Một số điểm quan trọng trong truyền máu số lượng lớn

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Tiến Ngọc - Bác sĩ cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Truyền máu số lượng lớn là truyền một số lượng lớn thể tích máu trong một thời gian ngắn, trên một bệnh nhân mất máu cấp, mất lượng máu nhiều, đang diễn tiến. Vấn đề hồi sức được đặt ra cực kỳ quan trọng, phải phối hợp nhiều chuyên khoa, trong đó có chuyên khoa huyết học đóng vai trò quan trọng, nhằm tối ưu hóa vấn đề hồi sức, tránh những biến chứng do vấn đề hồi sức, truyền máu số lượng lớn.

Chảy máu lượng lớn gây sốc (do giảm thể tích tuần hoàn, giảm lưu lượng tim) dẫn đến giảm cung cấp oxy cho mô. Sốc tiến triển gây ra phản ứng viêm hệ thống và toan máu càng làm giảm cung cấp oxy cho mô nhiều hơn nữa.

1.1 Người lớn

• Truyền máu > 10 đơn vị hồng cầu lắng, trong vòng 24 giờ.
• Truyền ≥ 4 đơn vị hồng cầu lắng trong vòng 1 giờ và cần tiếp tục các chế phẩm máu khác.
• Thay thế > 50% thể tích máu trong vòng 3 giờ.
• Cần truyền máu, khi máu mất > 150ml/phút.

>>> Mục đích và chỉ định của truyền máu khối lượng lớn

1.2 Trẻ em

Vì có sự thay đổi của tuổi và cân nặng trong việc xác định thể tích máu toàn bộ ở trẻ em, nên định nghĩa về truyền máu số lượng lớn ở trẻ em như sau:

• Truyền 100% thể tích máu toàn phần trong vòng 24 giờ
• Thay thế 50% thể tích máu trong vòng 3 giờ
• Thay thế 10% thể tích máu/phút

Bảng ước tính thể tích máu toàn bộ ở trẻ em (ml/kg):

• Truyền ≥ 4 đơn vị hồng cầu lắng ± huyết động không ổn định ± dự đoán huyết động không ổn định.
• Chấn thương nặng (ngực + bụng), đa chấn thương, gãy khung chậu, vết thương mạch máu lớn,...
• Chảy máu sản khoa (băng huyết sau sinh), xuất huyết tiêu hóa mức độ nặng (ví dụ vỡ giãn tĩnh mạch thực quản,....)

2.1 Hồi sức cấp cứu

Mục tiêu: tối ưu hóa oxy máu, cung lượng tim, tưới máu mô và các cơ quan, tình trạng chuyển hóa, điện giải,...

Mục tiêu cần đạt: nhiệt độ >35oC, pH >7,2, kiềm dư < -6, lactate <4mmol/L, Ca2+> 1,1 mmol/L, tiểu cầu > 50.000, PT/APTT < 1,5 giá trị bình thường, INR <1,5, fibrinogen > 1g/dl.

• Quy trình báo động đỏ được kích hoạt, băng ép áp lực, garo, giảm đau,...
• Đánh giá can thiệp phẫu thuật hay DSA khẩn.
• Tránh hạ thân nhiệt (sử dụng thiết bị làm ấm, sưởi ấm,...), tránh truyền dịch tinh thể quá mức, cần tuân thủ hồi sức truyền máu và các chế phẩm máu theo tỷ lệ và theo số lượng máu mất.
• Sử dụng chiến lược cứu hộ tế bào khi thích hợp.
• Xem xét sử dụng rFVIIa (không khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân chấn thương).
• Báo cho chuyên gia huyết học, chuẩn bị các thành phần xét nghiệm cần thiết, chuẩn bị các test sẽ được thực hiện lặp lại nhiều lần,....
• Theo dõi công thức máu, TQ, TCK, fibrinogen, Canxi máu, khí máu động mạch mỗi 60 phút.

• Năm 2015, Murthy và cộng sự đã tổng kết lại những dữ liệu gần đây về hồi sức trên những bệnh nhân mất máu lượng lớn không kiểm soát được, đưa đến kết luận: Một lượng lớn dữ liệu có giá trị ủng hộ việc sử dụng tỷ lệ 1:1:1 (Tỷ lệ 1 Hồng cầu:1 Huyết tương tươi đông lạnh: 1 Tiểu cầu) trong hồi sức những bệnh nhân chấn thương nặng, sốc và chảy máu không kiểm soát.
• Xét nghiệm nhanh: công thức máu, TQ, TCK, nhóm máu, fibrinogen, INR.
• Báo động đỏ phối hợp khoa sinh hóa, huyết học kích hoạt “Quy trình truyền máu số lượng lớn”
• 4 đơn vị hồng cầu lắng + 2 huyết tương tươi đông lạnh ± 1 đơn vị tiểu cầu đậm đặc ± kết tủa lạnh nếu fibrinogen < 1g/l ± Tranexamic acid nếu bệnh nhân chấn thương

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.