Khi nào cần phẫu thuật nội soi mũi xoang?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Nam Phong - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Phẫu thuật nội soi mũi xoang là một chỉ định đặc biệt và tương đối quan trọng, thường được áp dụng trong các bệnh lý về xoang như nhiễm trùng xoang. Tuy nhiên, nhóm đối tượng như người cao tuổi hoặc trẻ em sẽ hạn chế sử dụng loại phẫu thuật này mà chỉ tập trung điều trị nội khoa.

Được phát triển vào những năm 1950, nội soi mũi xoang qua mũi đã thay đổi đáng kể việc đánh giá và điều trị bệnh về mũi xoang. Dụng cụ này cung cấp các hình ảnh rõ nét về cấu trúc trong mũi và xoang, và được sử dụng cả trong phòng mổ và tại phòng khám.

Phẫu thuậtnội soi mũi xoang (FESS: Functional Endoscopic Sinus Surgery) là phương pháp xâm lấn tối thiểu vào các hốc xoang bằng cách sử dụng ống nội soi qua mũi để mở rộng đường dẫn lưu mũi của các xoang cạnh mũi để cải thiện thông khí xoang, bóc tách, cắt bỏ khối u, polyp hay cắt gọt vách ngăn mũi xoang bị vẹo và nắn chỉnh lại hoặc thay thế bằng vách ngăn nhân tạo.

Phương pháp phẫu thuật này có nhiềuưu điểm nổi bật như:

• Loại bỏ hoàn toàn nhanh chóng các triệu chứng khó thở, khó chịu do viêm xoang gây nên, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
• Loại trừ ổ viêm bên trong hốc mũi và thúc đẩy quá trình làm lành niêm mạc mũi.
• Quá trình phẫu thuật hoàn toàn diễn ra trong lỗ mũi, ít gây sang chấn, ít chảy máu, không sưng nề, bệnh nhân có thể hoàn toàn hồi phục sau 2-3 ngày.
• Ống nội soi tiên tiến giúp bác sĩ có tầm nhìn đa chiều, quan sát mọi ngóc ngách trong vi trường phẫu thuật rộng và hạn chế tối đa gây ra các thương tổn cho các mô lành tính, loại bỏ triệt để ổ viêm mũi xoang; Giảm tối đa nguy cơ biến chứng hậu phẫu.
• Hiệu quả kinh tế, tiết kiệm thời gian.

Tuy nhiên, đôi khi việc thực hiện phẫu thuật này vẫn gặp các tai biến nhẹ nhưchảy máu trong cuộc phẫu thuật hoặc sau 2 tuần phẫu thuật. Trung bình, có khoảng 20% bệnh nhân cần mổ lại lần 2 để cầm máu.

Thông thường phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS) được chỉ định cho những người có vấn đề vềxoang mãn tính không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa cũng như đã thay đổi lối sống nhưng không có tiến triển bệnh. Cụ thể hơn, một số trường hợp cần thực hiện phẫu thuật mũi xoang nội soi là:

• Viêm mũi xoang mạn tính.
• Polyp mũi.
• Điều trị nội khoa thất bại.
• Tái phát từ 4 lần trở lên trong năm gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày và lao động.
• Viêm mũi xoang cấp tính có biến chứng.

Việc chuẩn bị chu đáo và nghiêm túc trước khi thực hiện phẫu thuật nội soi mũi xoang là một bước quan trọng có khả năng quyết định đến tỷ lệ thành công của phẫu thuật. Trước khi thực hiện phẫu thuật này, bệnh nhân cần:

• Nhịn ăn ít nhất 6 tiếng.
• Không dùng aspirin hoặcthuốc giảm đau chứa salicylate ít nhất 10-14 ngày trước khi phẫu thuật vì Aspirin làm tăng chảy máu.
• Không dùng thuốc chống viêm không steroid (ibuprofen, naproxen, Advil, Motrin, Aleve, và những thuốc khác) ít nhất năm ngày trước khi phẫu thuật vì những loại thuốc này cũng sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu.

• Ngừng bổ sung vitamin E cũng như các liệu pháp thảo dược.
• Không hút thuốc trong ít nhất ba tuần trước khi phẫu thuật. Hút thuốc làm tăng nguy cơ gây mê và có thể làm tăng nguy cơ thất bại trong phẫu thuật xoang.
• Không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trước khi phẫu thuật vì rất dễ bị buồn nôn, bệnh nhân có thể uống một ít nước nếu có nhu cầu.

Tuy có tỷ lệ biến chứng và tai biến hậu phẫu tương đối thấp, nhưng phẫu thuật nội soi mũi xoang cũng vẫn có những rủi ro nhất định:

• Biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật nội soi mũi xoang là rò rỉ dịch não tủy.
• Các rủi ro khác của phẫu thuật bao gồm nhiễm trùng , chảy máu, nhìn đôi thường kéo dài vài giờ, tê răng cửa, tụ máu quỹ đạo , giảm khứu giác...
• Mù lòa là biến chứng nghiêm trọng nhất của phẫu thuật nội soi mũi xoang, và là kết quả của tổn thương dây thần kinh thị giác trong quá trình phẫu thuật.

Ngay sau khi kết thúc thủ thuật bác sĩ sẽ rútống nội khí quản ra khỏi miệng và đặt hai miếng xốp cầm máu, do đó bệnh nhân chỉ thở được bằng miệng. Đôi khi sẽ có một ít máu trong mũi hoặc miệng của bạn, đây là điều bình thường, sẽ hết ngay sau đó.

Sau khi về nhà vào tuần đầu tiên, bệnh nhân sẽ có cảm giác tương tự cảm cúm và phù nề. Chất đờm và dịch tiết từ mũi sẽ xuất hiện kéo dài sau khi mổ đến khoảng 3 tháng nên người bệnh không nên quá lo lắng.

Bạn có thể giảm bớt khó chịu cũng như hạn chế nguy cơ nhiễm trùng, thúc đẩy quá trình hồi phục bằng cách:

• Nhỏnước muối sinh lý để vệ sinh vùng mũi trong khoảng 2 – 3 tuần
• Ngừng việc sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,...
• Hạn chế các việc làm nặng hoặc tập luyện thể dục cường độ mạnh như gym, bơi lội, đánh bóng,... gây ảnh hưởng đến sức khỏe
• Không tiếp xúc với những bệnh nhân mắc bệnh cảm cúm
• Tránh xì mũi quá mạnh và vệ sinh mũi quá nhiều lần
• Uống đúng loại thuốc bác sĩ chỉ định, không được tự ý thay đổi loại, liều lượng và thời gian sử dụng thuốc
• Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi.

Phẫu thuật nội soi mũi xoang là một phương pháp phẫu thuật hiện đại và tân tiến giúp loại bỏ nhiều chứng bệnh ở xoang mũi một cách triệt để. Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình phẫu thuật thuận lợi cũng như hạn chế nguy cơ chảy máu, tai biến, bạn cần có sự chuẩn bị nghiêm túc và chăm sóc hậu phẫu đúng hướng dẫn của các bác sĩ.