Viêm phế quản có lây không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thời điểm giao mùa là khoảng thời gian thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn sinh sôi và phát triển. Chúng có thể xâm nhập vào cơ thể và gây ra các căn bệnh nghiêm trọng, trong đó có bệnh viêm phế quản. Nhiều người thắc mắc rằng, liệu viêm phế quản có lây không?

Viêm phế quản là tình trạng bị viêm, sưng ở niêm mạc ống phế quản trong phổi. Viêm phế quản thường có hai loại chính, bao gồm:

• Viêm phế quản cấp tính: trong khoảng vài ngày, tình trạng bệnh sẽ được cải thiện, tuy nhiên các cơn ho vẫn có thể tiếp tục kéo dài tới cả tuần.
• Viêm phế quản mãn tính: là một rối loạn tái phát, thường lặp đi lặp lại nhiều lần. Các triệu chứng của giai đoạn này đó là ho có đờm trong ít nhất 3 tháng thậm chí nhiều năm liên tiếp. Khi bệnh kéo dài và tái phát trong một thời gian dài có thể dẫn tới bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (chronic obstructive pulmonary disease– COPD).

Viêm phế quản thường xảy ra do virus, xuất hiện sau các triệu chứng cảm lạnh hoặc cảm cúm. Một số nguyên nhân khác dẫn đến bệnh viêm phế quản bao gồm nhiễm hóa chất, nhiễm trùng, hơi, bụi, các chất ô nhiễm từ môi trường xung quanh khiến đường phế quản bị kích ứng. Đặc biệt, những người thường xuyên hút thuốc lá hoặc những người có các vấn đề về phổi, chẳng hạn như hen suyễn, viêm phế quản mãn tính hay xơ nang đều có khả năng cao bị mắc bệnh.

Những người mắc bệnh viêm phế quản cấp và mãn tính thường có những dấu hiệu và triệu chứng sau:

• Cổ họng có đờm với nhiều màu sắc khác nhau như màu trắng, màu vàng hoặc màu xanh lục (hiếm thấy).
• Khó thở hoặc thở khò khè
• Mệt mỏi
• Sốt và ớn lạnh
• Tức ngực
• Ho dai dẳng kéo dài

Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào được đề cập bên trên, bạn nên đến các trung tâm y tế hoặc phòng khám uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Trong các chất dịch nhầy và đờm thường mang theo rất nhiều virus xâm nhập vào đường hô hấp. Nó có thể lây lan một cách dễ dàng từ người qua người, đặc biệt là những đối tượng có hệ miễn dịch yếu như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người cao tuổi, già yếu, hoặc người bị hen suyễn. Nếu không có bất kỳ một biện pháp phòng tránh nào, nguy cơ lây nhiễm bệnh viêm phế quản sẽ rất cao.

Mặc dù viêm phế quản mãn tính không gây lây nhiễm nhưng đường thở của bạn sẽ bị viêm trong một thời gian dài kèm theo các triệu chứng kéo dài ít nhất là ba tháng và có thể tái phát sau 2 năm. Sự tái phát này có thể dẫn tới bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và gây ra những biến chứng nghiêm trọng khác.

Không phải ngẫu nhiên mà viêm phế quản lại trở thành một bệnh lý thường gặp ở đường hô hấp, bởi vì loại virus gây bệnh chính là virus hợp bào (RSV). Loại virus này rất dễ phát tán, lây lan, thậm chí nếu không được kiểm soát chặt chẽ và chữa trị kịp thời có thể phát triển thành bệnh dịch. Thông thường có hai con đường chính gây bệnh, bao gồm:

• Lây truyền trực tiếp từ người sang người thông qua tiếp xúc:

Nếu bạn tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm phế quản hoặc sống trong môi trường có dịch bệnh thì nguy cơ lây nhiễm bệnh sẽ rất cao. Virus hợp bào thường lây truyền từ người sang người thông qua dịch tiết đường hô hấp như ho, hắt hơi, lây qua bắt tay hoặc bị hít vào khi đang nói chuyện với người bị bệnh.

• Lây gián tiếp thông qua các vật dụng cá nhân:

Khi bạn sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người mắc bệnh viêm phế quản như bát, chén, khăn mặt thì khả năng bị lây nhiễm virus gây bệnh cũng rất cao. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các vi rút này có khả năng sống sót lên tới vài giờ trên các đồ dùng sinh hoạt hoặc các vật dụng như mặt bàn, đồ chơi hay quần áo. Nếu vô tình để miệng, mũi hay mắt chạm vào đồ vật bị nhiễm virus của người bệnh thì rất có thể bạn sẽ bị lây nhiễm bệnh.

