Xét nghiệm nhóm máu có cần nhịn ăn không?

Xét nghiệm nhóm máu để biết nhóm máu của mỗi người. Trong các loại xét nghiệm máu, xét nghiệm nhóm máu có cần nhịn ăn không sẽ tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ.

Nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu là người bệnh được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì ngoài nước trước khi làm xét nghiệm máu. Tuy nhiên, không phải xét nghiệm máu nào cũng cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm, thông thường nếu có thì cũng chỉ nhịn ăn trong một thời gian ngắn.

Có một số xét nghiệm chỉ cho kết quả chính xác khi người bệnh nhịn ăn 4 - 6 giờ trước khi làm xét nghiệm hoặc không ăn sáng sau một đêm ngủ dậy. Nguyên nhân là do sau khi ăn, chất dinh dưỡng trong thức ăn sẽ chuyển hóa thành đường glucose để ruột hấp thụ và biến đổi thành năng lượng để nuôi cơ thể. Khi đó, sẽ làm cho lượng đường hoặc mỡ trong máu tăng cao, nếu làm xét nghiệm máu sẽ cho kết quả không chính xác.

Tùy thuộc vào loại xét nghiệm máu định làm mà người bệnh sẽ được yêu cầu nhịn ăn hoặc không.

Đối với xét nghiệm nhóm máu, mục đích làm xét nghiệm máu là để biết nhóm máu. Có rất nhiều nhóm máu, việc phân loại nhóm máu dựa trên loại kháng nguyên có trên bề mặt hồng cầu trong máu. Hiện nay, khoa học đã tìm thấy nhiều loại kháng nguyên đặc hiệu khác nhau, tuy nhiên, loại ABO và loại Rhesus là quan trọng nhất. Các loại kháng nguyên này lại được quy định bởi gen di truyền mà mỗi người nhận được từ cha và mẹ. Do đó, xét nghiệm nhóm máu không cần nhịn ăn.

Các nhóm máu chính phổ biến được biết đến đó là:

• Nhóm máu A+: Có kháng nguyên A và kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu A-: Có kháng nguyên A và không có kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu B+: Có kháng nguyên B và kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu B-: Có kháng nguyên B và không có kháng nguyên Rhesus.

• Nhóm máu AB+: có kháng nguyên A, B và kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu AB-: có kháng nguyên A, B và không có kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu O+: không có kháng nguyên A hoặc B nhưng có kháng nguyên Rhesus.
• Nhóm máu O-: không có kháng nguyên A, B hoặc kháng nguyên Rhesus.

Bên cạnh xét nghiệm nhóm máu, mục đích của xét nghiệm đường huyết là đo lượng đường trong máu để đánh giá nó có bình thường không, và có thể dùng xét nghiệm này để chẩn đoán bệnh tiểu đường.

Để đảm bảo kết quả được chính xác, người bệnh cần nhịn ăn hoặc uống (trừ nước) trong khoảng 8 đến 10 giờ trước khi làm xét nghiệm. Việc nhịn ăn giúp đảm bảo kết quả ghi nhận chính xác lượng đường trong máu. Kết quả này được bác sĩ dùng để chẩn đoán hoặc loại trừ bệnh tiểu đường.

Ngoài xét nghiệm nhóm máu, xét nghiệm sắt trong máu để đo lượng sắt trong máu. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp xác định các bệnh do thiếu sắt, như thiếu máu.

Trong một số loại thực phẩm có chứa sắt, khi ăn, sắt được hấp thu rất nhanh từ thực phẩm vào trong máu. Vì vậy, nếu ăn trước khi xét nghiệm sắt thì sẽ cho kết quả không chính xác. Do đó, cần tránh sử dụng các thực phẩm chức năng hay vitamin trước khi xét nghiệm, vì có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả.

Để đảm bảo kết quả chính xác, người bệnh được yêu cầu không ăn bất cứ thứ gì vào buổi sáng trước làm xét nghiệm.

Trong trường hợp đang uống viên sắt hoặc thuốc bổ vitamin tổng hợp có chứa sắt, nên ngưng sử dụng trong 24 giờ trước khi xét nghiệm để không ảnh hưởng đến kết quả.

Khác với xét nghiệm nhóm máu, xét nghiệm mỡ máu để xác định các chỉ số đánh giá tình trạng mỡ trong máu bao gồm cholesterol toàn phần, HDL cholesterol, LDL cholesterol và triglyceride. Nếu lượng LDL-cholesterol và triglycerid tăng cao có nghĩa là người bệnh có nguy cơ gặp các vấn đề về tim mạch cao.

Xét nghiệm mỡ máu thường được khuyến cáo đối với những người trên 45 tuổi và nên làm xét nghiệm 5 năm/lần hoặc những bệnh nhân đang bị tăng huyết áp và tiểu đường.

Nếu người bệnh có tiền sử bị tim mạch thì sẽ được khuyến cáo làm xét nghiệm này thường xuyên hơn để đo và kiểm soát lượng mỡ máu trong cơ thể. Giống như xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm mỡ máu cũng cần nhịn đói từ 8 - 10 giờ trước khi xét nghiệm vì thức ăn sẽ làm ảnh hưởng tới kết quả.

