Hóa trị ung thư tuyến tiền liệt: Những điều cần biết

Hóa trị là uống hoặc tiêm các loại thuốc chống ung thư vào tĩnh mạch. Hóa chất đi qua máu, đến tiêu diệt hoặc ngăn chặn các tế bào ác tính phát triển ở nhiều bộ phận trong cơ thể. Mặc dù khó chữa khỏi bệnh, nhưng hóa trị ung thư tiền liệt tuyến cũng sẽ mang lại một số lợi ích.

Hóa trị thường được chỉ định khi tế bào ung thư đã lan ra bên ngoài tuyến tiền liệt (di căn) và liệu pháp hormone không còn hiệu quả. Nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng hóa trị ung thư tiền liệt tuyến có thể hữu ích nếu được áp dụng cùng với liệu pháp hormone. Tuy nhiên, hóa trị không phải là phương pháp tiêu chuẩn để điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu.

Cụ thể, hóa trị có thể được sử dụng để:

• Giảm các triệu chứng khi mắc bệnh rất nặng hoặc di căn, cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Cải thiện kết quả của phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt nếu dùng trong một thời gian ngắn hậu phẫu.
• Phối hợp với liệu pháp hormone nhằm cải thiện kết quả cho bệnh nhân.
• Kéo dài sự sống của bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt không còn đáp ứng với liệu pháp hormone.
• Điều trị ung thư tuyến tiền liệt liệt giai đoạn cuối cho nam giới mang biến thể gen AR-V7.

Đối với ung thư tuyến tiền liệt, các loại hóa chất thường được sử dụng một lần, bao gồm:

• Docetaxel (Taxotere)
• Cabazitaxel (Jevtana)
• Mitoxantrone (Novantrone)
• Estramustine (Emcyt).

Trong hầu hết các trường hợp, loại thuốc hóa trị ung thư tiền liệt tuyến đầu tiên được đưa ra là docetaxel, kết hợp với thuốc steroid prednisone. Sau khi bắt đầu dùng docetaxel, nhiều nam giới cảm thấy cải thiện các triệu chứng liên quan đến bệnh, bao gồm đau, mệt mỏi và thiếu năng lượng.

Nếu không có hiệu quả (hoặc thuốc ngừng hoạt động), cabazitaxel thường là loại tiếp theo được thử. Ngoài ra cũng còn một số lựa chọn truyền hóa chất điều trị ung thư tuyến tiền liệt khác.

Docetaxel và cabazitaxel đã được chứng minh giúp bệnh nhân kéo dài tuổi thọ trung bình so với các loại thuốc hóa trị cũ. Chúng có thể làm chậm sự phát triển của ung thư và giảm các triệu chứng, nhờ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, hóa trị rất khó chữa khỏi ung thư tuyến tiền liệt.

Các loại thuốc truyền hóa chất điều trị ung thư khác đang được nghiên cứu để sử dụng trong bệnh tuyến tiền liệt bao gồm carboplatin, oxaliplatin và cisplatin.

Hóa chất điều trị ung thư tuyến tiền liệt thường được tiêm vào tĩnh mạch (IV), hoặc truyền trong một khoảng thời gian nhất định. Toàn bộ quy trình được thực hiện tại phòng khám hóa trị hoặc bệnh viện. Một số loại thuốc, chẳng hạn như estramustine, sẽ được dùng dưới dạng viên uống.

Thông thường, bệnh nhân muốn truyền hóa chất điều trị ung thư cần có đường truyền tĩnh mạch IV lớn và cứng hơn. Đây được gọi là ống thông tĩnh mạch trung tâm (central venous catheters - CVC) hoặc dụng cụ tiếp cận mạch máu trung tâm (central venous access devices - CVAD). Chúng được dùng để đưa thuốc, sản phẩm máu, chất dinh dưỡng hoặc chất lỏng vào máu, cũng như để lấy máu ra làm xét nghiệm. Có nhiều loại ống thông tĩnh mạch trung tâm CVC khác nhau, trong đó phổ biến nhất là cổng ngoại vi (port) và từ ngoại biên (PICC).

Các bác sĩ sẽ truyền hóa chất điều trị ung thư theo chu kỳ, với mỗi lần điều trị xen giữa là thời gian nghỉ ngơi để bạn có thể phục hồi sau tác dụng của thuốc. Chu kỳ thường dài nhất là 2 - 3 tuần. Lịch trình cụ thể sẽ thay đổi tùy thuộc vào loại thuốc được sử dụng. Ví dụ, một vài loại thuốc chỉ được tiêm vào ngày đầu tiên của chu kỳ, số khác được tiêm trong vài ngày liên tiếp hoặc 1 lần / tuần. Vào cuối chu kỳ, lịch hóa trị lặp lại để bắt đầu chu kỳ tiếp theo.

