Phòng bệnh đường hô hấp do ô nhiễm không khí

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng - Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Bách - Bác sĩ Nội hô hấp - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Ô nhiễm không khí đang là vấn đề quan tâm của toàn xã hội, nó là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, đặc biệt là các bệnh đường hô hấp. Có biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí nào hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp không?

Không khí luôn bao quanh chúng ta và sự sống của chúng ta cần có dưỡng khí - một phần của không khí, thiếu dưỡng khí, chúng ta không thể sống được. Nhưng không phải toàn bộ không khí bao quanh chúng ta đều là dưỡng khí, mà nó còn có nhiều thành phần khác.

Không phải không khí chúng ta đang hít thở hàng ngày đều có lợi cho sức khỏe, trong đó còn chứa đựng những tạp chất có hại, đặc biệt là trong tình trạng ô nhiễm không khí như hiện nay.

Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, trong không khí chúng ta thường hít thở hàng ngày có thể gặp tới khoảng 1.800 loại vi khuẩn, trong đó có rất nhiều loại vi khuẩn không có hại kết hợp với các loại vi khuẩn có hại tấn công sức khỏe con người.

Các loại vi khuẩn trong không khí chủ yếu là các loại vi khuẩn có nha bào, vi khuẩn chịu được điều kiện không khí khô hanh.

Một số loại vi khuẩn không gây bệnh thường gặp như là: Bacillus subtilis, vi khuẩn sinh sắc tố, vi khuẩn lưu huỳnh.

Các loại vi khuẩn gây bệnh có thể gặp bao gồm: Lao, ho gà, liên cầu, tụ cầu, bạch hầu, các vi khuẩn đường ruột, các vi khuẩn kỵ khí có nha bào (như vi khuẩn uốn ván, hoại thư sinh hơi), nha bào trực khuẩn than.

Các virus gây bệnh thường gặp trong không khí bao gồm: Cúm, sởi, quai bị.

Để đánh giá tình trạng vi sinh vật ô nhiễm trong không khí các nhà khoa học sẽ xác định số lượng vi khuẩn/m3 không khí bằng phương pháp Koch hoặc sử dụng máy hút không khí. Theo Preobrajemski khi số lượng vi khuẩn <1000 vi khuẩn/m3 không khí và không có vi khuẩn gây bệnh thì đó được gọi là không khí sạch.

Bụi bẩn, nấm mốc hay đặc biệt là vi khuẩn luôn tồn tại trong không khí, chúng bay lơ lửng trong không khí, thông qua việc hít thở các tác nhân không tốt này đi vào bên trong cơ thể từ đó có thể gây ra nhiều bệnh lý đường hô hấp.

Khi hít phải vi khuẩn có hại, chúng sẽ dễ dàng bám, xâm nhập vào trong mô phổi, vào máu hoặc đi đến các cơ quan và từ đó gây bệnh. Con đường lây truyền bệnh này rất dễ dàng, nhanh chóng trong khi khả năng phòng tránh lại không thực sự hiệu quả, chính vì vậy mà rất khó kiểm soát.

Bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp là những bệnh do vi sinh vật gây ra, chúng dễ lây truyền từ người bệnh sang người lành thông qua hoạt động xuất tiết của người bệnh vào trong môi trường không khí.

Cụ thể khi người bệnh ho, khạc nhổ đờm, trò chuyện, hắt hơi, ca hát,... dịch xuất tiết của đường hô hấp có chứa tác nhân gây bệnh, dưới dạng giọt nước với kích thước siêu nhỏ, dễ phân tán trong không khí, người khác tiếp xúc với dịch này có thể bị bệnh.

Như vậy, bệnh nhiễm trùng lây nhiễm qua không khí gồm rất nhiều bệnh lý, các bệnh thường gặp bao gồm:

• Bệnh nhiễm nấm Cryptococcus.
• Bệnh do nấm Aspergillus, Blastomycosis.
• Bệnh do phế cầu khuẩn.
• Bệnh cúm.
• Bệnh do Adenovirus, Enterovirus, Rhinovirus, Rotavirus,...
• Bệnh thủy đậu
• Bệnh viêm màng não mô cầu.
• Bệnh sởi.
• Bệnh quai bị.
• Bệnh lao.
• Bệnh ho gà.
• Bệnh đậu mùa.
• Hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng(SARS).

