Hút thuốc lá và hen suyễn

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Phan Đình Thủy Tiên - Bác sĩ Nội Tổng Quát, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Thuốc lá là tác nhân kích thích mạnh mẽ các triệu chứng hen suyễn, gây kích ứng niêm mạc đường thở. Khói thuốc cũng có hại. Điều này đúng với người lớn, và đặc biệt đúng với trẻ em.

Khói từ xì gà, thuốc lá và tẩu thuốc gây hại cho cơ thể của bạn theo nhiều cách, nhưng nó đặc biệt có hại cho hệ hô hấp. Đường hô hấp ở người bị hen suyễn rất nhạy cảm và có thể phản ứng với nhiều thứ, hay còn gọi là "tác nhân". Tiếp xúc với những tác nhân này thường tạo ra các triệu chứng hen suyễn.

Khói thuốc lá là một tác nhân gây hen suyễn mạnh mẽ. Hệ thống hô hấp khỏe mạnh cho thấy đường thở và phổi. Các ống phế quản là những đường dẫn khí đi vào phổi.

Khi một người hít phải khói thuốc lá, các chất gây khó chịu lắng đọng trong lớp niêm mạc ẩm của đường hô hấp và có thể gây ra các đợt hen suyễn. Thông thường, phổi của những người bị hen suyễn hút thuốc luôn trong tình trạng kiểm soát hen suyễn kém. Những người này thường có các triệu chứng hen suyễn liên tục.

Khói thuốc lá cũng gây hại cho những chùm lông nhỏ li ti trong đường thở gọi là "lông mao". Bình thường, các lông mao quét bụi và chất nhầy ra khỏi đường thở. Khói thuốc lá làm hỏng các lông mao khiến chúng mất khả năng hoạt động. Khói thuốc lá cũng khiến phổi tiết nhiều chất nhầy hơn bình thường. Kết quả là, khi lông mao không hoạt động, chất nhầy và các chất gây khó chịu khác sẽ tích tụ trong đường thở.

Khói thuốc lá cũng chứa nhiều chất gây ung thư ("chất gây ung thư", chẳng hạn như nhựa đường). Những chất này lắng đọng trong phổi và có thể gây ra các bệnh về phổi như ung thư phổi và khí phế thũng.

Khói thuốc là sự kết hợp của khói từ điếu thuốc đang cháy và khói do người hút thở ra. Hít phải khói thuốc thụ động, (còn gọi là khói thuốc thụ động hoặc khói thuốc lá trong môi trường), từ việc hút thuốc của người khác có thể còn có hại hơn chính bản thân bạn đang hút thuốc. Khói cháy ở cuối điếu xì gà hoặc điếu thuốc lá chứa nhiều chất độc hại (nhựa đường, carbon monoxide, nicotine và những chất khác) hơn khói người hút thuốc hít vào.

Người lớn và trẻ em sống chung với người hút thuốc có nhiều khả năng mắc các bệnh về đường hô hấp. Trẻ em đặc biệt có nguy cơ mắc bệnh vì phổi của chúng nhỏ hơn và vẫn đang phát triển. Tiếp xúc với khói thuốc có thể dẫn đến giảm chức năng phổi và các triệu chứng của viêm đường thở như ho, thở khò khè và tăng sản xuất chất nhầy, đặc biệt là ở trẻ em.

Trẻ em bị hen suyễn đặc biệt nhạy cảm với khói thuốc. Chúng có nhiều khả năng phát triển các triệu chứng hen suyễn khi tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Chúng cũng có nhiều khả năng bị nhiễm trùng phổi và xoang. Những bệnh nhiễm trùng này có thể làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên tồi tệ hơn và khó kiểm soát hơn.

Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc lá vì bản thân và con cái của bạn. Nếu vợ / chồng bạn hoặc các thành viên khác trong gia đình hút thuốc, hãy giúp họ hiểu sự nguy hiểm của việc hút thuốc và khuyến khích họ bỏ thuốc. Bỏ thuốc không phải lúc nào cũng dễ dàng. Có nhiều chương trình và phương pháp giúp bạn bỏ thuốc lá. Hãy nhờ bác sĩ giúp tìm ra phương pháp phù hợp nhất với bạn.

• Không cho phép hút thuốc trong nhà hoặc xe hơi của bạn.
• Không cho phép người chăm sóc của con bạn hút thuốc.
• Tránh những nơi công cộng cho phép hút thuốc.

Hút thuốc có hại cho cả mẹ và thai nhi. Cùng với việc gây hại trực tiếp cho phổi của người mẹ, nicotin, chất gây nghiện trong các sản phẩm thuốc lá và các chất khác được truyền qua máu của người mẹ và trực tiếp đến em bé. Con của những bà mẹ hút thuốc trong thời kỳ mang thai dễ mắc các bệnh về hô hấp và có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn cao gấp 10 lần. Hút thuốc trong khi mang thai cũng có liên quan đến trẻ sơ sinh nhẹ cân, sinh non và hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.

• Thảo luận về việc bỏ thuốc lá với bác sĩ của bạn. Quyết định khi nào bạn sẽ bỏ hút thuốc và chuẩn bị cho ngày đó.
• Bỏ tất cả thuốc lá, bật lửa và gạt tàn.
• Tránh tất cả các tình huống có thể kích hoạt ham muốn hút thuốc của bạn. Ví dụ, nếu bạn luôn hút thuốc sau bữa ăn, hãy đứng dậy và đi dạo hoặc ngay lập tức bắt đầu dọn bàn, v.v.
• Bất cứ khi nào bạn muốn hút thuốc, hãy hít thở sâu và giữ nó trong 5 đến 10 giây.
• Không để người khác hút thuốc trong nhà của bạn.
• Giữ thức ăn cầm tay, như que cà rốt hoặc nhai kẹo cao su khi bạn muốn hút thuốc.
• Hãy tích cực vận động để không hút thuốc. Đi dạo hoặc đọc sách.
• Tham gia một nhóm hỗ trợ hoặc lớp học cai thuốc lá.
• Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các chất hỗ trợ thay thế nicotine (kẹo cao su, miếng dán) có thể hữu ích khi bạn đang cố gắng bỏ thuốc lá.

Ngoài việc cai thuốc, mỗi cá nhân nên chủ động kết hợp việc tầm soát ung thư phổi - đây là biện pháp hữu hiệu nhất để bạn phát hiện và điều trị kịp thời ung thư phổi, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của mình. Hiện nay tại các bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec có Gói Tầm soát ung thư phổi với nhiều ưu điểm vượt trội như: Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm; Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào... Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc.... Quý khách có nhu cầu đăng ký khám vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.

Bài viết tham khảo nguồn: clevelandclinic.org