Melanin bảo vệ chúng ta khỏi ung thư da nhưng cũng có thể gây ra nó

1. Melanin là gì?

Bức xạ UVA gây ra tổn thương hoặc tổn thương DNA đối với melanocytes, đó là các tế bào da tạo ra sắc tố da được gọi là melanin.

Melanin là một sắc tố bảo vệ trong da, ngăn chặn bức xạ UV gây tổn hại DNA và có khả năng gây ung thư da. Melanin bảo vệ da nhưng cũng gây tổn thương cho da.

Melanin chính là sắc tố quyết định màu da của mỗi người, được tạo ra từ những tế bào da gọi là melanocytes (tế bào biều bì tạo hắc tố), được phân bố ở lớp đáy của biểu bì. Melanocytes có chứa enzyme Tyrosinase.

Sự hình thành của melanin là bởi sự tác động của men Tyrosinase và còn bởi các tác nhân từ môi trường chủ yếu là do tia cực tím trong ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, các yếu tố như nội tiết tố và thần kinh cũng góp phần tạo thành melanin.

Eumelanin nâu đậm đến đen và Pheomelanin nâu đỏ là hai dạng chính của sắc tố Melanin. Tỉ lệ khác nhau của những phân tử này tại ra nhiều chủng loại màu da khác nhau ở cơ thể người.

Eumelanin tồn tại nhiều nhất ở những người có làn da sẫm màu. Eumelanin mang đến sắc tố nâu và đen cho làn da, mái tóc và đôi mắt. Bởi vậy, khi về già, hàm lượng melanin lúc này được sản xuất ít dần đi, mái tóc bắt đầu bạc.

2. Melanin gây tổn thương da như thế nào?

Các nhà nghiên cứu cho biết bức xạ UV tạo ra oxy phản ứng và nitơ tạo năng lượng cho một electron có trong melanin.

Năng lượng đó có thể gây ra các tổn thương DNA, có thể dẫn đến đột biến gây ung thư. Các tổn thương thường xuất hiện sau một giây khi tiếp xúc với bức xạ từ tia UV.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng tổn thương nghiêm trọng đó cũng có thể diễn ra hơn ba giờ sau khi tiếp xúc với bức xạ từ tia UVA, sau khi bạn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc phơi nắng. Melanin bảo vệ bạn và melanin cũng có thể gây hại cho bạn.

Các chuyên gia cho biết, melanin bảo vệ chúng ta đồng thời ánh sáng mặt trời đang cố làm hỏng các tế bào trong cơ thể chúng ta. Kết quả là melanin có thể gây ung thư cũng như bảo vệ cơ thể chống lại ung thư.

Nghiên cứu được thực hiện trên chuột và tế bào melanocyte của con người tiếp xúc với bức xạ UV bằng đèn UV. Điều này đã dẫn đến tình trạng các chất làm mờ cyclobutane pyrimidine (CPDs), một dạng tổn thương DNA.

Các tế bào melanocytes sản xuất CPD ngay lập tức và vẫn tiếp tục hoạt động như vậy vài giờ sau khi kết thúc việc tiếp xúc với tia cực tím. Các tế bào không có melanin tạo ra CPD nhưng chỉ diễn ra trong quá trình tiếp xúc với bức xạ UV. Melanin như một lá chắn giúp bảo vệ chống lại CPD.

Tiếp theo, các nhà khoa học đã xem xét những tổn thương sau khi phơi nắng. Họ đã thấy rằng một nửa số CPD trong melanocytes được tạo ra trong bóng tối.

Một nhà nghiên cứu khác đã học được rằng ánh sáng tia cực tím đã kích hoạt hai enzyme kết hợp với nhau để kích thích melanin. Năng lượng đó, được gọi là hóa trị, được chuyển đến DNA trong bóng tối. Nó tạo ra cùng một mức độ thiệt hại DNA mà ánh sáng mặt trời gây ra vào ban ngày.

Melanin cũng được xem là nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành các vết đốm sẫm trên màu da. Việc tăng lượng melanin quá mức khi tiếp xúc quá lâu dưới ánh sáng mặt trời và kể cả sau khi không tiếp xúc với tia cực tím nữa thì hàm lượng melanin được sản sinh ra cũng trở nên dư thừa dẫn đến tình trạng nám da, đen da.

3. Melanin bảo vệ da như thế nào?

Melanin đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với làn da. Không những giúp chống lại tác động nhiệt từ bên ngoài như ánh nắng mặt trời mà melanin còn giúp cân bằng nhiệt độ cho cơ thể và giúp kháng khuẩn. Cơ thể chống lại bức xạ tia cực tím nhờ sự có mặt của melanin. Do đó, Melanin giúp chống lại quá trình oxy hóa làn da. Tuy nhiên, sản sinh quá nhiều melanin có thể dẫn đến tình trạng nám da.

Vì thế, Melanin được xem như “con dao hai lưỡi”. Chúng vừa bảo vệ cho làn da tự nhiên, vừa là thủ phạm phá hoại khiến da trở nên sạm nám.

Điều quan trọng mà chúng ta cần lưu ý chính là con người không thể quyết định hàm lượng melanin. Yếu tố di truyền, vitamin D và mức độ tiếp xúc với tia cực tím chính là ba yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến hàm lượng melanin. Nhiều nghiên cứu cũng chứng minh, nếu cơ thể thiếu melanin trong thời gian dài có thể gây tử vong, nguyên nhân là bởi thiếu hụt vitamin D.

Bôi kem chống nắng khi tiếp xúc với tia UV, nó có thể ngăn chặn nguy cơ tổn thương do ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, sau khi chúng ta rời khỏi bãi biển hoặc ngừng tắm nắng vẫn có thể gây ra phản ứng có hại này với melanin.

Hiện nay, các chuyên gia đang tìm cách tạo ra một sản phẩm có thể ngăn chặn phản ứng. Chính vì melanin vừa có thể bảo vệ chúng ta lại vừa có thể khiến cơ thể chúng ta bị tổn thương, do đó, bạn cần hết sức cẩn thận khi tiếp xúc với tia cực tím. Theo các chuyên gia, bạn không nên ra nắng trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều.

Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com