Ngoài xét nghiệm nhóm máu, xét nghiệm chức năng gan là một trong những xét nghiệm sinh thường được chỉ định đối với người bệnh để đánh giá các chức năng của gan hoặc xem xét tình trạng tổn thương gan.

Khi có các triệu chứng như sút cân không rõ nguyên nhân, nghiện bia, rượu, hoặc đang sử dụng thuốc điều trị bệnh gan thì xét nghiệm này được tiến hành để theo dõi tình trạng bệnh gan.

• Những xét nghiệm chuyển hóa cơ bản hoặc toàn diện, bao gồm: xét nghiệm đường huyết, cân bằng điện giải, và chức năng thận. Người bệnh thường được yêu cầu nhịn ăn trong 10 - 12 giờ trước khi thực hiện một trong những xét nghiệm này. Xét nghiệm nhóm máu thường được tiến hành cùng với xét nghiệm này.
• Bộ chỉ số đánh giá chức năng thận: để xem thận đang hoạt động như thế nào. Người bệnh thường được yêu cầu nhịn ăn trong 8 - 12 giờ trước khi xét nghiệm.
• Xét nghiệm Vitamin B12: để kiểm tra nồng độ vitamin B12 trong máu. Người bệnh thường được yêu cầu nhịn ăn trong 6 - 8 giờ trước khi xét nghiệm. Ngoài ra, người bệnh cũng cần cho bác sĩ biết đang dùng những thuốc nào vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

• Rượu ảnh hưởng đến đường huyết và mỡ máu, khiến kết quả của những xét nghiệm cần nhịn ăn trở nên không chính xác. Nếu được yêu cầu nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm máu, nên tránh uống rượu.
• Hút thuốc lá làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu. Nếu được yêu cầu nhịn ăn trước khi xét nghiệm thì nên tránh hút thuốc lá.
• Sử dụng cà phê ảnh hưởng đến tiêu hóa và cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu. Mặc dù không ảnh hưởng đến xét nghiệm nhóm máu, tuy nhiên do cà phê ảnh hưởng đến tiêu hóa và việc lấy máu để làm xét nghiệm, vì vậy không nên uống cà phê trước khi làm những xét nghiệm máu cần nhịn ăn.
• Kẹo cao su có thể làm tăng tốc độ tiêu hóa và có thể ảnh hưởng đến kết quả. Nên tránh nhai kẹo cao su, kể cả những loại không đường, nên nhịn ăn để làm xét nghiệm.
• Tập thể dục làm đẩy nhanh quá trình tiêu hóa và ảnh hưởng đến kết quả. Do đó, nên tránh tập thể dục trong thời gian nhịn ăn để làm xét nghiệm.

Để có thể nhịn ăn an toàn trước khi làm xét nghiệm máu cũng như xét nghiệm nhóm máu, người bệnh có thể được khuyên:

• Uống nhiều nước để đảm bảo đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể. Vì nước không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu và được chấp nhận khi nhịn ăn.
• Sắp xếp thời gian để ăn hoặc uống trước khi xét nghiệm khi xác định thời điểm làm thí nghiệm.
• Có thể dùng thuốc như bình thường trong thời gian nhịn ăn, trừ khi bác sĩ có chỉ định khác.
• Phụ nữ mang thai thường được chỉ định làm xét nghiệm nhóm máu cùng với các loại xét nghiệm máu khác để đánh giá sức khỏe thai kỳ, do đó có thể được chỉ định nhịn ăn. Việc nhịn ăn để làm xét nghiệm đối với phụ nữ mang thai thường không gây ảnh hưởng gì đối với sức khỏe của cả mẹ và bé. Tuy nhiên, thai phụ nên thông báo với bác sĩ trước khi làm xét nghiệm để được hướng dẫn nhịn ăn an toàn trước khi làm xét nghiệm.
• Nếu lỡ ăn hoặc uống trong thời gian trước khi xét nghiệm (do quá đói hoặc nhầm lẫn giờ), nên nói chuyện với bác sĩ và dời lại lịch xét nghiệm máu.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng là bệnh viện duy nhất tại thành phố Hải Phòng sở hữu máy định nhóm máu tự động hoàn toàn Wadiana rất hiện đại từ Tây Ban Nha, cho phép thực hiện kỹ thuật định nhóm máu hệ ABO/Rh (D) trên máy tự động.

Việc xác định nhóm máu bằng máy tự động này cho phép hạn chế tối đa các sai sót có thể có so với phương pháp thủ công. Ngoài ra, đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên của Vinmec Hải Phòng có trình độ chuyên môn cao, cùng quy trình xét nghiệm máu nghiêm ngặt và chặt chẽ, môi trường kỷ luật, tuân thủ quy định, giúp đảm bảo tuyệt đối độ đúng, chính xác của việc xét nghiệm nhóm máu. Bên cạnh đó, đội ngũ bác sĩ luôn nhiệt tình và sẵn lòng tư vấn nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.