Tràn dịch màng phổi điều trị thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Võ Hà Băng Sương và Thạc sĩ, Bác sĩ Danh Mện - Khoa Khám bệnh & nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Khoang màng phổi có nhiều dịch hơn bình thường thì được gọi là tràn dịch màng phổi. Tràn dịch màng phổi có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em.

Để điều trị bệnh tràn dịch màng phổi cần phải xác định được nguyên nhân gây ra tràn dịch màng phổi.

Chọc hút dịch màng phổi là thủ thuật quan trong nhằm kết hợp với các biện pháp khác để có chẩn đoán xác định, và hỗ trợ bệnh nhân cải thiện triệu chứng khó thở nếu lượng dịch nhiều.

Tùy thuộc vào lượng dịch ước đoán nhiều hay ít để có biện pháp chọc dịch phù hợp, tránh các tai biến do chọc dịch gây ra.

• Dẫn lưu màng phổi: Trong trường hợp tràn mủ màng phổi, người bệnh sẽ được thực hiện phẫu thuật nhỏ gọi là dẫn lưu màng phổi để đặt một ống dẫn lưu bằng nhựa xuyên qua da vào trong khoang màng phổi nhằm thoát mủ ra ngoài dần.
• Điều trị nội khoa: Tùy theo từng nguyên nhân của bệnh bác sĩ sẽ có chỉ định biện pháp điều trị phù hợp: Nếu do nhiễm khuẩn (viêm mủ màng phổi): Sử dụng kháng sinh; Nếu do lao: điều trị thuốc kháng lao; Ung thư: phẫu thuật hoặc dùng hóa chất; Điều trị suy tim, xơ gan, suy thận...
• Các biện pháp hỗ trợ khác: Nghỉ ngơi tại giường; ăn những thức ăn nhẹ, dễ tiêu, đủ năng lượng và dinh dưỡng; điều trị sốt, đau ngực bằng paracetamol; tập vật lý trị liệu hô hấp: theo chỉ định của thầy thuốc.

1.1. Nguyên tắc điều trị

• Điều trị chủ yếu là chọc hút dịch giúp giảm bớt triệu chứng của người bệnh
• Kết hợp điều trị triệu chứng và điều trị nguyên nhân
• Kết hợp phục hồi chức năng hô hấp.

1.2. Chọc hút dịch màng phổi

Chọc hút màng phổi là phương pháp điều trị bệnh chủ yếu, giúp chẩn đoán nguyên nhân bệnh và giúp người bệnh nhanh chóng bớt khó thở. Các bước tiến hành chọc dịch như sau:

• Bệnh nhân ngồi kiểu cưỡi ngựa trên 1 ghế tựa.
• Chọn vị trí chọc: Thường là ở khoang liên sườn 8-9 đường nách sau.
• Sát trùng vị trí chọc, sau đó gây tê bằng lidocain.
• Chọc kim tại điểm gây tê, hướng kim vuông góc với thành ngực, sát bờ trên xương sườn.
• Hút dịch bằng máy hoặc bằng bơm tiêm 50ml. Lần đầu sau khi hút lấy mẫu làm xét nghiệm dịch màng phổi.
• Sau khi hút xong, rút kim và sát khuẩn vị trí chọc kim.

Trường hợp tràn dịch màng phổi nặng hay tràn mủ màng phổi cần thực hiện một phẫu thuật nhỏ để dẫn lưu màng phổi bằng một ống nhựa.

Với trường hợp tràn dịch màng phổi ác tính do bệnh lý ác tính tại phổi gây ra, bệnh thường xuyên tái phát nên sau quá trình dẫn lưu dịch màng phổi sẽ tiêm một chất có tác dụng gây dịch màng phổi. Để tránh tràn dịch màng phổi tái phát.

1.3. Điều trị triệu chứng

• Điều trị sốt nếu có bằng paracetamol 10-15mg/kg cân nặng, kết hợp chườm ấm để hạ sốt
• Đau ngực: Nếu người bệnh đau ngực nhiều giảm đau bằng paracetamol.

1.4. Điều trị nguyên nhân

• Do nhiễm khuẩn: Sử dụng thuốc kháng sinh theo căn nguyên bệnh
• Nếu do lao cần điều trị lao theo phác đồ kháng lao, tuân thủ đủ thời gian dùng thuốc theo phác đồ
• Do ung thư: Điều trị bằng phẫu thuật hay dùng xạ trị, hóa chất
• Điều trị bệnh suy tim, hội chứng thận hư, xơ gan: Theo phác đồ điều trị của từng bệnh.

1.5. Điều trị phục hồi chức năng hô hấp

• Tập thở
• Thổi bóng
• Tập các động tác giãn nở lồng ngực.

Cần duy trì điều trị trong thời gian dài tránh để lại những di chứng sau tràn dịch màng phổi và giúp phục hồi lại chức năng hô hấp.

• Tránh những nơi ô nhiễm không khí, dọn dẹp nhà cửa thường xuyên.
• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ các vitamin và khoáng chất, giúp năng cao sức khỏe phòng bệnh do vi sinh vật gây ra.
• Không hút thuốc lá
• Thường xuyên tập thể dục, giúp tinh thần thoải mái tránh stress.
• Thường xuyên khám bệnh định kỳ biết nguy cơ bệnh, phát hiện các bệnh lý có thể gây tràn dịch màng phổi.
• Tránh di chứng do bệnh gây ra bằng cách tuân thủ điều trị bệnh đủ thời gian, duy trì các phương pháp phục hồi chức năng hô hấp...