Ngày càng nhiều bệnh nhiễm trùng lây truyền đường không khí mới xuất hiện và phát triển mạnh mẽ đe dọa đến sức khỏe của con người. Do vậy hiểu rõ đặc điểm bệnh để có thể chủ động phòng tránh là rất quan trọng.

Để cải thiện chất lượng không khí, thì cây xanh là thứ không thể thiếu, nó không những giúp cung cấp oxy, điều hòa không khí một cách tự nhiên mà cây xanh còn làm cho môi trường sống thêm dễ chịu, an toàn và trong lạnh hơn. Tuy nhiên tại các thành phố lớn, trung tâm đô thị ở nước ta hiện nay thực sự không có quá nhiều khoảng không gian xanh. Chính vì vậy mà không khí vốn đã phải chịu nhiều tác động tiêu cực từ các hoạt động sinh hoạt, sản xuất, nay lại càng trở nên ngột ngạt, không tốt hơn.

Khi đi ra đường, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh người dân sử dụng khẩu trang khi ra đường, trong quá trình làm việc... Mặc dù vậy chất lượng cũng như tác dụng của các loại khẩu trang trên thị trường thì không đồng nhất. Nhiều loại khẩu trang vẫn để lọt vi khuẩn, bụi siêu mịn PM2.5 xâm nhập vào đường hô hấp gây bệnh, đặc biệt là ở trẻ em, người già và những người mắc các bệnh về đường hô hấp.

Nếu như ở trong không gian lớn chưa thực sự an toàn thì trong chính căn nhà của bạn, chính căn phòng của bạn, việc sử dụng các thiết bị lọc khí như là các loại máy lọc không khí là điều rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bạn và các thành viên trong gia đình.

Máy lọc không khí đã gắn liền với nhu cầu làm sạch khí, nó thực sự đem lại hiệu quả, đảm nhiệm vai trò như “lá phổi” lặng lẽ lọc bụi bẩn, nấm mốc và đặc biệt các loại vi khuẩn có trong khí thở, tạo ra một không gian sống an toàn nhất.

Việc chung tay bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ không khí trong lành chính là bảo vệ sự sống của chính chúng ta. Một ý thức tốt cùng với các hành động tích cực, đi kèm với việc trang bị máy lọc khí trong không gian sống, làm việc chắc chắn sẽ đem đến cho bạn những hiệu quả tích cực cho sức khỏe của chúng ta.

Airvida M1 là một loại máy lọc không khí nhỏ nhất trên thị trường. Thiết bị này chỉ nặng có 40g và dễ dàng để đeo trên người như là vòng cổ titan hoặc kẹp cổ áo. Khi đặt trên đế sạc, thiết bị Airvida M1 lại trở thành máy lọc không khí để bàn thanh lịch.

Máy Airvida M1 liên tục tạo ra 2.000.000 ion âm/cm3, cao gấp 100 lần so với nồng độ ion mà rừng tự nhiên tạo ra, nó có thể làm sạch được cả bụi siêu mịn PM2.5, phấn hoa và bụi bẩn trên mặt. Đây chính là một giải pháp hoàn hảo để bạn có thể cải thiện chất lượng không khí ngoài trời hoặc trong văn phòng, trên xe hơi, trong nhà hàng và cả giao thông công cộng,...

Máy Airvida M1 tạo ra 2 triệu ion âm trên khuôn mặt của bạn giúp gắn các loại hạt trong không khí (bao gồm cả bụi mịn PM2 .5, formaldehyd, chất gây dị ứng như khói bụi, bụi bẩn, lông thú và phấn hoa), biến chúng thành các khối lớn hơn và nặng hơn rồi rơi xuống đất. Những ion âm này giống như một chiếc mặt nạ vô hình, giúp loại bỏ các hạt trong không khí một cách hiệu quả và bảo vệ bạn không hít phải các chất ô nhiễm không khí.