Những câu hỏi thường gặp khi siêu âm mạch máu

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Công Trình - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh.

Siêu âm mạch máu là phương pháp sử dụng sóng âm nhằm kiểm tra, đánh giá hệ thống tuần hoàn của cơ thể, xác định tình trạng tắc nghẽn và vị trí cục máu đông. Đây là một biện pháp xét nghiệm không sử dụng bức xạ ion hóa, cung cấp hình ảnh chi tiết về các mô mềm và không gây ra bất cứ ảnh hưởng xấu nào tới sức khỏe của người bệnh.

Siêu âm mạch máu mô phỏng lại hình ảnh cũng như mọi hoạt động của động mạch và tĩnh mạch. Khi siêu âm, bác sĩ có thể quan sát được cấu trúc, kích thước của động mạch và tĩnh mạch, cũng như dòng máu lưu thông bên trong có ổn định hay có bất thường nào không.

Siêu âm thường được bác sĩ chỉ định để:

• Giám sát lưu lượng máu đến các cơ quan và các mô trong cơ thể
• Phát hiện và xác định vị trí tắc nghẽn và những mảng bám bất thường hoặc thuyên tắc. Giúp hỗ trợ cho kế hoạch điều trị của người bệnh.
• Phát hiện các cục máu đông trong các tĩnh mạch lớn của chân hoặc cánh tay.
• Xác định điều kiện để bệnh nhân được thực hiện các thủ tục như: nong mạch vành,...
• Xác định phình động mạch
• Xác định nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của chứng giãn tĩnh mạch
• Đánh giá hiệu quả của phẫu thuật ghép hoặc bắc cầu mạch máu.

Hiện nay, các bệnh tim mạch nói chung và bệnh lý mạch máu nói riêng đang dần gia tăng. Siêu âm doppler mạch máu là biện pháp thăm dò rất có giá trị, một số mạch máu phổ biến được chỉ định như: Động mạch cảnh - sống nền ngoài sọ, động mạch chủ bụng, hệ động mạch chi dưới, động mạch thận, hệ tĩnh mạch chi dưới,...

Siêu âm mạch máu là một trong những kỹ thuật chẩn đoán, có thể giúp cho các y bác sĩ kiểm tra dòng chảy của máu trong các mô và cơ quan trong cơ thể. Từ đó sẽ xác định được các dòng chảy của máu có bất thường như: Các vấn đề xơ vữa động mạch, đông máu, tắc nghẽn động mạch,... Từ đó có thể đưa ra phương pháp điều trị và ngăn ngừa biến chứng phù hợp.

Những trường hợp cần siêu âm mạch máu bao gồm:

• Huyết khối tĩnh mạch sâu: là bệnh lý có liên quan đến tình trạng máu bị vón cục tại các tĩnh mạch nằm ở sâu bên trong cơ thể. Ở người có suy van tĩnh mạch sâu, sinh hoạt ít vận động thì nguy cơ thuyên tắc cao.
• Xơ cứng động mạch: tình trạng các động mạch cung cấp máu cho bàn chân, chân bị xơ cứng và thu hẹp lại khiến cho việc lưu thông máu tới các phần dưới của cơ thể bị ảnh hưởng.

• Viêm tắc tĩnh mạch nông: viêm tắc tĩnh mạch do các cục máu đông được hình thành trong tĩnh mạch nông, nằm ngay phía dưới bề mặt da.
• Suy van tĩnh mạch sâu: suy van tĩnh mạch sâu gây ra các triệu chứng làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc phát hiện và phòng ngừa sớm sẽ đem lại hiệu quả cho người bệnh.
• Có khối u mạch máu ở vị trí cánh tay hoặc chân.

Trước khi thực hiện siêu âm mạch máu bệnh nhân cần mắc quần áo rộng rãi thoải mái, và phải tháo bỏ trang sức hoặc thay quần áo của bệnh viện. Quy trình thực hiện siêu âm mạch máu bao gồm:

• Tư thế: Bệnh nhân sẽ được nằm trên một mặt phẳng với nhiều tư thế khác nhau theo chỉ định của bác sĩ như nằm nghiêng, nằm úp mặt,... nhằm cải thiện chất lượng hình ảnh.
• Bôi gel nước lên vị trí cần thực hiện siêu âm: giúp cho đầu dò tiếp xúc an toàn với cơ thể và loại bỏ các túi khí giữa đầu dò và da có thể chặn các sóng âm đi vào cơ thể.
• Sử dụng đầu dò để thăm dò động mạch: di chuyển đầu dò trong khu vực cần thực hiện để thu các hình ảnh cần thiết.

Tóm lại, siêu âm mạch máu là một phương pháp thăm dò không chảy máu, không đau, an toàn sức khỏe người bệnh và rất có giá trị, không chỉ đánh giá các tổn thương mạch máu về hình thái giải phẫu, mà còn chỉ ra những biến đổi về mặt huyết động. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra được những chỉ định điều trị và ngăn ngừa biến chứng phù hợp.