Các dấu hiệu bất thường về kinh nguyệt tuổi dậy thì

Kinh nguyệt tuổi dậy thì ở bé gái thường xuất hiện những dấu hiệu bất thường, được gọi là rối loạn kinh nguyệt. Những triệu chứng rối loạn kinh nguyệt này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ. Do đó, phụ huynh cần chú ý nếu con ở tuổi dậy thì bị rối loạn kinh nguyệt có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nên thăm khám chuyên khoa sớm và điều trị kịp thời.  

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Kinh nguyệt ở tuổi dậy thì diễn ra thế nào?

Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý tự nhiên, biểu hiện qua việc chảy máu ra ngoài âm đạo do sự bong tróc niêm mạc tử cung. Kỳ kinh nguyệt đầu tiên đánh dấu sự bắt đầu của tuổi dậy thì. Kinh nguyệt có tính chu kỳ hàng tháng, là kết quả của sự thay đổi nội tiết trong buồng trứng.

Trong giai đoạn đầu của tuổi dậy thì, kinh nguyệt tuổi dậy thì có thể không đều trong khoảng 1-2 năm do hệ thống trục dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng vẫn chưa hoạt động hoàn chỉnh.

2. Thế nào là kinh nguyệt bình thường?

Kinh nguyệt bình thường khi bé gái tuổi dậy thì bắt đầu có kinh từ 11-18 tuổi. Chu kỳ kinh nguyệt bình thường dao động từ 22-35 ngày, trung bình là 28-30 ngày và thời gian hành kinh kéo dài từ 3-7 ngày. Lượng máu kinh bình thường nếu cần thay băng vệ sinh 3-5 lần mỗi ngày. Máu kinh có màu đỏ tươi, không đông, mùi hơi nồng và không tanh. 

3. Các dấu hiệu tuổi dậy thì bị rối loạn kinh nguyệt

Kinh nguyệt không bình thường, còn gọi là rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì, bao gồm các trường hợp như:

• Vô kinh nguyên phát: Xảy ra khi nữ giới đã trên 18 tuổi mà vẫn chưa có kinh nguyệt.
• Vô kinh thứ phát: Kinh nguyệt không xuất hiện trong hơn 3 tháng nếu trước đó chu kỳ đều hoặc không xuất hiện trong hơn 6 tháng nếu trước đó chu kỳ không đều.
• Vô kinh giả: Máu kinh vẫn được sản sinh nhưng không thể chảy ra ngoài do màng trinh kín hoặc cổ tử cung bị dính, còn gọi là bế kinh.
• Rong kinh: Kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày.
• Kinh ít: Lượng máu kinh ra rất ít.
• Kinh nhiều: Lượng máu kinh vượt quá mức bình thường, trên 60 ml trong cả kỳ kinh.
• Kinh thưa: Chu kỳ kinh dài hơn 35 ngày.
• Kinh mau: Chu kỳ kinh ngắn dưới 21 ngày.
• Băng kinh: Máu kinh ra rất nhiều, trên 150 ml trong vài ngày, gây choáng váng, mệt mỏi, đôi khi ngất xỉu.
• Rong huyết: Ra máu không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
• Rong kinh: Máu kinh kéo dài trên 7 ngày.
• Thống kinh: Đau bụng nhiều khi hành kinh, có thể gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến sinh hoạt.
• Kinh sớm: Xảy ra ở những bé gái có kinh trước 10 tuổi.

4. Nên làm gì khi bị rối loạn kinh nguyệt?

Khi gặp tình trạng đau bụng khi hành kinh, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau kháng viêm không corticoid (như paracetamol, ibuprofen, diclofenac...) hoặc thuốc viên tránh thai kết hợp. Tuy nhiên, không nên tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ dẫn từ bác sĩ để làm giảm cơn đau kinh nguyệt tuổi dậy thì.. 

Vô kinh có thể do rối loạn dinh dưỡng và tâm lý. Rối loạn dinh dưỡng có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển tổng thể của cơ thể và việc cải thiện chế độ dinh dưỡng cùng với giải tỏa các vấn đề tâm lý có thể giúp cải thiện tình trạng vô kinh. Tuy nhiên, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị cụ thể.

Rong huyết hoặc ra máu bất thường có thể do nhiễm khuẩn hoặc tình trạng bất thường ở cổ tử cung. Cần được khám và điều trị nếu có nhiễm khuẩn đường sinh sản, đồng thời thực hiện xét nghiệm tế bào học cổ tử cung để tầm soát ung thư.

Các trường hợp như kinh thưa, kinh mau hoặc kinh ít cần được theo dõi cẩn thận và nếu có dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khỏe, nên đi khám ngay. Các trường hợp bé gái tuổi dậy thì bị rối loạn kinh nguyệt khác nên được chẩn đoán và xử lý kịp thời tại bệnh viện.

5. Khi nào cần đến bác sĩ?

Khi bé gái tuổi dậy thì bị rối loạn kinh nguyệt, nếu gặp phải một số triệu chứng sau thì bố mẹ nên đưa đến bác sĩ ngay:

• Hành kinh trên 7 ngày.
• Kinh nguyệt không xuất hiện trong suốt 6 tháng hoặc lâu hơn.
• Lượng máu kinh ra rất nhiều.
• Bụng đau dữ dội, kèm theo buồn nôn và nôn.
• Vùng kín ngứa ngáy hặc sưng đỏ.
• Tiết dịch vùng kín, khí hư bất thường. 

6. Lời khuyên cho bé gái khi vào chu kỳ kinh nguyệt tuổi dậy thì

Kinh nguyệt tuổi dậy thì là một hiện tượng sinh lý tự nhiên, xảy ra do sự thay đổi giải phẫu và sinh lý bình thường trong tuổi dậy thì, không phải là một bệnh lý đáng lo ngại. Khi hành kinh, bé gái có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, choáng váng hoặc các trạng thái tâm lý bất thường như bứt rứt, khó chịu, nhức đầu, lo âu, mất ngủ và biếng ăn.

Không cần quá lo lắng về chu kỳ kinh nguyệt không đều vì trong 1-2 năm đầu sau khi bắt đầu có kinh, điều này có thể là bình thường.

Phụ huynh nên hướng dẫn cụ thể cho trẻ về cách giữ vệ sinh khi có kinh nguyệt và cách sử dụng băng vệ sinh đúng cách.

Gia đình cũng cần giải thích rõ cho trẻ vị thành niên rằng khi đã có kinh nguyệt, trẻ cũng có khả năng mang thai nếu có quan hệ tình dục. Đồng thời, cần hướng dẫn trẻ cách phòng tránh thai, sử dụng bao cao su và các biện pháp tránh thai an toàn.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện hàng đầu, không chỉ đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị công nghệ hiện đại, mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn, và điều trị toàn diện, chuyên nghiệp. Vinmec cung cấp không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn, và tiệt trùng tối đa. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.