Ung thư đại trực tràng ở người cao tuổi

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nội ung bướu - Khoa Nội ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng chủ yếu rơi vào người cao tuổi, chiếm hơn 70% số bệnh nhân. Những bệnh nhân cao tuổi phù hợp có thể được điều trị theo cách tương tự như những bệnh nhân trẻ tuổi, tuy nhiên việc điều trị cho những bệnh nhân cao tuổi với thể trạng yếu kèm theo các bệnh đi kèm vẫn còn là một vấn đề khó khăn. Nhiều yếu tố cần được tính đến, bao gồm thể lực để điều trị, mong muốn của bệnh nhân và gia đình, chất lượng cuộc sống.

Tuổi cao không phải là một tiêu chí loại trừ đối với điều trị triệt để, nhưng nhiều bệnh nhân cao tuổi không dung nạp hoặc đáp ứng không tốt với các liệu pháp tiêu chuẩn. Ngoài ra tác dụng phụ cần được cân nhắc kỹ trước khi đề xuất điều trị và nên đưa ra phương pháp tiếp cận phù hợp với từng cá nhân.

Lão hóa là một trong những yếu tố chúng ta cần tính đến để xác định một chiến lược điều trị ung thư đại trực tràng toàn diện. Bản thân lão hóa là một yếu tố tiên lượng không thuận lợi ở những bệnh nhân này. Quá trình lão hóa liên quan đến suy giảm chức năng các cơ quan bộ phận khác như: Giảm chức năng gan và thận, giảm dự trữ tủy xương, tăng nguy cơ biến cố tim mạch, suy giảm nhận thức, các bệnh đi kèm khác... Những sự suy giảm này dẫn tới độc tính cao hơn khi hóa trị, dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống và sự tuân thủ điều trị. Các thang đo được sử dụng phổ biến nhất để đánh giá tình trạng chức năng, chẳng hạn như tình trạng hoạt động của Karnofsky hoặc chỉ số toàn trạng (ECOG)..., các chỉ số này nên được sử dụng trong bối cảnh đánh giá bệnh nhân toàn diện để phân loại người cao tuổi là phù hợp hay không phù hợp điều trị đặc hiệu, có thể có độc tính cao hơn khi hóa trị, xạ trị, điều trị triệu chứng và nguy cơ tử vong. Bệnh nhân được đánh giá là yếu với ECOG PS 3 hoặc 4 hoặc IK dưới 60 không đủ điều kiện để hóa trị do lợi ích đưa lại kém và độc tính cao; những bệnh nhân ở nhóm ECOG PS 1 hoặc 2 hoặc IK trên 60 nên áp dụng các biện pháp điều trị tích cực hơn.

Nhiều bệnh nhân cao tuổi sẽ được hưởng lợi từ các phương pháp điều trị triệt để, nhưng một số người khác thì không, và trong một số trường hợp, nên áp dụng biện pháp quản lý “giảm nhẹ” không điều trị đặc hiệu. Ngoài ra bệnh đi kèm có thể khiến bệnh nhân có nguy cơ cao hơn phải chịu các kết quả bất lợi do điều trị, và làm tăng nguy cơ các nguyên nhân gây tử vong, nhiều trường hợp chúng ta không thấy rõ được lợi ích của việc điều trị.

Có một cách phân loại bệnh nhân cao tuổi để đánh giá vào việc áp dụng điều trị:

• Loại I: Bệnh nhân có chức năng các bộ phận bình thường, không có các bệnh đi kèm quan trọng: những bệnh nhân này có khả năng được điều trị cụ thể áp dụng các phác đồ tiêu chuẩn.
• Loại II: Bệnh nhân có ảnh hưởng chức năng với hai bệnh đi kèm trở xuống, những bệnh nhân này có thể được áp dụng từ một phần phương pháp điều trị đặc hiệu đã được điều chỉnh so với với phác đồ tiêu chuẩn.
• Loại III: Bệnh nhân có ảnh hưởng chức năng với ba bệnh đi kèm trở lên hoặc có hội chứng lão khoa, những bệnh nhân này chỉ nên áp dụng điều trị triệu chứng (chăm sóc giảm nhẹ).

Phẫu thuật ung thư đại trực tràng là một trong những phương pháp điều trị chính, có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cao tuổi, ngay cả khi phẫu thuật chỉ giải quyết tạm thời không ngăn chặn sự tiến triển di căn của bệnh. Trong trường hợp không thể thực hiện phẫu thuật để lập lại lưu thông đường ruột, biện pháp xử trí thay thế khả thi có thể là nội soi đặt stent, đặc biệt khi tắc đại tràng bên trái. Việc sử dụng các stent kim loại tự giãn này sẽ giúp bác sĩ có thêm “thời gian” để đánh giá tốt hơn tình trạng lâm sàng của bệnh nhân và giai đoạn bệnh, cải thiện tình trạng dinh dưỡng, xử lý các bệnh đi kèm. Trong một số trường hợp sau khi đặt stent cho phép tiến hành phẫu thuật chọn lọc tiếp theo. Do đó, đây là một lựa chọn phù hợp để giảm nhẹ hoặc làm bước trung gian cho phẫu thuật triệt căn trong điều trị ung thư đại trực tràng cho bệnh nhân cao tuổi.

