Hội chứng ruột ngắn: Nguyên nhân, dấu hiệu

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ chuyên khoa II Phan Thị Minh Hương - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Phẫu thuật cắt đoạn ruột non (thường là hơn 2⁄3 chiều dài của ruột non) làm giảm hấp thụ gây ra hội chứng ruột ngắn. Mỗi bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào độ dài và chức năng của phần ruột non còn lại, tuy nhiên tình trạng tiêu chảy có thể trở nên nghiêm trọng và suy dinh dưỡng diễn ra khá phổ biến.

Hội chứng ruột ngắn thường xảy ra ở những người mà ruột non của họ bị phẫu thuật cắt bỏ một nửa hoặc nhiều hơn, làm cho chiều dài đoạn ruột còn lại không quá 120cm, liên quan đến sự hấp thụ kém các chất dinh dưỡng.

Ruột non là cơ quan tiêu hóa thức ăn và hấp thụ các chất dinh dưỡng, kết quả những người bị hội chứng ruột ngắn không hấp thụ đúng cách các chất dinh dưỡng từ thức ăn, vitamin, nước vào cơ thể để duy trì sự sống.

Hội chứng ruột ngắn là một tình trạng bệnh hiếm gặp. Mỗi năm cứ một triệu người thì có khoảng 3 người bị ảnh hưởng bởi hội chứng này.

Phẫu thuật cắt một nửa ruột non hay nhiều hơn để điều trị các bệnh đường ruột, thương tích hoặc các khuyết tật bẩm sinh là nguyên nhân chính gây nên hội chứng ruột ngắn.

Đối với trẻ sơ sinh, hội chứng ruột ngắn có thể xảy ra sau phẫu thuật để điều trị một số bệnh như:

• Viêm hoại tử ở trẻ sinh non.
• Đường ruột bị khuyết tật bẩm sinh, chẳng hạn như: ruột ngắn bẩm sinh, thoát vị rốn, xoắn đoạn ruột giữa phôi.
• Trẻ bị tắc ruột phân su.

Đối với trẻ em và người lớn, hội chứng ruột ngắn có thể xảy ra sau phẫu thuật để điều trị một số bệnh như:

• Lồng ruột - một phần của nếp ruột này chèn vào một phần của ruột khác
• Người bị bệnh Crohn nghiêm trọng. Bệnh xảy ra ở nhiều phần của đường tiêu hóa, từ miệng đến hậu môn. Sự hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm sẽ giảm sút, suy yếu nếu ảnh hưởng đến ruột non.
• Thiếu máu nuôi dẫn đến tổn thương đường ruột.
• Chấn thương gây ra tổn thương đường ruột.
• Ung thư và điều trị ung thư dẫn đến tổn thương ruột.

Ngoài ra, bệnh tật hoặc tổn thương cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến hội chứng ruột ngắn vì nó ngăn chặn chức năng bình thường của ruột non mặc dù chiều dài vẫn giữ nguyên.

>>Xem thêm: Bổ sung vitamin và khoáng chất cho bệnh nhân có hội chứng ruột ngắn - Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Triệu chứng chính của hội chứng ruột ngắn là tiêu chảy - đi ngoài phân lỏng nhiều nước. Tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước, kém dinh dưỡng và sút cân. Mất nước có nghĩa là cơ thể không có đủ chất lưu và chất điện giải - tức các hợp chất hóa học dạng muối bao gồm Natri, Phốt pho và Clo - để hoạt động bình thường. Kém dinh dưỡng là tình trạng phát sinh khi cơ thể không được hấp thu đủ lượng vitamin, khoáng chất và dưỡng chất cần thiết để duy trì các mô khỏe mạnh cũng như đảm bảo chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Phân lỏng chứa nhiều chất lưu và chất điện giải hơn phân rắn. Những vấn đề trên có thể trở nên nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng người bệnh nếu không được điều trị đúng cách.

Bên cạnh đó, hội chứng ruột ngắn có thể xuất hiện một số dấu hiệu khác, bao gồm:

• Ợ nóng, đầy hơi, đau bụng;
• Suy dinh dưỡng, sụt cân;
• Ốm yếu, mệt mỏi;
• Thiếu máu;
• Phát ban da;
• Cảm giác da bất thường;
• Mất nước;
• Phân nặng mùi;
• Khả năng nhiễm trùng tăng;
• Nguy cơ cao loãng xương;
• Sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ em bị suy giảm.

Những người mắc phải hội chứng ruột ngắn dễ bị dị ứng và mẫn cảm với thực phẩm, chẳng hạn như tình trạng không dung nạp lactose với các biểu hiện kèm theo như chướng bụng, tiêu chảy, xì hơi ở những trường hợp sau khi ăn hoặc uống sữa và các sản phẩm từ sữa.

Hiện nay vẫn các chuyên gia vẫn chưa xác định được cách phòng tránh hội chứng ruột ngắn bẩm sinh vì nguyên nhân đến nay vẫn chưa rõ.

Với những chia sẻ về hội chứng ruột ngắn trên đây chúng tôi hi vọng nó sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn đọc để hiểu hơn về hội chứng này