Ăn nhiều chất xơ từ trái cây và rau quả giúp giảm nguy cơ nhập viện vì bệnh túi thừa (Phần 1)

Bài viết bởi Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Ăn nhiều chất xơ có liên quan đến việc giảm nguy cơ bệnh túi thừa. Tuy nhiên, các báo cáo về loại chất xơ ăn vào nào có lợi nhất lại mâu thuẫn với nhau. Mục đích của bài báo này là để đánh giá mối liên quan giữa các loại chất xơ ăn kiêng khác nhau và việc nhập viện do bệnh túi thừa (Diverticular Disease) của đại tràng.

Trong bài viết này, chúng tôi đưa ra kết quả một nghiên cứu đáng tin cậy ở Thuỵ Điển so sánh các chế độ ăn khác nhau gây ảnh hưởng như thế nào đến bệnh lý túi thừa.

Đây là một nghiên cứu thuần tập, nhóm thuần tập ở nhóm phụ nữ tham gia chụp nhũ ảnh để tầm soát ung thư vú ở Thụy Điển và nhóm thuần tập nam giới Thụy Điển được liên kết với Sổ đăng ký bệnh nhân nội trú Thụy Điển. Dữ liệu về lượng chất xơ ăn vào được thu thập thông qua bảng câu hỏi. Ảnh hưởng của lượng ăn vào (trong phần tư) của các loại chất xơ khác nhau đối với tỷ lệ nhập viện do bệnh túi thừa đã được khảo sát bằng cách sử dụng hồi quy Cox đa biến. Các ước tính được điều chỉnh theo tuổi, BMI, hoạt động thể chất, bệnh đồng mắc, lượng corticosteroid, hút thuốc, uống rượu và trình độ học vấn.

Bệnh túi thừa (DD) của đại tràng thường gặp ở người lớn. Nguy cơ suốt đời để phát triển các biến chứng như viêm túi thừa lên đến 4%. Chi phí chăm sóc sức khỏe cho chứng rối loạn này được ước tính là 2,7 tỷ đô la trong năm 2009 chỉ ở Hoa Kỳ .

Các yếu tố về chế độ ăn uống và lối sống ảnh hưởng đến nguy cơ bệnh túi thừa, mặc dù các nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra một thành phần di truyền. Người ta nói rằng chế độ ăn uống ít chất xơ làm tăng nguy cơ bệnh túi thừa, về mặt phát triển túi thừa ở đại tràng sigma cũng như thúc đẩy viêm túi thừa và các biến chứng của nó . Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây không thấy mối liên quan này . Hơn nữa, ăn nhiều chất xơ được cho là làm giảm nguy cơ tái phát sau viêm túi thừa được quản lý y tế.

Các nghiên cứu khác đã tìm thấy các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh túi thừa có triệu chứng trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như ăn nhiều thịt đỏ chưa chế biến. Các yếu tố nguy cơ không do chế độ ăn uống bao gồm hút thuốc, uống steroid, ít hoạt động thể chất và béo phì.

Việc hấp thụ ít chất xơ dẫn đến phân nhỏ, đòi hỏi áp lực cao và khiến niêm mạc thoát vị qua các khu vực yếu trong thành ruột. Hơn nữa, Aldoori và cộng sự phát hiện ra rằng chất xơ có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh bệnh túi thừa . Trong một nghiên cứu gần đây, ăn nhiều chất xơ làm giảm nguy cơ bị bệnh túi thừa, nguy cơ giảm mạnh nhất đối với chất xơ từ ngũ cốc và trái cây, so với chất xơ rau và khoai tây.

Mục đích của bài báo này là để xác định xem các loại chất xơ khác nhau có ảnh hưởng đến nguy cơ nhập viện do bệnh túi thừa trong hai nhóm thuần tập chính của Thụy Điển gồm đàn ông và phụ nữ trung niên và cao tuổi hay không.

Nhóm nghiên cứu

Đây là một nghiên cứu thuần tập tiềm năng dựa trên hai nhóm thuần tập chính: Nhóm thuần tập phụ nữ tham gia chụp nhũ ảnh để tầm soát ung thư vú ở Thụy Điển (SMC) và Nhóm thuần tập đàn ông Thụy Điển (COSM).

3.1 Nhóm thuần tập phụ nữ chụp nhũ ảnh để tầm soát ung thư vú ở Thụy Điển (SMC)

SMC là một nhóm thuần tập tiềm năng chính bao gồm 66.651 phụ nữ ở miền trung Thụy Điển sinh từ năm 1914 đến năm 1948. Nhóm thuần tập được thành lập vào năm 1987–1990. Những người phụ nữ được mời tham gia chương trình chụp nhũ ảnh qua email. Lời mời bao gồm một bảng câu hỏi liên quan đến chế độ ăn uống và uống rượu, cân nặng, chiều cao, trình độ học vấn và tình trạng hôn nhân. Sau khi loại trừ những phụ nữ có chẩn đoán ung thư trước đó, SMC bao gồm 61.433 phụ nữ. Năm 1997, một bảng câu hỏi thứ hai được gửi đến những phụ nữ vẫn còn sống và sống trong khu vực nghiên cứu.

