Nguyên nhân viêm nổi hạch cổ

Nổi hạch cổ là tình trạng gặp phổ biến ở nhiều người, vậy tình trạng này có gây ảnh hưởng đến sức khỏe không? Thực tế, nhiều trường hợp hạch cổ sẽ biến mất và không gây hại đến sức khỏe, nhưng trong một số trường hợp người bệnh bị nổi hạch cổ là biểu hiện của một số bệnh lý ác tính. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về nguyên nhân viêm hạch cổ.

Hệ bạch huyết tồn tại ở nhiều cơ quan trong cơ thể như nách, ngực, bẹn... trong đó vị trí ở cổ đóng vai trò quan trọng. Hạch bạch huyết có công dụng ngăn ngừa sự tấn công của các yếu tố gây bệnh, bảo vệ cơ thể và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Vì vậy, hạch bạch huyết bình thường có rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe của chúng ta.

Hạch bạch huyết có kích thước nhỏ, khoảng từ vài mm với đặc điểm chính là mềm và có khả năng di động. Tình trạng đau hạch cổ, hạch cổ sưng to hơn bình thường làm người bệnh lo lắng liệu tình trạng trên có gây ảnh hưởng đến sức khỏe hay không và nguyên nhân dẫn đến sưng đau hạch cổ là gì?

Theo đó, viêm hạch cổ hay nổi hạch cổ là tình trạng xuất hiện các khối nhỏ bằng hạt đậu có hình tròn hoặc hình bầu dục, phần lớn đều chứa dịch bên trong. Người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng đau hoặc không đau. Trong nhiều trường hợp, hạch cổ nổi lên không rõ nguyên nhân rồi dần dần tự biến mất. Tình trạng thường xảy ra ở trẻ em và người trưởng thành trong độ tuổi từ 20 – 50 tuổi, trong đó phụ nữ có nguy cơ mắc cao gấp 3 lần so với nam giới. Trong trường hợp nguyên nhân do viêm nhiễm hoặc bệnh ác tính, kích thước của hạch sẽ phát triển lớn dần.

Hạch cổ được xem là cơ quan miễn dịch của cơ thể, nơi tập trung và loại bỏ các chất độc lưu hành trong máu ở vùng đầu mặt. Trường hợp khu vực này tập trung nhiều mầm bệnh thì đó chính là tác nhân dẫn đến viêm hạch cổ, một số bệnh lý ác tính như ung thư cũng là nguyên nhân gây viêm sưng đau hạch cổ, đây là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý nguy hiểm cần được lưu ý.

Người bệnh có thể nhận diện mức độ nguy hiểm của hạch cổ thông qua việc quan sát các triệu chứng như sau:

• Viêm hạch cổ do nhiễm khuẩn: Hạch đau, mềm và có khả năng di động;
• Viêm hạch cổ do các bệnh lý ác tính như ung thư: Hạch ít đau hoặc không đau, cứng, nằm cố định một vị trí.

Nổi hạch cổ do nhiều nguyên nhân khác nhau và bệnh lý như sau:

3.1. Viêm nhiễm vùng đầu cổ

Các tình trạng viêm nhiễm vùng đầu cổ như viêm xoang, sâu răng, viêm tuyến nước bọt, viêm da đầu, viêm lợi, nhiệt miệng, viêm họng đau hạch cổ... Tình trạng hạch cổ sưng đau do các bệnh lý này thường có đặc điểm là kích thước hạch nhỏ, tình trạng viêm nhiễm kết thúc thì hạch cũng biến mất.

Trẻ em là độ tuổi dễ nổi hạch cổ do các bệnh lý viêm nhiễm vùng đầu mặt vì hệ miễn dịch ở độ tuổi này đang phát triển, vì vậy trong trường hợp không rõ nguyên nhân sẽ khiến các bậc cha mẹ rất lo lắng.

3.2. Bệnh lý lành tính vùng cổ

Một số bệnh lý lành tính vùng cổ như u mỡ, chồi xương, u bã, u nang giáp móng... gây nhầm lẫn với hạch khi sờ nắn. Việc thăm khám, chẩn đoán các bệnh lý này cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa.

3.3. Lao hạch

Lao hạch là bệnh lý khá phổ biến và thường gặp nhất ở vị trí cổ, bẹn, nách. Lao hạch thường kết dính với nhau thành chuỗi, chùm, sờ nhẵn và không thấy đau. Khác với lao phổi, bệnh lý thường khu trú trong hạch và ít lây nhiễm từ người lành sang người nhiễm bệnh. Nguyên nhân gây lao hạch là trực khuẩn lao, điều trị bằng phương pháp nội khoa – sử dụng các thuốc chuyên khoa lao để ức chế, tiêu diệt các tác nhân gây bệnh.

3.4. Bệnh lý ác tính

Một số bệnh ung thư như bệnh Hodgkin, u lympho ác tính không Hodgkin... cũng dẫn đến tình trạng viêm hạch cổ. Trong một số trường hợp, hạch cổ có thể là kết quả của việc di căn từ tế bào ung thư tại các cơ quan khác như ung thư họng, ung thư vòm, ung thư trong khoang miệng, ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư vú... Hạch xuất hiện có thể đơn lẻ hoặc thành chùm, đa phần đều cứng chắc và có kích thước phụ thuộc vào từng bệnh lý và giai đoạn tiến triển của bệnh.

Để xác định hạch cổ là lành tính hay ác tính, bác sĩ sử dụng các xét nghiệm phổ biến như sinh thiết hạch làm giải phẫu bệnh, xét nghiệm tế bào...

3.5. Nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác có thể dẫn đến nổi hạch cổ như sau:

• Tác dụng phụ khi dùng một số thuốc như carbamazepin, phenytoin...
• Tác dụng phụ sau khi tiêm vắc xin sởi, thương hàn, quai bị...
• Các bệnh lý hệ thống như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, HIV/AIDS.

Trong trường hợp hạch cổ xuất hiện do tình trạng nhiễm khuẩn, người bệnh có thể sử dụng biện pháp chườm nóng để giúp giảm sưng đau. Bên cạnh đó người bệnh cũng cần sắp xếp thời gian nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, luôn giữ tình thần thoải mái, sảng khoái, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp cải thiện được tình trạng bệnh lý.

Như vậy tình trạng nổi hạch cổ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trường hợp do các nguyên nhân nhiễm khuẩn, hạch sẽ tự biến mất khi tình trạng được cải thiện và không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên trường hợp do các bệnh lý ác tính lại vô cùng nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, người bệnh khi xuất hiện hạch ở cổ có nghi ngờ do bệnh lý ác tính cần theo dõi sức khỏe và đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và có phương pháp điều trị hợp lý.