Quy trình chụp X-quang cột sống cổ thẳng nghiêng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Cột sống cổ là một bộ phận quan trọng của con người tuy nhiên nó rất dễ bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để chẩn đoán tình trạng tổn thương tại cột sống cổ nhanh chóng và hiệu quả nhất, bác sĩ thường chỉ định bệnh nhân chụp x-quang cột sống cổ thẳng nghiêng.

Chụp X-quang là kỹ thuật sử dụng tia X có bức xạ cao xuyên qua các mô mềm và thành phần dịch bên trong cơ thể, từ đó tạo hình ảnh để bác sĩ chẩn đoán bệnh. Chụp x-quang trở thành một công cụ hữu hiệu trong chẩn đoán bệnh tình, nhất là các bệnh liên quan đến xương khớp, hô hấp và tim mạch.

Chụp x-quang cột sống cổ là việc thực hiện chụp 7 đốt sống cổ trên cơ thể người, đây cũng là 7 đốt sống đầu tiên của cột sống. Thông thường bác sĩ yêu cầu chụp x-quang cột sống để chẩn đoán một số căn bệnh hoặc chấn thương ở cột sống cổ như sau:

• Thoái hóa đốt sống cổ
• Loãng xương
• Gãy xương cổ hoặc nghi ngờ gãy xương
• Biến dạng cột sống cổ
• Trật khớp
• Dị vật bám ở cổ họng hoặc đường thở
• Xương cổ bất thường
• Có khối u ở cổ

2.1 Các bước chuẩn bị trước khi chụp

• Bệnh nhân nhận phiếu chỉ định chụp x-quang và di chuyển đến vị trí chụp
• Bác sĩ phụ trách sẽ giải thích cho người bệnh về quy trình chụp và những điều nên lưu ý trong thời gian chụp
• Bệnh nhân để lộ vùng cổ cần chụp, tháo bỏ đồ trang sức tại vùng chụp x-quang nếu có

2.2 Quy trình chụp x-quang cột sống cổ thẳng nghiêng

Sau đây là các bước thực hiện chụp X-quang cột sống cổ:

• Tư thế chụp thẳng: Hướng dẫn bệnh đứng hoặc ngồi trước giá phim bệnh nhân quay mặt về phía bóng, 2 tay xuôi dọc cơ thể. Chẩm gáy bệnh nhân sát phim cằm hơi ngửa, chỉnh mặt phẳng chính diện vuông góc với trục cột sống cổ và vào giữa phim theo chiều dọc, bóng tia X chiếu chếch lên đầu 1 góc 20 độ.
• Tư thế chụp nghiêng: Hướng dẫn bệnh đứng hoặc ngồi trước giá phim bệnh nhân chếch về phía bóng, 2 tay xuôi dọc cơ thể tay nọ nắm cổ tay kia. Gáy bệnh nhân sát phim cằm hơi ngửa, chỉnh mặt phẳng chính diện vuông góc với trục cột sống cổ và vào giữa phim theo chiều dọc.

• Bóng tia X chiếu ngang so với phim.
• Căn dặn bệnh nhân giữ nguyên tư thế.
• Khoảng cách bóng phim 1m, khu trú chùm tia X.
• Kiểm tra các nút bấm trên tủ điều khiển, quan sát bệnh nhân qua kính và ấn nút phát tia x.
• Mời bệnh nhân ra ngoài phòng đợi.

2.3 Đánh giá kết quả

Sau khi nhận kết quả, phim chụp x-quang phải đạt được những yêu cầu như sau:

• Lấy được toàn bộ đốt sống cổ.
• Thấy rõ đốt sống cổ và các khe khớp.
• Phim có độ nét tương phản. phim sạch không bị xước.
• Có họ tên bệnh nhân, dấu P và T, ngày tháng năm chụp.