Chỉ số roma – Công cụ chẩn đoán hiệu quả ung thư buồng trứng

Bài viết được viết bởi ThS.BS Trần Thị Huyền Trang - Bác sĩ xét nghiệm, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Mỗi năm trên thế giới có thêm 204.000 phụ nữ mắc mới, đứng thứ 7 trong các loại ung thư gây tử vong ở phụ nữ với 125.000 ca tử vong/năm. Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh không rõ ràng, tiến triển âm thầm và thường phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn.

CA 125 Là một glycoprotein có nguồn gốc từ ống cận trung thận paramesonephric (vòi trứng, cổ trong tử cung và phần trên âm đạo) và tế bào trung biểu mô (màng phổi, màng ngoài tim, phúc mạc). CA125 thúc đẩy sự phát triển tế bào ung thư, ức chế đáp ứng miễn dịch kháng ung thư.

CA125 tăng trong các khối u buồng trứng có nguồn gốc biểu mô, bệnh phụ khoa lành tính (u nang buồng trứng và lạc nội mạc), bệnh lý ác tính (nội mạc tử cung, vú, đường tiêu hóa), bệnh lý lành tính (viêm tụy, xơ gan, viêm gan, các bệnh đường tiêu hóa lành tính, suy thận), có thai...

HE4 (Protein mào tinh người 4) là dấu ấn trong ung thư buồng trứng, nó đã được chứng minh có liên quan đến sự phát triển và xâm lấn của ung thư buồng trứng. HE4 thuộc nhóm ức chế men protease, tham gia chức năng miễn dịch.

HE-4 có chủ yếu trong mô sinh dục nữ, mào tinh và ống dẫn tinh trong hệ sinh dục nam, và còn thấy trong biểu mô của đường hô hấp, ống thận xa, tuyến nước bọt, và niêm mạc đại tràng với nồng độ khác nhau.

Chỉ số Roma – sự kết hợp của CA 125, HE4 và tình trạng kinh nguyệt của bệnh nhân để tính nguy cơ ung thư buồng trứng.

Trong đánh giá nguy cơ khối u vùng chậu, nếu chỉ CA 125 không đủ nhạy và không đủ đặc hiệu để phát hiện ung thư buồng trứng do:

• CA 125 không tăng cao ở > 50% trường hợp ung thư biểu mô buồng trứng giai đoạn sớm (độ nhạy thấp ở giai đoạn sớm)
• CA 125 tăng trong nhiều bệnh phụ khoa lành tính (độ đặc hiệu thấp)
• CA 125 không tăng cao ở ~20-30% trường hợp ung thư buồng trứng

Khi kết hợp xét nghiệm HE4 trong chẩn đoán và theo dõi bệnh nhân ung thư buồng trứng giúp tăng khả năng phát hiện ung thư buồng trứng thêm 10% và xác định chính xác thêm bệnh nhân có bệnh tiến triển hay tái phát hơn là chỉ dùng CA 125.

• HE4 chỉ tăng ở bệnh nhân ung thư biểu mô buồng trứng và không tăng ở nhóm chứng khoẻ mạnh hoặc trong bệnh lạc nội mạc tử cung
• HE4 không tăng ở hầu hết các bệnh phụ khoa lành tính bao gồm lạc nội mạc tử cung và u nang buồng trứng

• HE4 có thể phát hiện ung thư buồng trứng giai đoạn I/II tốt hơn một mình CA 125
• CA 125 không phải lúc nào cũng tương quan với tái phát, HE4 xác định thêm 25% bệnh nhân tái phát mà CA 125 bỏ sót
• ROMA ít tăng trong bệnh phụ khoa lành tính nhất khi so với sử dụng một mình CA 125 hay HE4
• ROMA cải thiện đánh giá nguy cơ khối u vùng chậu, độ nhạy và độ đạc hiệu để phân biệt ung thư buồng trứng với bệnh lành tính tốt hơn so với chỉ sử dụng một mình CA 125

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp cho khách hàng nữ Gói khám sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản giúp khách hàng kiểm tra chức năng phụ khoa. Thực hiện xét nghiệm cần thiết giúp phát hiện sớm các bệnh: ung thư cổ tử cung – tử cung – buồng trứng ngay cả khi chưa có triệu chứng.