Thông tin về chế độ ăn uống và uống rượu, hoạt động thể chất, tiền sử bệnh, chiều cao, cân nặng, trình độ học vấn và các yếu tố lối sống như tiền sử hút thuốc lá, sử dụng một số loại thuốc và thực phẩm chức năng đã được cập nhật và hoàn thiện. Trong nghiên cứu này. Tổng cộng, 39.984 trong số 56.030 phụ nữ (71,4%) sống trong khu vực nghiên cứu đã trả lời bảng câu hỏi theo dõi năm 1997; 219 phụ nữ quá ốm để điền vào bảng câu hỏi và 548 từ chối trả lời. Những phụ nữ bị bệnh viêm ruột IBD, ung thư, bệnh túi thừa được chẩn đoán trước đây ( N = 478) hoặc sai sót trong đăng ký đã được đưa ra khỏi danh sách nghiên cứu, để lại một nhóm thuần tập cuối cùng gồm 36.110 phụ nữ.

3.2 Nhóm thuần tập đàn ông Thụy Điển (COSM)

COSM là một nhóm thuần tập tiền cứu bao gồm 48.850 nam giới Thụy Điển sinh năm 1918–1952 và được thành lập vào năm 1997–1998. Những người đàn ông sống ở miền trung Thụy Điển đã trả lời một bảng câu hỏi về chế độ ăn uống, hút thuốc, uống rượu, hoạt động thể chất, thực phẩm chức năng, một số loại thuốc, chiều cao, cân nặng và trình độ học vấn. Tỷ lệ phản hồi là 49%.

Sau khi loại trừ những người có số đăng ký quốc gia không chính xác hoặc bị thiếu, chẩn đoán ung thư (ngoại trừ ung thư da không phải khối u ác tính) trước dữ liệu cơ bản hoặc các dữ liệu bị thiếu khác, nhóm thuần tập cuối cùng bao gồm 45.906 nam giới. Nam giới bị bệnh viêm ruột IBD, ung thư hoặc bệnh túi thừa được chẩn đoán trước đó ( N = 334) và sai sót trong đăng ký đã bị loại trừ, để lại một nhóm thuần tập cuối cùng gồm 44.723 nam giới.

Mức tiêu thụ chất xơ được đánh giá bằng bảng câu hỏi tần suất thực phẩm ăn vào. Những người tham gia trong hai nhóm thuần tập cho biết mức tiêu thụ trung bình của họ là 96 loại thực phẩm và đồ uống so với năm trước. Những người tham gia có thể chọn từ tám loại tần suất được xác định trước, từ không bao giờ đến ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày. Lượng chất xơ hấp thụ từ ngũ cốc và trái cây và rau quả tương ứng được ước tính bằng gam mỗi ngày cho mỗi bệnh nhân. Các bệnh nhân được chia thành bốn phần tư (Q1 – Q4). Q1 chứa những bệnh nhân ăn lượng chất xơ thấp nhất và Q4 chứa những bệnh nhân ăn nhiều chất xơ hơn. Lượng chất xơ của mỗi phần tư lượng chất xơ ăn vào từ ngũ cốc và trái cây / rau quả được phân tích riêng biệt.

Bệnh nhân trong nhóm thuần tập, những người có triệu chứng bệnh túi thừa và ít nhất một lần nhập viện trong thời gian nghiên cứu từ ngày 15 tháng 9 năm 1997 đến ngày 31 tháng 12 năm 2005 đối với nữ và từ ngày 1 tháng 1 năm 1998 đến ngày 31 tháng 12 năm 2005 đối với nam giới, được so sánh với nhóm chứng khỏe mạnh trong nhóm thuần tập.

Tài liệu tham khảo

1. Mahmood W. Mahmood và cộng sự, High intake of dietary fibre from fruit and vegetables reduces the risk of hospitalisation for diverticular disease. ttps://link.springer.com/article/10.1007/s00394-018-1792-0
2. Strate LL, Modi R, Cohen E, Spiegel BM (2012) Diverticular disease as a chronic illness: evolving epidemiologic and clinical insights. Am J Gastroenterol 107(10):1486–1493. https://doi.org/10.1038/ajg.2012.194
3. Etzioni DA, Cannom RR, Ault GT, Beart RW Jr, Kaiser AM (2009) Diverticulitis in California from 1995 to 2006: increased rates of treatment for younger patients. Am Surg 75(10):981–985
4. Granlund J, Svensson T, Olen O, Hjern F, Pedersen NL, Magnusson PK, Schmidt PT (2012) The genetic influence on diverticular disease—a twin study. Alimentary Pharmacol Ther 35(9):1103–1107. https://doi.org/10.1111/j.1365-2036.2012.05069.x