Viêm mủ màng phổi: Triệu chứng và biến chứng

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Huy Nhật - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Viêm mủ màng phổi là bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được điều trị sớm và tích cực thì bệnh có thể trở thành mạn tính và dẫn tới các biến chứng nặng như rò mủ qua thành ngực, suy kiệt do nhiễm trùng nặng, nhiễm khuẩn huyết, suy tim,...

1. Viêm mủ màng phổi là gì?

Màng phổi gồm lá thành và lá tạng, giữa 2 lá là khoang màng phổi. Bình thường, trong khoang màng phổi có một ít dịch sinh lý (khoảng 3ml) để màng phổi hoạt động dễ dàng, trơn tru, cân bằng áp lực.

Viêm mủ màng phổi là tình trạng tràn mủ trong khoang màng phổi, gây nên bởi quá trình viêm kèm tích tụ mủ trong khoang màng phổi do các vi khuẩn sinh mủ. Đây có thể là dịch mủ hoặc chất dịch đục (hoặc màu nâu nhạt), chứa xác bạch cầu đa nhân - thành phần cơ bản của mủ. Bệnh viêm mủ màng phổi thường xuất hiện sau viêm phổi.

Viêm mủ màng phổi có thể xảy ra do các nguyên nhân:

Sau các bệnh lý nhiễm khuẩn ở các nơi khác nhau trong cơ thể như phổi, màng phổi, thành ngực, trung thất, ổ bụng,...;
Sau tổn thương cơ học ở lồng ngực như thủ thuật vào lồng ngực, chấn thương, vết thương ở ngực,...

Đau ngực — Viêm mủ màng phổi có thể xảy ra sau chấn thương ngực

Các loại vi khuẩn gây viêm mủ màng phổi thường gặp là: liên cầu, phế cầu, tụ cầu vàng, vi khuẩn gram âm (Proteus, Bacteroides, Salmonella, Pseudomonas, Klebsiella pneumoniae,...) hoặc vi khuẩn lao. Vì màng phổi có sức đề kháng tốt nên khi có vi khuẩn lọt vào màng phổi, cần thêm các yếu tố nguy cơ như số lượng vi khuẩn, độc tính của vi khuẩn, khả năng đề kháng của cơ thể, tình trạng sức khỏe tổng quát,... để gây viêm mủ màng phổi.

Bệnh thường gặp ở người suy giảm miễn dịch, mắc các bệnh mạn tính như ung thư, đái tháo đường, xơ gan, bệnh thực quản, rối loạn của hệ thống thần kinh trung ương, suy hô hấp mạn tính, nghiện rượu,...

2. Triệu chứng viêm mủ màng phổi

Viêm mủ màng phổi có thể xảy ra đột ngột với các triệu chứng sốt, đau đầu, mệt mỏi,... giống cảm cúm thông thường nên bệnh nhân dễ bỏ qua và bỏ lỡ cơ hội điều trị tốt. Một số dấu hiệu viêm mủ màng phổi thường gặp gồm:

2.1 Viêm mủ màng phổi cấp tính

Biểu hiện bệnh ở giai đoạn toàn phát:

Đau ngực, khó thở, ho khan, sốt, rét run,...;
Đổ mồ hôi vào ban đêm;
Đau đầu, da xanh tái, mệt mỏi, gầy sút nhanh;
Hội chứng nhiễm trùng, nhiễm độc biểu hiện rầm rộ và nặng;
Hội chứng 3 giảm (giảm âm, giảm rung, gõ đục) do tràn dịch màng phổi.

2.2 Viêm mủ màng phổi bán cấp và mạn tính

Bệnh tiến triển bán cấp và mạn tính thường sau khi khởi phát khoảng trên 2 tháng nếu không được điều trị tích cực, đúng phương pháp. Các triệu chứng cảnh báo bệnh gồm:

Đau ngực, khó thở, sốt, ho khan hoặc khạc đờm, mủ, có mùi hôi nếu mủ rò vào khoang phế quản;
Hội chứng nhiễm trùng, nhiễm độc không rầm rộ như giai đoạn cấp tính nhưng toàn trạng bệnh nhân bị suy kiệt nặng;
Hội chứng 3 giảm (giảm âm, giảm rung, gõ đục) chủ yếu do dày dính khoang màng phổi.

Khám bệnh - khoa nội Vinmec — Bệnh viêm mủ màng phổi cần được điều trị tích cực

3. Biến chứng của viêm mủ màng phổi

Viêm mủ màng phổi không thể tự khỏi nếu không được điều trị. Nếu được điều trị đúng và tích cực từ giai đoạn cấp tính, viêm mủ màng phổi có thể khỏi sau 2 - 4 tuần. Trong trường hợp điều trị không tốt hoặc không được điều trị thì viêm mủ màng phổi sẽ tiến triển thành mạn tính và gây ra những biến chứng nặng.

Một số biến chứng của viêm mủ màng phổi gồm:

Di chứng sau điều trị: Với trường hợp viêm mủ màng phổi được chọc hút hoặc viêm mạn tính dễ gây viêm dày dính màng phổi, ảnh hưởng tới hô hấp của bệnh nhân;
Biến chứng tại chỗ: Vỡ gây rò mủ qua thành ngực, rò màng phổi - thực quản, rò màng phổi - phế quản có thể gây nghẹt thở và tử vong, vỡ ổ mủ màng phổi qua cơ hoành vào ổ bụng gây viêm màng bụng;
Biến chứng toàn thân: Suy kiệt cơ thể do nhiễm trùng, nhiễm độc nặng kéo dài; nhiễm khuẩn huyết, áp xe não, thận, suy tim phải,...

Mệt mỏi — Tình trạng suy kiệt toàn thân do biến chứng của viêm mủ màng phổi

Viêm mủ màng phổi là căn bệnh phức tạp, có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì vậy, để tránh những biến chứng nặng của bệnh, nguy hiểm tới tính mạng và gây khó khăn cho công tác điều trị, khi có dấu hiệu cảnh báo viêm mủ màng phổi, bệnh nhân nên đi khám để có phương hướng xử trí thích hợp, hiệu quả.

Video đề xuất: