Việc đảm bảo các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung có lẫn với bệnh nào khác không sẽ được bác sĩ kiểm tra thật kỹ trước khi tiến hành điều trị. Nguyên nhân là vì bệnh này thường có những triệu chứng tương đồng với các bệnh khác như viêm vùng chậu, u nang buồng trứng,.. Sự tương đồng này có thể gây chẩn đoán sai và gây khó khăn cho việc điều trị hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh lạc nội mạc tử cung là bệnh gì?
Nội mạc tử cung là lớp niêm mạc trong cùng của tử cung, có vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho sự làm tổ của thai và bảo vệ thai nhi khỏi những yếu tố nguy hại từ bên ngoài. Nếu trong một chu kỳ không xảy ra sự thụ tinh, lớp nội mạc này sẽ bong ra và thoát ra ngoài qua âm đạo, gây hiện tượng hành kinh hàng tháng ở phụ nữ, sau đó lớp niêm mạc sẽ được tái tạo trong kỳ kinh sau.
Tuy nhiên, nếu lớp nội mạc này xuất hiện tại các vị trí khác ngoài tử cung như cơ tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng, trực tràng hay ổ bụng, sẽ dẫn đến bệnh lạc nội mạc tử cung.
Bệnh lạc nội mạc tử cung là bệnh gì? Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phụ khoa mãn tính, phức tạp và có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Khi lớp nội mạc tử cung phát triển bên ngoài buồng tử cung hoặc tại các vị trí khác trong vùng chậu, lớp nội mạc này vẫn hoạt động giống như nội mạc tử cung bình thường - phát triển suốt chu kỳ kinh nguyệt và bong ra khi đến kỳ “đèn đỏ”.
Tuy nhiên, khi gặp phải tình trạng lạc nội mạc tử cung, lớp niêm mạc này không thể thoát ra ngoài qua máu kinh mà gây xuất huyết tại chỗ hoặc lan đến các cơ quan khác, dẫn đến viêm nhiễm và đau đớn.
2. Những nguyên nhân nào gây ra lạc nội mạc tử cung?
Đến thời điểm hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được xác định rõ ràng. Một số giả thuyết mà các nhà khoa học đưa ra có thể góp phần gây ra tình trạng này bao gồm:
- Giả thuyết dòng kinh chảy ngược: Đây là giả thuyết được chấp nhận rộng rãi. Theo lý thuyết này, khi niêm mạc tử cung và máu kinh bong ra, thay vì chảy ra ngoài qua âm đạo, chúng lại di chuyển ngược qua ống dẫn trứng và tích tụ ở các cơ quan trong vùng chậu như buồng trứng, ổ bụng, trực tràng, từ đó tiếp tục phát triển và sinh sôi.
- Theo lý thuyết tế bào gốc, các cơ quan trong cơ thể bắt nguồn từ một tế bào ban đầu. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, vì lý do nào đó, các tế bào ở các cơ quan ngoài tử cung lại chuyển hoá thành những tế bào tương tự như tế bào nội mạc tử cung. Những tế bào này có đặc điểm giống tế bào nội mạc trong tử cung, gây ra hiện tượng phát triển theo chu kỳ kinh nguyệt. Khi các tế bào bong ra nhưng không thoát ra ngoài, chúng tích tụ lại, làm cho các khối lạc trở nên lớn dần và gây ra những cơn đau cùng các triệu chứng khác.
- Một số phẫu thuật ở bụng, nhất là những can thiệp trực tiếp vào tử cung như mổ lấy thai hoặc cắt bỏ tử cung, có thể làm cho các mô nội mạc tử cung lan ra các cơ quan lân cận, từ đó gây ra bệnh lý.
- Di truyền học: Mặc dù chưa xác định liệu bệnh lạc nội mạc tử cung có được di truyền qua gen hay không, nhưng các số liệu thống kê chỉ ra rằng bệnh có tính di truyền trong gia đình. Phụ nữ có nguy cơ cao mắc bệnh nếu có người thân như mẹ, bà, hoặc dì bị lạc nội mạc tử cung.
- Sự gia tăng nồng độ estrogen trong cơ thể được xem là một yếu tố gây ra lạc nội mạc tử cung.
- Nếu hệ miễn dịch của cơ thể không hoạt động bình thường, chúng sẽ không thể phát hiện và loại bỏ các mô lạc nội mạc tử cung phát triển ngoài tử cung, dẫn đến các khối lạc này tiếp tục phát triển.
3. Triệu chứng lạc nội mạc tử cung
Triệu chứng lạc nội mạc tử cung khác nhau ở từng người bệnh. Một số phụ nữ chỉ gặp phải các triệu chứng nhẹ và muộn, trong khi những người khác có thể xuất hiện các triệu chứng lạc nội mạc tử cung ở mức độ trung bình đến nặng.
Cơn đau là triệu chứng lạc nội mạc tử cung hay gặp và dễ nhận thấy nhất khi phụ nữ được chẩn đoán mắc lạc nội mạc tử cung. Những phụ nữ bị bệnh này thường xuyên phải chịu đựng cơn đau trong nhiều tình huống khác nhau, bao gồm:
- Phụ nữ mắc chứng lạc nội mạc tử cung thường gặp phải cơn đau bụng kinh dữ dội. Khác với những người không bị bệnh, cơn đau này có xu hướng kéo dài và ngày càng trầm trọng, thậm chí gây ảnh hưởng đến khả năng làm việc và sinh hoạt bình thường trong những ngày có kinh nguyệt.
- Đau ở vùng xương chậu và phần lưng dưới xuất hiện thường xuyên và kéo dài.
- Cảm giác đau khi quan hệ tình dục: Đây là triệu chứng lạc nội mạc tử cung gây tác động lớn đến chất lượng sống của người mắc phải. Cơn đau thường được miêu tả là đau sâu, âm ỉ hoặc quặn thắt bên trong, khác biệt so với cảm giác đau ngoài khi dương vật thâm nhập vào âm đạo.
- Đau bụng tái diễn mà không xác định được lý do, đôi khi kèm theo hoặc không kèm theo các triệu chứng tiêu hoá như nôn, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón.
- Khi hành kinh, nhiều người có thể cảm thấy đau khi đi đại tiểu tiện, đôi khi còn có máu trong phân hoặc nước tiểu.
- Đau chân: Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh nối giữa vùng chậu và chân, dẫn đến việc khó đi lại và dễ khập khiễng.
- Người phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có thể bị xuất huyết giữa các chu kỳ kinh nguyệt.
4. Triệu chứng của lạc nội mạc tử cung có lẫn với bệnh nào khác không?
Một trong những thách thức trong chẩn đoán lạc nội mạc tử cung là triệu chứng của lạc nội mạc tử cung có lẫn với bệnh nào khác không. Lạc nội mạc tử cung có thể bị chẩn đoán nhầm với nhiều bệnh lý khác nhau do không có triệu chứng đặc hiệu và cơn đau biểu hiện khác nhau ở mỗi người. Thêm vào đó, khả năng chịu đựng đau của từng người cũng rất khác nhau.
Trong quá trình khám, cả bác sĩ và bệnh nhân có thể dễ dàng nhầm lẫn lạc nội mạc tử cung với các bệnh lý có triệu chứng tương tự như viêm phần phụ, viêm vùng chậu, nhiễm trùng đường tiểu, u nang buồng trứng hoặc hội chứng ruột kích thích. Việc nuôi cấy dịch âm đạo, cổ tử cung hoặc xét nghiệm nước tiểu có thể giúp xác định và loại trừ các bệnh lý này.
Hiện tại, triệu chứng của lạc nội mạc tử cung có lẫn với bệnh nào khác không phụ thuộc chủ yếu dựa vào các triệu chứng và yếu tố nguy cơ đi kèm. Tuy nhiên, để xác minh chính xác, việc kiểm tra trực tiếp là cần thiết, thường được thực hiện thông qua nội soi ổ bụng vùng chậu, phẫu thuật nội soi, mở ổ bụng, nội soi đại tràng hoặc bàng quang. Dù sinh thiết tế bào nghi ngờ không phải là yêu cầu bắt buộc nhưng kết quả từ sinh thiết có thể hỗ trợ trong việc khẳng định chẩn đoán.
5. Biến chứng lạc nội mạc tử cung
Mặc dù lạc nội mạc tử cung không đe dọa trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu không được chẩn đoán kịp thời hoặc điều trị đúng cách, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến khả năng sinh sản và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Mặc dù không phải là một bệnh ác tính, lạc nội mạc tử cung lại có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho phụ nữ mắc phải. Các biến chứng có thể bao gồm:
- Viêm âm đạo, viêm vùng chậu, viêm cổ tử cung tái đi tái lại.
- Vô sinh hoặc hiếm muộn.
- Nguy cơ ung thư.
- Các biến chứng tại các cơ quan có khối lạc như buồng trứng, bàng quang, trực tràng...
6. Các phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung hiện nay
Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng mãn tính, có nguy cơ tái phát dù khối u đã được cắt bỏ. Phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu tập trung vào việc giảm đau, nâng cao chất lượng cuộc sống và hỗ trợ khả năng sinh sản trong trường hợp người bệnh bị hiếm muộn.
Điều trị lạc nội mạc tử cung ngày nay thường dựa vào những phương pháp chính sau đây:
6.1 Điều trị nội khoa
NSAID hay còn gọi là thuốc kháng viêm không steroid, có khả năng làm giảm tình trạng viêm và đau do các khối lạc nội mạc gây ra tại các cơ quan. Một số loại thuốc thường dùng bao gồm Ibuprofen (Advil, Motrin), Naproxen (Aleve) hoặc Diclofenac. Ngoài việc sử dụng thuốc, chị em có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ khác để giảm đau như:
- Chườm nhiệt, tắm ấm.
- Duy trì tập thể dục đều đặn.
- Massage hoặc châm cứu.
6.2 Điều trị nội tiết
Liệu pháp nội tiết được áp dụng để giảm nồng độ estrogen trong cơ thể vốn thường tăng cao ở người bị lạc nội mạc tử cung, từ đó hạn chế tình trạng chảy máu ở các mô lạc, đồng thời ngăn ngừa viêm nhiễm và sự xuất hiện của khối u.
Các loại thuốc nội tiết được sử dụng trong điều trị lạc nội mạc tử cung bao gồm:
- Thuốc tránh thai kết hợp.
- Thuốc chứa riêng Progestin.
Mỗi bệnh nhân cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ về cách dùng và liều lượng thuốc nội tiết. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà mà không có lời khuyên từ bác sĩ. Đồng thời, phương pháp này có thể làm ngừng tạm thời một vài kỳ kinh nguyệt.
6.3 Phẫu thuật bảo tồn
Phương pháp này thuộc nhóm phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, áp dụng khi điều trị nội khoa và thuốc nội tiết không mang lại hiệu quả. Mục đích chính của phẫu thuật bảo tồn là loại bỏ hoặc tiêu diệt các khối lạc nội mạc tử cung, đồng thời giảm thiểu tối đa tổn thương đến các cơ quan lân cận, đặc biệt nhằm bảo tồn chức năng sinh sản.
Phẫu thuật nội soi ổ bụng sẽ được thực hiện để loại bỏ hoàn toàn hoặc một phần các khối lạc nội mạc tử cung. Bên cạnh đó, công nghệ laser cũng được sử dụng để tiêu diệt những mô nằm sai vị trí này.
6.4 Phẫu thuật cắt bỏ tử cung
Phương pháp này chỉ được sử dụng khi mọi biện pháp điều trị khác không mang lại kết quả và tình trạng bệnh không tiến triển. Đây là một lựa chọn cẩn trọng, thường dành cho những phụ nữ đã đủ con hoặc không còn ý định sinh thêm con.
Trong khi thực hiện ca phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ toàn bộ tử cung, cổ tử cung và có thể bao gồm cả buồng trứng nếu phát hiện có khối lạc nội mạc tử cung. Việc này giúp loại bỏ nguồn gốc gây ra sự phát triển của mô nội mạc tử cung vì buồng trứng là cơ quan sản xuất estrogen. Đồng thời, các mô bị tổn thương xung quanh do viêm dính mãn tính do khối lạc cũng sẽ được cắt bỏ.
Tóm lại, lạc nội mạc tử cung là bệnh phụ khoa mãn tính, phức tạp và ngày càng trở nên phổ biến, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cũng như sinh sản của phụ nữ. Triệu chứng lạc nội mạc tử cung có thể lẫn với nhiều bệnh lý khác nên phụ nữ cần khám phụ khoa định kỳ và khi có các dấu hiệu bất thường để được phát hiện và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
