Điều trị sa sinh dục tái phát

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Nhất Nguyên - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Phẫu thuật nội soi điều trị sa tử cung là lựa chọn ưu tiên trong điều trị bệnh lý sa sinh dục nữ với những ưu điểm như: ít đau, an toàn, phục hồi nhanh và hạn chế tái phát, thời gian nằm viện ngắn, chi phí điều trị giảm, ít tai biến hơn, sẹo mổ nhỏ.

Phẫu thuật sa sinh dục là phương pháp phổ biến được lựa chọn bằng cách cắt tử cung hoàn toàn bằng mổ hở hoặc mổ nội soi qua ngã âm đạo, tái tạo âm đạo và tầng sinh môn. Có nhiều phương pháp điều trị sa sinh dục như:

• Tập cơ vùng chậu, kích thích điện cơ
• Đặt vòng pessary (mang vật nâng)
• Phẫu thuật qua đường âm đạo
• Phẫu thuật treo tử cung/mỏm cắt vào mỏm nhô gồm phẫu thuật mổ hở hay phẫu thuật nội soi ổ bụng.

1.1. Phẫu thuật sa sinh dục qua đường âm đạo

Trong quá trình mổ qua đường âm đạo thì dùng lưới nâng điều trị sa bàng quang tốt hơn dùng tổ chức tự thân về mặt giải phẫu, cũng không có sự khác biệt giữa lưới nâng và tổ chức tự thân về mặt chức năng. Lưới nâng làm tăng nguy cơ biến chứng (loét) nên sử dụng lưới nâng cần bàn bạc từng ca một. Bên cạnh đó, không nên thụt tháo trước mổ.

Việc sửa lại hoặc tăng cường vách trực tràng âm đạo là hai kỹ thuật sử dụng cho sa trực tràng giữa sẽ tăng cường đem lại kết quả tốt hơn về mặt giải phẫu nhưng kết quả chức năng thì như nhau. Sử dụng chỉ không tiêu có thể dẫn đến loét hoặc u hạt vì vậy hãy sử dụng chỉ tiêu chậm.

Khâu cơ nâng dẫn đến táo bón cho 50% số bệnh nhân. Vì thế, không nên khâu cơ nâng. Không dùng lưới nâng sinh học trước trực tràng. Lưới nâng tổng hợp cần được đánh giá thêm. Tỷ lệ loét có thể 5,6 – 12% , tỷ lệ giao hợp đau khoảng 63% (NP3). Không chỉ định lưới nâng tổng hợp cho sa trực tràng ngay từ đầu. Khuyến cáo làm lại thành sau âm đạo nếu âm đạo rộng và sa trực tràng thấp. Không khuyến cáo làm cách hệ thống (AP).

Trường hợp sa thành sau âm đạo hoặc sa túi cùng thì không có sự khác biệt giữa phương pháp McCall và Richter. Điều trị sa đỉnh âm đạo có phương pháp cố định mỏm nhô qua nội soi và Richter thì kết quả giải phẫu đều như nhau nhưng khác biệt ở chỗ đau sau phẫu thuật. Kết quả kém hơn đường âm đạo.

Cắt tử cung liệu có thay đổi kết quả giải phẫu và chức năng của phẫu thuật sa sinh dục. Treo tử cung và dây chằng cùng gai hiệu quả như cắt tử cung + treo mỏm cắt vào dây chằng cùng gai nhưng giảm thời gian nằm viện và sớm trở lại làm việc hơn. Cổ tử cung phì đại đó là yếu tố tái phát. Nên cắt cụt cổ tử cung nếu có phì đại. Cắt tử cung khi điều trị sa dạ con bằng lưới nâng đường âm đạo không thay đổi kết quả so với không cắt tử cung.

Nếu cố định mỏm nhô cắt tử cung sẽ tăng thời gian phẫu thuật và mất máu không giảm nguy cơ tái phát sa tầng giữa. Cắt tử cung không thay đổi chức năng tình dục. Bảo tồn tử cung không thay đổi nguy cơ rò âm đạo nếu dùng lưới nâng âm đạo. Trong cố định mỏm nhô nếu phải cắt tử cung nên cắt tử cung bán phần vì cắt tử cung hoàn toàn làm tăng nguy cơ loét lộ lưới nâng. Không có bằng chứng khoa học để thực hiện cắt tử cung một cách hệ thống trong điều trị Sa sinh dục

1.2 Phẫu thuật mổ hở bụng treo tử cung vào mỏm nhô (sacrohysteropexy)

Trong điều trị sa sinh dục, phẫu thuật mổ hở bụng treo tử cung vào mỏm nhô (sacrohysteropexy) đã được nghiên cứu và ứng dụng từ những năm 1950. So với phẫu thuật ngã âm đạo, tái phát sau mổ thấp hơn, thời gian bị tái phát lại kéo dài lâu hơn, ít đau khi giao hợp sau mổ hơn. Tuy nhiên, so với ngã âm đạo thì phẫu thuật này tốn kém nhiều hơn, thời gian mổ và thời gian hồi phục sau mổ lâu hơn.

1.3 Phẫu thuật nội soi

Phẫu thuật nội soi điều trị sa tử cung là lựa chọn ưu tiên trong điều trị bệnh lý sa sinh dục nữ với những ưu điểm như: ít đau, an toàn, phục hồi nhanh và hạn chế tái phát, thời gian nằm viện ngắn, chi phí điều trị giảm, ít tai biến hơn, sẹo mổ nhỏ. Công nghệ nội soi ba chiều (3D) là phương tiện hiện đại, hỗ trợ cho phẫu thuật viên quan sát rõ nét các mốc giải phẫu (mỏm nhô,...), ranh giới mỏm cắt với bàng quang, khâu cố định mèche đúng vị trí. Từ đó giúp phẫu thuật trở nên an toàn, chính xác, nâng cao hiệu quả điều trị.

Đặc biệt, phẫu thuật nội soi 3D còn mang lại nhiều ưu điểm vượt trội trong phẫu thuật như: phẫu trường mổ rộng rãi hơn, thấy rõ các cơ quan hơn giúp giảm tỷ lệ biến chứng trong mổ. Tỷ lệ thành công sau phẫu thuật nội soi treo vào mỏm nhô điều trị sa sinh dục là 96% nên đây là phẫu thuật xâm nhập tối thiểu và là một tiến bộ mới đang bước đầu ứng dụng trên thế giới cho thấy những kết quả rất khả quan.

Hiện nay điều trị sa sinh dục có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị hiệu quả khác nhau. Tùy vào mức độ mà bác sĩ thăm khám sẽ chỉ định nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật. Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng phẫu thuật nội soi bằng robot là phương pháp tối ưu đối với sa sinh dục nào. Với phương pháp này người bệnh sẽ có được những ưu điểm như bệnh không tái phát, bảo tồn tử cung và giải quyết được những triệu chứng tiểu kèm theo của bệnh.

Với các ưu thế vượt trội: An toàn, giảm thiểu tối đa các nguy cơ biến chứng và nhiễm trùng phẫu thuật, giảm đau, ít mất máu, hồi phục nhanh, đảm bảo thẩm mỹ, robot có thể sử dụng cho hầu hết các trường hợp phải điều trị bằng phương pháp nội soi đặc biệt trong điều trị ung thư.

Bác sĩ Lê Nhất Nguyên có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Sản phụ khoa. BS nguyên là bác sĩ khoa sản bệnh viện Nhân Dân Gia Định TPHCM. BS có chuyên môn cao và thế mạnh trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Sản Phụ khoa. Hiện tại là Bác sĩ Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.