Phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực

Phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực là một phương pháp điều trị rất cần thiết với mục đích giúp bệnh nhân có thể cải thiện được những chức năng có thể bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật như chức năng của hệ hô hấp hay hệ tuần hoàn.

Phẫu thuật lồng ngực là một trong những biện pháp điều trị hiệu quả đối với những trường hợp bệnh lý vùng lồng ngực. Lồng ngực là một hệ thống bao gồm những cơ quan chính trong cơ thể như tim, phổi và trung thất. Một số bệnh lý vùng ngực có thể là bệnh lý về tim mạch, bệnh lý hô hấp liên quan đến phổi, bệnh lý trung thất, những tai nạn dẫn đến chấn thương vùng lồng ngực hoặc những ảnh hưởng, tác động của thuốc mê cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng của hệ thống hô hấp trong lồng ngực. Vì có chứa những cơ quan chủ chốt trong hệ thống hô hấp và hệ thống tuần hoàn đảm nhiệm những chức năng sống chính của cơ thể như việc phẫu thuật lồng ngực mặc dù hiệu quả nhưng vẫn có những nguy cơ gây ảnh hưởng đến những bộ phận quan trọng này. Vì vậy, phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực là một điều vô cùng cần thiết để ngăn chặn được những biến chứng nguy hiểm sau phẫu thuật cũng như giúp bệnh nhân mau chóng cải thiện được tình trạng sức khỏe trong thời gian sớm nhất.

Phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực được áp dụng cả trước và sau khi thực hiện phẫu thuật lồng ngực với một số mục đích chính như sau:

• Giúp bệnh nhân có tâm lý ổn định trước và sau khi phẫu thuật, hiểu được chương trình phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật lồng ngực và tầm quan trọng của phương pháp này, từ đó có thể tập luyện một cách đều đặn và hiệu quả nhất.
• Loại bỏ được những chất bẩn và chất độc trong hệ hô hấp.
• Làm tăng giãn nở cho phổi không mắc bệnh
• Ngăn chặn những biến chứng sau mổ như biến dạng cột sống, viêm phổi, teo cơ cứng khớp, loét do tỳ đè...
• Duy trì được tầm vận động bình thường của vùng đai vai cũng như khớp vai của bệnh nhân.

Phục hồi chức năng trước phẫu thuật lồng ngực bao gồm những phương pháp sau:

• Bệnh nhân được giới thiệu và hướng dẫn về những phương pháp phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực sẽ được áp dụng sau khi phẫu thuật.
• Bệnh nhân được tiến hành trị liệu tâm lý trước phẫu thuật lồng ngực để biết được một cách chính xác những thông tin về bệnh, vai trò của thuốc và những phương pháp điều trị đối với bệnh lý của mình.
• Với những bệnh nhân có nhiều đờm và chất tiết trong hệ thống hô hấp thì sẽ được tiến hành dẫn lưu tư thế để phòng ngừa biến chứng hô hấp sau khi phẫu thuật. Lưu ý sau khi đặt dẫn lưu thì bệnh nhân cần được vỗ rung theo tần số phù hợp và thực hiện ấn đẩy sau khi vỗ để thúc đẩy quá trình thải trừ đờm nhớt được diễn ra nhanh hơn.

Phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật lồng ngực bao gồm những kỹ thuật như sau:

• Theo dõi và quan sát tình trạng dẫn lưu màng phổi của bệnh nhân, nhất là tình trạng tắc nghẽn ống dẫn lưu, tràn khí vào màng phổi, hoặc nước trào ngược vào màng phổi.
• Tập vật lý trị liệu và phục hồi chức năng một số động tác như ho hữu hiệu bằng cách hít sâu, nín thở 2s và ho mạnh liên tiếp 2 lần, tập trong vòng 5 phút/2-3 lần/ngày, hoặc tập thở chúm môi, thở hoành có kháng trở hoặc thở hoành có trợ giúp để giúp bệnh nhân có thể tống khứ được những khí cặn trong đường hô hấp, những bài tập liên quan đến sức bệnh của tay, chân và những bộ phận khác trên cơ thể, có thể tập với những dụng cụ chuyên dụng như gậy, thang, ròng rọc... để tăng sức cơ và duy trì tư thế đúng cho cơ thể. Bệnh nhân còn được tập ngồi dậy và di chuyển theo cường độ tăng dần để nâng cao thể lực.

Chỉ định phục hồi chức năng phẫu thuật lông ngực bao gồm 2 loại chính đó là phục hồi chức năng hô hấp và phục hồi chức năng tim mạch:

Phục hồi chức năng hô hấp được chỉ định đối với những trường hợp sau:

• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh lý giãn phế quản, hen suyễn nặng khó kiểm soát, xơ nang và viêm tiểu phế quản tắc nghẽn.
• Bệnh lý phổi hạn chế như bệnh phổi mô kẽ, xơ phổi, bệnh phổi nghề nghiệp, Sarcoidose, bệnh lý liên quan đến thành ngực, bệnh nhân có những di chứng do lao phổi để lại, bệnh nhân bị viêm đốt sống cứng khớp hoặc vẹo cột sống.
• Một số bệnh lý khác như cao áp động mạch phổi, ung thư phổi, bệnh nhân trước và sau khi phẫu thuật ngực – bụng, bệnh nhân trước và sau khi thực hiện ghép phổi, bệnh nhân trước và sau khi phẫu thuật LVR...

Ngoài ra, có những trường hợp khác cũng được khuyến cáo nên thực hiện phục hồi chức năng hô hấp là những bệnh nhân sau khi dùng thuốc tối ưu nhưng vẫn còn những triệu chứng như khó thở, triệu chứng của bệnh lý hô hấp mãn tính hoặc bệnh nhân có những rối loạn trao đổi khí như hạ oxy máu, bệnh nhân có chất lượng cuộc sống kém và tình trạng sức khỏe suy kiệt cũng được cân nhắc tập phục hồi chức năng hô hấp.

Phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực không thể thiếu những phương pháp giúp phục hồi chức năng hệ thống tim mạch, được chỉ định cho những trường hợp như sau:

• Bệnh nhân xuất hiện đau thắt ngực ổn định hoặc những triệu chứng của hội chứng vành cấp
• Bệnh nhân trải qua thủ thuật, phẫu thuật tái thông động mạch vành
• Bệnh nhân suy tim ổn định
• Bệnh nhân trải qua phẫu thuật thay van tim hoặc sau khi đặt máy tạo nhịp vào cơ thể.

Phục hồi chức năng phẫu thuật lồng ngực là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị những bệnh nhân mắc phải những bệnh lý liên quan đến tim, phổi, trung thất cần phải phẫu thuật lồng ngực. Đây là một phương pháp điều trị hỗ trợ hiệu quả giúp bệnh nhân có thể hồi phục sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống trong thời gian sớm nhất có thể.