Những dấu hiệu của hoá trị không hiệu quả

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Nếu hóa trị không hiệu quả đối với bệnh nhân ung thư hoặc không thể giảm thiểu các triệu chứng, bạn có thể cân nhắc các lựa chọn khác để thay thế. Tuy nhiên, việc lựa chọn ngừng hóa trị là một quyết định quan trọng, cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc nhằm tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của các tế bào ung thư. Hóa trị liệu ung thư có thể được áp dụng trong giai đoạn trước hoặc sau phẫu thuật và xạ trị.

Hóa trị là phương pháp điều trị ung thư rất mạnh, có thể thu nhỏ khối u chính cũng như tiêu diệt tế bào ung thư có thể đã phá vỡ khối u chính và ngăn chặn ung thư lây lan sang các bộ phận khác trong cơ thể.

Tuy nhiên, phương pháp này không hiệu quả với tất cả mọi người. Bởi một số loại ung thư có thể chống lại hóa chất tốt hơn những loại khác, tương tự những loại khác có thể trở nên kháng với nó theo thời gian.

2. Dấu hiệu hoá trị không hiệu quả

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết việc hóa trị không hiệu quả:

• Khối u không thu nhỏ
• Khối u mới tiếp tục hình thành
• Ung thư đang lây lan sang các khu vực mới
• Các triệu chứng mới hoặc tồi tệ hơn

Nếu hóa trị không hiệu quả đối với bệnh nhân ung thư hoặc không thể giảm thiểu các triệu chứng, bạn có thể cân nhắc các lựa chọn khác để thay thế. Tuy nhiên, việc lựa chọn ngừng hóa trị là một quyết định quan trọng, cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

3. Hóa trị có thể mất bao lâu để phát huy tác dụng?

Thông thường, phương pháp hóa trị thường được thực hiện theo chu kỳ trong khoảng thời gian vài tuần, vài tháng hoặc thậm chí là một vài năm. Thời gian chính xác sẽ phụ thuộc vào loại ung thư bạn mắc phải, loại thuốc hóa trị được sử dụng cũng như cách ung thư phản ứng với các loại thuốc hóa trị đó.

Một số yếu tố khác ảnh hưởng đến thời gian phát huy tác dụng hóa trị, bao gồm:

• Giai đoạn chẩn đoán
• Các phương pháp dùng để điều trị ung thư trước đây
• Một số phương pháp điều trị tiềm năng khác
• Tuổi tác cũng như sức khỏe tổng thể của người bệnh
• đối phó với các tác dụng phụ tốt như thế nào

Trong quá trình này, dòng thời gian có thể phải được điều chỉnh do:

• Công thức máu thấp
• Tác động xấu đến các cơ quan chính
• Tác dụng phụ nghiêm trọng

Tùy thuộc vào từng trường hợp, hóa trị có thể được thực hiện trước, sau hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật, xạ trị và các liệu pháp nhắm mục tiêu.

4. Lựa chọn nào khác để thay thế hóa trị

Nếu như hóa trị không còn là phương pháp hữu ích, bạn có thể có các lựa chọn khác để thay thế. Tuy nhiên, để tìm hiểu về những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn của các liệu pháp khác, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.

4.1. Các liệu pháp nhắm mục tiêu

Các liệu pháp nhắm mục tiêu tập trung vào những thay đổi cụ thể trong các tế bào ung thư cho phép chúng phát triển mạnh.

Những liệu pháp này chưa có sẵn cho tất cả các loại ung thư, có thể:

• Làm cho hệ thống miễn dịch của bạn dễ dàng tìm thấy các tế bào ung thư
• Khiến các tế bào ung thư khó phân chia, phát triển và lây lan hơn
• Ngăn chặn các mạch máu mới giúp ung thư phát triển
• Trực tiếp tiêu diệt những tế bào ung thư được nhắm mục tiêu
• Ngăn ngừa ung thư tiếp cận với các hormone mà nó cần để phát triển

4.2. Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch (liệu pháp sinh học) là phương pháp sử dụng sức mạnh của hệ thống miễn dịch nhằm chống lại bệnh ung thư. Những điều này thúc đẩy hệ thống miễn dịch tấn công ung thư trực tiếp trong khi những người khác tăng cường hệ thống miễn dịch nói chung.

Các loại liệu pháp miễn dịch bao gồm:

• Chất ức chế trạm kiểm soát
• Cytokine
• Kháng thể đơn dòng
• Vắc-xin điều trị

4.3. Liệu pháp hormone

Một số bệnh ung thư, bao gồm một số loại ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt, được thúc đẩy bởi các kích thích tố. Liệu pháp hormone hay còn được gọi là liệu pháp nội tiết, là phương pháp được sử dụng để ngăn chặn các hormone này và “bỏ đói” ung thư.

4.4. Xạ trị

Liều lượng bức xạ cao có thể tiêu diệt những tế bào ung thư. Xạ trị không phải là một phương pháp điều trị toàn thân như hóa trị, tuy nhiên phương pháp này có thể làm chậm sự phát triển của khối u hoặc thu nhỏ khối u trong một vùng được nhắm mục tiêu của cơ thể bạn, điều này cũng có thể làm giảm đau và các triệu chứng khác.

Tóm lại, nếu hóa trị không hiệu quả đối với bệnh nhân ung thư hoặc không thể giảm thiểu các triệu chứng, bạn có thể cân nhắc các lựa chọn khác để thay thế như xạ trị, liệu pháp miễn dịch, liệu pháp nhắm mục tiêu.... Tuy nhiên, việc lựa chọn ngừng hóa trị là một quyết định quan trọng, cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Tài liệu tham khảo:

• Chăm sóc cuối đời cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. (2014). Choosewisely.org/pworthy-resources/care-at-the-end-of-life-for-advanced-cancer-patients/
• Các xét nghiệm hóa trị. (2018). Cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-in-general/treatment/chemotherapy/planning/chemotherapy-tests
• Nếu các phương pháp điều trị ung thư ngừng hoạt động. (2019). ung thư.org/treatment/treatments-and-side-effects/if-cancer-treatments-stop-working.html
• Phòng khám Mayo. (2019). Phương pháp điều trị ung thư thay thế: 10 lựa chọn để xem xét. mayoclinic.org/diseases-conditions/cancer/in-depth/cancer-treatment/art-20047246
• Các loại điều trị ung thư. (nd). ung thư.gov/about-cancer/treatment/types