Bệnh hen suyễn: Những điều cần biết

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phú - Bác sĩ Hồi sức tích cực - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Hen suyễn (hen phế quản) là bệnh viêm mãn tính của đường hô hấp. Sự kích động về tâm lý như sợ hãi, lo âu, giận dữ... làm căng thẳng thần kinh, đều có thể làm cho bệnh nặng hơn. Nếu trong lúc lên cơn mà không được cứu chữa kịp thời, bệnh nhân có thể chết.

Hen suyễn (hen phế quản - Asthma) là một căn bệnh mãn tính của hệ hô hấp. Khi xuất hiện cơn hen suyễn, lớp niêm mạc của ống phế quản sẽ sưng lên, viêm nhiễm và dễ bị kích ứng. Sự co thắt và viêm nhiễm sẽ làm các đường dẫn khí thu hẹp lại, từ đó giảm lưu lượng không khí ra vào phổi.

Khi tình trạng phù nề trở nên nghiêm trọng, đường dẫn khí sẽ ngày càng thu hẹp vào. Lúc này người bệnh sẽ phải đối diện với tình trạng khò khè và khó thở vô cùng khó chịu.

• Ho đặc biệt vào ban đêm hoặc buổi sáng
• Thở khò khè tiếng rít khi bạn thở
• Hụt hơi
• Đau hoặc tức nặng ngực
• Khó ngủ vì khó thở

Nhận trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng bao gồm:

• Thở nhanh
• Mặt, môi hoặc móng tay nhợt nhạt hoặc xanh
• Da xung quanh xương sườn của bạn kéo vào trong khi bạn hít vào
• Khó thở khi đi lại hoặc nói chuyện
• Các triệu chứng không thuyên giảm sau khi bạn dùng thuốc.

Một cơn suyễn là khi các triệu chứng của bạn đột nhiên tồi tệ hơn. Đường thở của bạn co thắt lại, sưng phù nề hoặc chứa đầy đờm nhầy.

Không phải mọi người bị hen suyễn đều có các triệu chứng giống nhau khi lên cơn hen. Bạn có thể có những cái khác nhau vào những thời điểm khác nhau.

Các bác sĩ xếp bậc mức độ nặng của bệnh hen suyễn qua các triệu chứng như sau:

• Cơn hen nhẹ từng cơn. Các triệu chứng nhẹ dưới hai lần một tuần. Các triệu chứng ban đêm ít hơn hai lần một tháng. Ít lên cơn hen.
• Hen suyễn dai dẳng nhẹ. Các triệu chứng từ ba đến sáu lần một tuần. Các triệu chứng ban đêm ba đến bốn lần một tháng. Các cơn hen suyễn có thể ảnh hưởng đến các hoạt động.
• Cơn hen dai dẳng vừa phải. Các triệu chứng từ ba đến sáu lần một tuần. Các triệu chứng ban đêm ba đến bốn lần một tháng. Các cơn hen suyễn có thể ảnh hưởng đến các hoạt động.
• Cơn hen dai dẳng nặng. Các triệu chứng liên tục xảy ra cả ngày và đêm. Bạn phải hạn chế các hoạt động của mình.

• Các bệnh nhiễm trùng như viêm xoang, cảm lạnh và cúm.
• Các chất gây dị ứng như phấn hoa, nấm mốc, lông thú cưng và mạt bụi.
• Chất kích ứng như mùi mạnh từ nước hoa hoặc dung dịch vệ sinh
• Ô nhiễm không khí
• Không khí lạnh hoặc thay đổi thời tiết, chẳng hạn như nhiệt độ hoặc độ ẩm
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
• Cảm xúc mạnh như lo lắng, cười, buồn hoặc căng thẳng
• Dị ứng thuốc
• Dị ứng với chất bảo quản thực phẩm được gọi là sulfites, được tìm thấy trong những thứ như tôm, dưa chua, bia và rượu, trái cây khô và nước chanh và chanh đóng chai

Nếu bạn nghĩ rằng bạn bị hen suyễn, hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ bắt đầu khám sức khỏe và hỏi về các triệu chứng cũng như tiền sử bệnh của bạn.

Bạn sẽ có các xét nghiệm để xem phổi của bạn hoạt động tốt như thế nào, bao gồm:

• Phép đo xoắn ốc: Bài kiểm tra thở đơn giản này đo lượng khí bạn thổi ra và tốc độ ra sao.
• Lưu lượng đỉnh: Máy đo lưu lượng đỉnh có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân khiến bệnh hen suyễn của bạn trở nên tồi tệ hơn, liệu phương pháp điều trị của bạn có hiệu quả hay không và khi nào bạn cần chăm sóc cấp cứu.

• Thử nghiệm oxit nitric thở ra: Bạn thở vào một ống nối với một máy đo lượng nitric oxide trong hơi thở của bạn. Cơ thể bạn tạo ra khí này một cách bình thường, nhưng mức độ có thể cao nếu đường thở của bạn bị viêm.

