hoặc chúng có thể là triệu chứng của virus suy giảm miễn dịch ở người bệnh HIV. Tuy nhiên, với những trường hợp cụ thể thì các triệu chứng này có thể phù hợp với một số nguyên nhân ở trên đồng thời chúng sẽ đi kèm với các triệu chứng hiếm gặp khác như đổ mồ hôi đêm, giảm cân không giải thích được và các bệnh nhiễm trùng khác.
Những người nhiễm HIV đôi khi bị viêm họng tái phát do hệ thống miễn dịch bị giảm. Hay ung thư hạch cũng là một loại ung thư tấn công trực tiếp vào hệ bạch huyết. Một trong hai trường hợp này cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ. Nếu bạn bị bệnh tái phát hoặc một cái gì đó chỉ cảm thấy khó chịu hãy gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời.
Nếu khi có các dấu hiệu bất thường hoặc tình trạng sưng đau họng, hạch kéo dài thì bạn nên đến các trung tâm y tế để thăm khám, thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com
