Ghép tế bào gốc tạo máu: Hy vọng cho nhiều bệnh ung thư phức tạp ở trẻ em

Hiện nay, ghép tế bào gốc tạo máu là phương pháp được chỉ định trong điều trị một số bệnh máu lành tính, điều trị ung thư, một số các loại u đặc và các bệnh lý miễn dịch tự miễn và bệnh chuyển hóa...

Hiểu một cách đơn giản, ghép tế bào gốc tạo máu là quá trình mà tế bào gốc tạo máu của người cho được truyền cho người nhận với mục đích phát triển và thay thế một phần hoặc toàn bộ hệ thống tế bào tạo máu của người nhận. Nguồn tế bào gốc có thể đến từ tủy xương, máu ngoại vi hoặc máu cuống rốn.

Ở trẻ em, ghép tế bào gốc đồng loại được chỉ định trong các bệnh lý máu ác tính như bạch cầu cấp dòng tủy và dòng lympho sau khi bệnh nhân đã đạt được lùi bệnh bằng hóa trị liệu thông thường, và kết quả khỏi bệnh tùy theo từng bệnh lý có thể đạt từ 60-80%, hoặc cũng được chỉ định ở các bệnh lý huyết học lành tính như thalassemia, bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh suy tủy bẩm sinh hay tự miễn với tỷ lệ thành công từ 60-90%.

Đối với bệnh u nguyên bào thần kinh, căn bệnh khá nhiều trẻ em mắc phải, là bệnh lý được phát hiện ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, khối u hình thành và phát triển ở bên trong các tế bào thần kinh không thuộc não bộ của trẻ (bao gồm cả trẻ sơ sinh cũng như trẻ nhỏ). Vị trí thường gặp của khối u là ổ bụng, tuyến thượng thận. Ngoài ra, khối u cũng có thể được tìm thấy ở những vị trí khác trong cơ thể, như cổ, ngực, tủy sống, hông chậu.

Ghép tế bào gốc là một điều trị để thay thế các tế bào tạo máu. Tế bào gốc (tế bào máu chưa trưởng thành) được lấy ra khỏi máu hoặc tủy xương của bệnh nhân và được đông lạnh để lưu trữ. Sau khi bệnh nhân hoàn thành hóa trị và xạ trị, các tế bào gốc lưu trữ sẽ được tan băng và trả lại cho bệnh nhân thông qua truyền dịch. Những tế bào gốc được tái sử dụng này phát triển thành các tế bào máu của cơ thể.

Các bước tiến hành quy trình ghép tế bào gốc trong điều trị ung thư bao gồm:

• Lựa chọn người cho
• Lựa chọn nguồn tế bào gốc và thu thập tế bào gốc
• Điều trị trước ghép (điều trị điều kiện hóa)
• Theo dõi và điều trị sau ghép (theo dõi mọc mảnh ghép và quản lý biến chứng).

Cùng với sự cải tiến các kỹ thuật ghép, công nghệ xử lý tế bào gốc và các điều trị hỗ trợ ghép tế bào gốc tạo máu đã đưa đến các kết quả rất đáng khích lệ và trở thành một phương pháp điều trị tiềm năng đem lại cơ hội cứu chữa cho các bệnh nhi bị mắc các bệnh lý nặng hoặc điều trị ung thư các phương pháp thông thường không hiệu quả.

Tóm lại, ghép tế bào gốc tạo máu là một phương pháp điều trị kỹ thuật cao và có sự phối hợp của đa chuyên ngành như huyết học, ung thư, xạ trị, hệ thống xét nghiệm, tâm lý, dinh dưỡng, truyền nhiễm...để có thể đem lại kết quả tốt. Ghép tế bào gốc ở trẻ em cần đặc biệt chú ý vì các tác dụng phụ và biến chứng muộn lên cơ thể đang thời kỳ phát triển, bao gồm rối loạn chức năng các cơ quan, chậm phát triển các tuyến hóc môn, chậm phát triển thể chất, tổn thương răng và hệ thống xương, nguy cơ ung thư ở những bệnh nhân với bệnh lý bẩm sinh có rối loạn nhiễm sắc thể.