Hóa trị được sử dụng như liệu pháp bổ trợ sau phẫu thuật ung thư đại trực tràng, có nhiều bằng chứng cho thấy hóa trị liệu là an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân lớn tuổi. Hóa trị liệu trong ung thư đại trực tràng có dạng viên nén có thể phù hợp với những bệnh nhân cao tuổi hoặc kèm theo mắc bệnh tim mà việc truyền dịch có thể có nhiều nguy cơ. Các phương pháp điều trị hóa chất và thuốc sinh học làm chậm sự tiến triển của bệnh và giảm các triệu chứng cũng có thể được xem xét ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng cao tuổi. Trong điều trị luôn phải thận trọng trước những nguy cơ có thể xảy ra đối với tim, gan hoặc thận.

Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân ung thư đại trực tràng trên 65 tuổi không nhận được đầy đủ các phác đồ điều trị được coi là tiêu chuẩn. Mức độ điều trị đặc hiệu giảm rõ rệt ở độ tuổi này do ảnh hưởng của bệnh tật kèm theo và nó làm giảm đi đáng kể hiệu quả của việc ngăn chặn sự phát triển của bệnh.

Người “già yếu” có thể chỉ xem xét điều trị giảm nhẹ nhằm kiểm soát triệu chứng, duy trì chức năng của các cơ quan là một mục tiêu chính của điều trị để có thể mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn. Quan tâm chất lượng cuộc sống cho người bệnh là điều tối quan trọng trong các quyết định điều trị, những người bệnh này thường không chỉ chống chọi với bệnh ung thư mà còn với nhiều các vấn đề khác như bệnh tật kèm theo và các vấn đề xã hội khác.

Cho đến nay, không có một phương pháp điều trị tiêu chuẩn nào cho bệnh nhân cao tuổi mắc ung thư đại trực tràng. Cần có một chiến lược cá nhân hóa, xem xét các bệnh đi kèm, tình trạng hoạt động và phong cách sống của từng bệnh nhân để đề xuất phương pháp điều trị tối ưu. Việc xác định kỹ các mục tiêu thông qua cuộc trò chuyện, hầu hết bệnh nhân cao tuổi mắc bệnh ung thư có những ưu tiên bên cạnh việc kéo dài sự sống của họ. Mối quan tâm hàng đầu của họ bao gồm tránh đau khổ, củng cố mối quan hệ với gia đình và bạn bè, nhận thức về mặt tinh thần, không trở thành gánh nặng cho người khác và đạt được cảm giác rằng cuộc sống của họ là trọn vẹn. Kế hoạch điều trị đặt ra phải toàn diện: Điều trị đặc hiệu ung thư, điều trị triệu chứng cụ thể, các phương thức điều trị hỗ trợ và chăm sóc cuối đời.

Với sự phát triển của y học hiện đại, phương pháp phẫu thuật đã có nhiều bước tiến với sự ra đời của phẫu thuật nội soi truyền thống, và mới nhất, tiên tiến nhất hiện nay là phẫu thuật nội soi bằng robot. So với các phương pháp cũ, phẫu thuật nội soi bằng robot mang lại nhiều ưu điểm vượt trội như:

• Tầm nhìn không bị hạn chế, chất lượng hình ảnh tối ưu, giúp thao tác phẫu thuật chính xác.
• Các rung động không cần thiết trong phẫu thuật (run tay) được loại trừ nhờ robot có 4 tay (tương đương với 2 phẫu thuật viên).
• Có thể di chuyển tự do ở 6 góc độ, do đó dễ dàng can thiệp tại các vị trí khó cũng như luồn vào các khoang nhỏ, sâu.
• Nguy cơ xảy ra biến chứng hạ xuống tối đa, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân trong cuộc phẫu thuật cũng như hạn chế nhiễm trùng sau mổ.
• Đau ít hơn so với phẫu thuật thông thường.
• Tổn thương nhỏ, do đó hồi phục nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện.
• Sẹo mổ nhỏ, đảm bảo về mặt thẩm mỹ cho bệnh nhân.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với đội ngũ chuyên gia tận tình, giàu kinh nghiệm, cơ sở trang thiết bị tân tiến hàng đầu Việt Nam. Hiện tại Bệnh viện đi đầu triển khai phương pháp Điều trị ung thư đại trực tràng bằng phẫu thuật nội soi robot. Đến với Vinmec, bệnh nhân sẽ hoàn toàn hài lòng khi được trải nghiệm tiêu chuẩn thăm khám, điều trị, và chăm sóc quốc tế.