Thời gian điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối còn dựa trên mức độ hoạt động của khối u và tác dụng phụ bệnh nhân gặp phải.

Hóa chất sẽ tập trung tấn công các tế bào đang phân chia nhanh chóng, nhờ đó có khả năng chống lại tế bào ung thư. Nhưng các tế bào khác trong cơ thể cũng phân chia nhanh chóng, chẳng hạn như tế bào trong tủy xương (nơi tạo ra các tế bào máu mới), niêm mạc miệng và ruột, các nang tóc... Do đó khu vực này cũng có thể bị ảnh hưởng bởi hóa trị và dẫn đến các tác dụng phụ.

Những tác dụng phụ của hóa trị ung thư tiền liệt tuyến phụ thuộc vào loại và liều lượng thuốc, cũng như thời gian sử dụng. Tất cả các loại thuốc hóa trị đều hoạt động theo cách khác nhau, do đó việc dự đoán tác dụng phụ đối với từng bệnh nhân cũng trở nên khó khăn. Một số tác dụng phụ phổ biến có thể bao gồm:

• Rụng tóc
• Lở miệng
• Ăn mất ngon
• Buồn nôn và ói mửa
• Tiêu chảy
• Dễ bị nhiễm trùng (do có quá ít bạch cầu)
• Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu (do có quá ít tiểu cầu)
• Mệt mỏi (do có quá ít tế bào hồng cầu)

Những tác dụng phụ này thường biến mất sau khi điều trị xong. Có một số cách để giảm bớt những tác dụng phụ này, ví dụ như dùng thuốc giúp ngăn ngừa hoặc giảm nôn, buồn nôn.

Ngoài ra, một số tác dụng phụ khác cũng thường gặp hơn đối với loại thuốc hóa trị nhất định, ví dụ:

• Docetaxel và cabazitaxel đôi khi gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Vì vậy bác sĩ thường cho người bệnh dùng thuốc ngăn ngừa dị ứng trước mỗi lần hóa trị ung thư tiền liệt tuyến.
• Docetaxel và cabazitaxel cũng có thể làm hỏng các dây thần kinh (được gọi là bệnh thần kinh ngoại vi), gây ra cảm giác tê, ngứa ran hoặc bỏng rát ở bàn tay, bàn chân.
• Mitoxantrone có thể gây ra bệnh bạch cầu sau vài năm sử dụng, nhưng với tỷ lệ rất hiếm.
• Estramustine làm tăng nguy cơ đông máu.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ tác dụng phụ nào trong khi hóa trị, hãy báo cho bác sĩ biết để điều trị kịp thời. Trong một số trường hợp, có thể cần giảm liều thuốc hóa trị hoặc trì hoãn, ngừng hóa trị ung thư tiền liệt tuyến để ngăn tác dụng trở nên tồi tệ hơn.

Để kiểm soát các tác dụng phụ của hóa trị ung thư tiền liệt tuyến, bệnh nhân có thể thực hiện theo một số hướng dẫn đơn giản sau:

• Chú ý đến cơ thể: Nhận biết tất cả các phản ứng, cả nằm trong dự kiến lẫn không mong muốn khi dùng thuốc.
• Chủ động tìm hiểu: Lập danh sách các loại thuốc đang dùng và hỏi nhân viên y tế về những dấu hiệu cần chú ý, cũng như khi nào nên đến phòng khám.
• Dành thời gian thư giãn và hồi phục: Thuốc hóa trị rất mạnh và có thể gây hại cho cơ thể, vì vậy bệnh nhân cần tìm cách giảm bớt căng thẳng, chẳng hạn như nghe nhạc, tập yoga hoặc các bài tập căng cơ, đi bộ hoặc xem TV.
• Viết nhật ký: Ghi lại tất cả thay đổi thể chất và cảm xúc mà bạn gặp phải khi dùng thuốc. Danh sách này sẽ giúp bạn dễ dàng nhớ các câu hỏi dành cho bác sĩ khi đến phòng khám, đồng thời giúp nhân viên y tế kiểm soát các tác dụng phụ.

Cuối cùng, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào đã gặp phải, để được kê đơn thuốc tránh hoặc hướng dẫn điều trị cụ thể hơn.

Nguồn tham khảo: cancer.org; hopkinsmedicine.org; ncbi.nlm.nih.gov

XEM THÊM:

• Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt
• Điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương
• Các lựa chọn để điều trị ung thư tuyến tiền liệt

TAG: Ung thư tuyến tiền liệt, Ung thư tiền liệt tuyến, Hóa trị, Hóa trị ung thư tuyến tiền liệt, Điều trị ung thư, Thuốc hóa trị