• Giai đoạn ủ bệnh:

Giai đoạn ủ bệnh ở người bị lây thường kéo dài từ 1 – 3 ngày sau khi tiếp xúc với giọt nước có chứa siêu vi hô hấp gây viêm phế quản ở người bệnh. Trong giai đoạn này, người bị nhiễm bệnh hầu như không có bất cứ triệu chứng gì.

• Giai đoạn viêm đường hô hấp trên:

Các biểu hiệu đặc trưng có thể dễ bắt gặp như đau họng, hắt hơi, sổ mũi kèm theo sốt nhẹ, đau nhức toàn thân và cơ thể mệt mỏi. Trong giai đoạn này, người bệnh rất dễ gây lây nhiễm cho người khác vì phát tán ra ngoài môi trường rất nhiều virus gây bệnh.

• Giai đoạn viêm phế quản cấp:

Một số triệu chứng thường gặp ở người bị lây nhiễm trong giai đoạn này là ho, ho khan, ho có đờm. Đờm của người bệnh viêm phế quản có màu sắc khác nhau, có thể là màu trắng đục, màu vàng hoặc màu xanh. Thậm chí, tồi tệ hơn, người bị bệnh có thể ho ra máu cùng với các cơn đau rát sau xương ức khi ho.

• Giai đoạn hồi phục:

Sau khi bị lây nhiễm bệnh, các triệu chứng sẽ giảm dần và phục hồi trong khoảng thời gian từ 7-10 ngày. Tuy nhiên, đối với những người có sức đề kháng yếu do suy giảm hệ miễn dịch thì bệnh có thể tiếp tục kéo dài cùng với các triệu chứng nghiêm trọng hơn như ho khan, ho có đờm,..

Viêm phế quản là bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, thậm chí có thể tạo thành vùng dịch nếu không đưa ra các biện pháp kiểm soát phòng ngừa kịp thời. Dưới đây là một số biện pháp giúp ngăn ngừa bệnh viêm phế quản một cách hiệu quả:

• Tạo môi trường sạch sẽ:

Bạn nên giữ cho không khí nhà cửa luôn ấm nhưng không được quá bí và nóng, phải đảm bảo độ ẩm trong sạch, thoáng mát nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Bên cạnh đó, nên thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh nơi ở, luôn giữ cho tay, chân, răng, miệng luôn được sạch sẽ.

• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh:

Để tránh bị lây nhiễm virus từ người bệnh, bạn nên hạn chế tiếp xúc với người có triệu chứng như ho, chảy nước mũi. Hạn chế nắm và bắt tay với người bệnh. Ngoài ra, bạn nên đeo khẩu trang y tế khi đi ra ngoài đường, đặc biệt là nơi công cộng và trong thời điểm giao mùa - thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển của vi khuẩn. Nếu người trong gia đình bị cảm lạnh, bạn nên để người bệnh sử dụng riêng đồ dùng sinh hoạt như bát, cốc, chén, đũa,... Phòng tắm và bàn ăn cũng là nơi vi khuẩn có thể sinh sôi, bạn nên thường xuyên làm sạch chúng để ngăn ngừa khả năng nhiễm bệnh.

• Áp dụng một chế độ ăn uống hợp lý:

Rau củ quả tươi được xem là “trợ thủ đắc lực”, hỗ trợ rất tốt cho việc ngăn ngừa và điều trị hầu hết các loại bệnh hiện nay. Chính vì vậy, bạn nên tăng cường bổ sung thêm rau xanh, hoa quả tươi và các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày của bạn. Hạn chế ăn các đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ và không sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá để đảm bảo phế quản và phổi luôn được khỏe mạnh.

• Luyện tập thể dục thường xuyên:

Cùng với việc xây dựng cho mình một chế độ ăn uống lành mạnh, bạn cũng nên tích cực luyện tập thể dục thường xuyên với tần suất nhất định. Tuy nhiên tránh luyện tập quá sức, nên luyện tập xen lẫn với nghỉ ngơi một cách hợp lý.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ điều trị các bệnh lý hô hấp, trong đó có viêm phế quản với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, hệ thống trang thiết bị hiện đại, dịch vụ khám, tư vấn chuyên nghiệp; không gian bệnh viện văn minh, lịch sự và tiệt trùng tối đa.

Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị bệnh lý Hô hấp tại Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ,..trước khi là bác sĩ Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường về sức khỏe bạn nên thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa.

Nguồn tham khảo: Webmd.com