Điều trị mất ngủ ở người già theo Đông y

Mất ngủ ở người già là tình trạng hay gặp phải ở người cao tuổi và có xu hướng ngày một tăng. Các thuốc điều trị Tây y như thuốc an thần, chống trầm cảm, có thể cải thiện giấc ngủ, tuy nhiên những giấc ngủ do dùng thuốc thường khiến cơ thể mệt mỏi sau khi ngủ dậy, dùng lâu dài sẽ gây tình trạng nghiện thuốc. Do đó, chữa bệnh mất ngủ bằng Đông y cho người già ngày càng được nhiều người sử dụng vì sự hiệu quả, an toàn và ít có tác dụng phụ.

Đặc điểm mất ngủ ở người già bao gồm:

• Khó vào giấc ngủ, trằn trọc.
• Dễ tỉnh giấc giữa chừng, tỉnh rồi thì khó ngủ lại.
• Có cảm giác rất buồn ngủ, nhưng lên giường lại không ngủ được.
• Tỉnh giấc nhiều lần trong đêm
• Có thể vào giấc ngủ một cách mệt mỏi, nhưng chỉ ngủ khoảng 1 tiếng rồi tỉnh không ngủ lại được nữa.
• Hay tỉnh giấc vào 4 giờ sáng
• Tình mạng mệt mỏi, kém tập trung vào ban ngày

Theo Y Học Hiện Đại nguyên nhân gây mất ngủ ở người già thường gặp đó là:

• Ít hoạt động thể lực, giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, dễ thức giấc
• Mắc bệnh toàn thân: sa sút trí tuệ, bệnh lý mạch máu não, viêm đường hô hấp
• Các bệnh gây đau: viêm khớp, thoái hoá khớp,...
• Các bệnh gây tiểu đêm: u xơ tiền liệt tuyến, đái tháo đường,...
• Các bệnh lý tâm thần kinh: trầm cảm, lo âu, căng thẳng
• Do thuốc: thuốc lợi tiểu, thuốc mê, thuốc giảm đau chứa cafein,...

Theo Y Học Cổ Truyền nguyên nhân gây mất ngủ ở người già bao gồm:

• Khí huyết (nặng lượng, máu nuôi cơ thể) hư suy, không nuôi dưỡng được tâm gây mất ngủ ( tâm - một trong 5 tạng cấu tạo cơ thể có chức năng liên quan đến chất lượng giấc ngủ)
• Lo nghĩ quá độ ảnh hưởng đến Tâm tỳ
• Sợ hãi lo lắng thái quá khiến thần hồn không yên gây mất ngủ
• Can khí uất kết: uất ức căng thẳng cáu giận gây ảnh hưởng giấc ngủ

3.1. Thể tâm huyết hư: mất ngủ, hồi hộp hay quên, hoa mắt chóng mặt

Bài thuốc: Thiên vương bổ tâm đan

Nhân sâm 10g, Đan sâm 15g, Huyền sâm 10g, Ngũ vị tử 12g, Viễn chí 08g, Cát cánh 10g, Đương quy 15g, Thiên môn 15g, Mạch môn 15g, Bá tử nhân 15g, Táo nhân 15g, Sinh địa 10h

Châm cứu: châm bổ các huyệt Nội quan, Thần môn, Cách du, Tâm du, Tam âm giao, Trung đô

Thời gian 20-30 phút/lần x 01 lần/ngày

Nhĩ châm: Tâm, Thần Môn, vùng dưới vỏ

Khí công - dưỡng sinh: tập các bài luyện khí, luyện thở. Thời gian tập tối đa 20 phút/lần

3.2. Thể can khí uất kết: mất ngủ, khó vào giấc, dễ tỉnh, tinh thần căng thẳng, mệt mỏi

Bài thuốc: Tiêu giao tán gia giảm

Bạch linh 20g, Táo nhân 15g, Bạch thược 10g, Đương quy 10g, Bạch truật 10g, Sài hồ bắc 10g, Long cốt 15g, Bạc hà 15g, Cam thảo 06g.

Châm cứu: châm các huyệt Nội quan, Thần môn, Tam âm giao, Thái xung, Phong trì

Thời gian 20-30 phút/lần x 01 lần/ngày

Nhĩ châm: giao cảm, thần môn, vùng dưới vỏ

Khí công - dưỡng sinh: tập các bài luyện khí, luyện thở. Thời gian tập tối đa 20 phút/lần.

3.3. Thể tâm tỳ lưỡng hư: mất ngủ, ngủ hay mê, hay quên, chán ăn, đầy bụng

Bài thuốc: Quy tỳ thang gia giảm

Hoàng kỳ 20g, Đẳng sâm 15g, Bạch truật 15g, Táo nhân 12g, Mộc hương 10g, Đại táo 12g, Phục thần 12g, Cam thảo 06g, Đương quy 15g, Viễn chí 06g, Long nhãn 12g.

Châm cứu: châm bổ Nội quan, Thần môn, Thái bạch, Tâm du, Tỳ du, Tam âm giao, Túc tam lý.

Thời gian 20-30 phút/lần x 01 lần/ngày

Nhĩ châm: tâm, tỳ, thần môn, vùng dưới vỏ.

Khí công - dưỡng sinh: tập các bài luyện khí, luyện thở. Thời gian tập tối đa 20 phút/lần.

Trên đây là một số phương pháp chữa bệnh mất ngủ bằng Đông y ở người già. Bài viết mang tính chất tham khảo, mọi vấn đề về dùng thuốc, châm cứu hay việc ăn gì chữa mất ngủ cho người già đều cần có sự thăm khám chỉ định và hướng dẫn cụ thể của các y bác sĩ. Mọi thông tin cần tư vấn điều trị bạn đọc có thể liên hệ tại đây.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org