Các bài kiểm tra khác bạn có thể được làm bao gồm:

• Chụp X-quang phổi: Đây không phải là một xét nghiệm hen suyễn, nhưng bác sĩ của bạn có thể sử dụng nó để đảm bảo không có gì khác gây ra các triệu chứng của bạn. Chụp X-quang là hình ảnh bên trong cơ thể bạn, được thực hiện với liều lượng bức xạ thấp.
• CT scanner lồng ngực: Kỹ thuật này dùng để xem bên trong phổi của bạn. Chụp phổi và xoang có thể xác định các vấn đề về thể chất hoặc các bệnh (như nhiễm trùng) có thể gây ra các vấn đề về hô hấp hoặc làm cho chúng trở nên tồi tệ hơn.
• Thử nghiệm dị ứng: Đây có thể là xét nghiệm máu hoặc da. Họ cho biết bạn có bị dị ứng với vật nuôi, bụi, nấm mốc và phấn hoa hay không. Sau khi biết các tác nhân gây dị ứng, bạn có thể điều trị để ngăn ngừa chúng và các cơn hen suyễn.
• Bạch cầu ái toan trong đờm: Xét nghiệm này tìm kiếm mức độ cao của các tế bào bạch cầu (bạch cầu ái toan) trong hỗn hợp nước bọt và chất nhầy (đờm) thoát ra khi bạn ho.

Nhiều phương pháp điều trị hen suyễn có thể làm giảm các triệu chứng của bạn. Bác sĩ của bạn sẽ làm việc với bạn để lập một kế hoạch hành động hen suyễn trong đó phác thảo phương pháp điều trị và thuốc cho bạn. Chúng có thể bao gồm:

• Corticoid dạng hít: Những loại thuốc này điều trị bệnh hen suyễn về lâu dài. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ dùng chúng mỗi ngày để kiểm soát bệnh hen suyễn của mình. Chúng ngăn ngừa và làm dịu tình trạng sưng tấy bên trong đường hô hấp và có thể giúp cơ thể tạo ít chất nhờn hơn. Bạn sẽ sử dụng một thiết bị gọi là ống hít để đưa thuốc vào phổi. Corticosteroid dạng hít thông thường bao gồm: Budesonide (Pulmicort), Fluticasone (Flixotide)

• Các chất bổ trợ leukotriene: Một phương pháp điều trị hen suyễn dài hạn khác, những loại thuốc này ngăn chặn leukotrienes, những thứ trong cơ thể bạn gây ra cơn hen suyễn. Các thuốc kháng leukotriene phổ biến bao gồm: Montelukast (Singulair), Zafirlukast (Accolate)
• Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài: Những loại thuốc này làm giãn các cơ trơn ở phế quản của bạn.

Ống hít kết hợp: Thiết bị này cung cấp cho bạn corticosteroid dạng hít và thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài cùng nhau để làm dịu cơn hen của bạn

• Theophylin: Nó mở đường thở của bạn và giảm bớt căng tức ở ngực. Bạn dùng thuốc dài hạn này bằng đường uống, tự dùng hoặc với corticosteroid dạng hít.
• Thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn: Chúng được gọi là thuốc giải cứu hoặc ống hít cứu hộ. Chúng giúp nới lỏng các dải cơ xung quanh đường thở và giảm bớt các triệu chứng.
• Thuốc kháng cholinergic: Những thuốc giãn phế quản này ngăn co thắt cơ trơn phế quản. Những cái phổ biến bao gồm: Ipratropium (Atrovent), Tiotropium bromide (Spiriva), Fenoterol và ipratropium (Berodual)

• Corticosteroid uống và tiêm tĩnh mạch: Chúng giúp giảm sưng và viêm đường hô hấp. Bạn sẽ dùng steroid đường uống trong một thời gian ngắn, từ 5 ngày đến 2 tuần. Steroid đường uống phổ biến bao gồm: Methylprednisolone (Medrol), Prednisolone.

Thuốc có thể sẽ là chìa khóa để kiểm soát bệnh hen suyễn, ngoài ra bạn có thể sử dụng các biện pháp điều trị hen suyễn tại nhà bằng những lưu ý dưới đây:

• Tránh các tác nhân gây hen suyễn.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Giữ cân nặng hợp lý.
• Thực hiện các bài tập thở để giảm bớt các triệu chứng để bạn cần ít thuốc hơn.

Một số người sử dụng các phương pháp điều trị bổ sung như yoga, châm cứu, phản hồi sinh học hoặc các chất bổ sung như vitamin C... Nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi thử bất kỳ điều nào trong số này.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm và điều trị bệnh tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác và đem lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị.

Video đề xuất:

Khó tin mà thật: Sấm sét có thể làm bệnh nhân hen tử vong