Các chỉ số đánh giá chất lượng tinh trùng

Chất lượng tinh trùng ảnh hưởng đến sự thụ tinh (trứng ở nữ giới và tinh trùng ở nam giới). Số lượng tinh trùng đủ tiêu chuẩn sẽ giúp tăng chất lượng tinh trùng, từ đó tăng cơ hội mang thai.

Ngoài vấn đề về sức khỏe sinh sản, nếu người đàn ông có chất lượng tinh trùng thấp thì thường là yếu tố cảnh báo đến một số bệnh lý như:

• Béo phì
• Huyết áp cao
• Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
• Bệnh tim, đột quỵ
• Có tần suất cao hội chứng chuyển hóa

Tinh dịch đồ là xét nghiệm tinh dịch tươi vừa được xuất tinh. Sau khi tiến hành lấy mẫu, việc xét nghiệm tinh dịch đồ nên thực hiện trong vòng 1,5 giờ. Để quá trình xét nghiệm cho kết quả chính xác nhất, nam giới nên lưu ý một số điều trước khi lấy mẫu tinh dịch như sau:

• Nên hạn chế xuất tinh từ 2 đến 7 ngày trước khi chuẩn bị xét nghiệm tinh dịch đồ nhằm đảm bảo số lượng và chất lượng tinh dịch.
• Không sử dụng các chất kích thích, các đồ uống có cồn như bia, rượu,... và không dùng các loại thuốc có chứa nội tiết tố.
• Trường hợp đang sử dụng kháng sinh hay thực phẩm chức năng cần thông báo cho bác sĩ.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập luyện thân thể, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái. Uống nhiều nước, bổ sung thêm các thực phẩm chứa nhiều kẽm, selen, khoáng chất.
• Trước khi lấy mẫu xét nghiệm nên rửa tay bằng nước sạch, không sử dụng xà phòng, vì có thể làm tinh trùng chết.
• Nên lấy mẫu xét nghiệm tinh dịch đồ vào buổi sáng và tuyệt đối không tiến hành xét nghiệm khi cơ thể sốt cao hoặc đang trong tình trạng viêm, nhiễm.

Để biết chất lượng tinh trùng có thật sự tốt không, các chỉ số dưới đây thường dùng để đánh giá. Cụ thể:

• Sự ly giải: Thông thường, tinh dịch sau khi phóng tinh sẽ tự hóa lỏng ở nhiệt độ 37 độ C, thời gian ly giải là 15-60 phút. Trường hợp thời gian ly giải lâu có thể do viêm tiền liệt tuyến.
• Màu sắc: Tinh dịch sau ly giải có tính đồng nhất, màu trắng hoặc xám đục. Nếu kết quả tinh dịch đồ cho thấy tinh dịch có màu vàng có thể do dùng một số loại vitamin, do lẫn nước tiểu hoặc nhiễm trùng. Tinh dịch có màu hồng hoặc đỏ có thể do lẫn máu. Màu trắng trong có thể do tinh trùng ít. Nếu lợn cợn có thể do viêm nhiễm đường tiết niệu.

• Thể tích: Được tính bằng ml, ước lượng chính xác bằng cách tính trọng lượng của mẫu tinh dịch. Bình thường thể tích tinh dịch ≥ 1,5ml. Thể tích tinh dịch thấp có thể do tắc ống phóng tinh, bất sản túi tinh, xuất tinh ngược dòng.
• Độ đặc quánh: Phương pháp này đánh giá bằng cách quan sát sự kéo dài của giọt tinh dịch được nhỏ bằng pipette. Chỉ số bình thường khi giọt tinh dịch nhỏ rời rạc hoặc không bị kéo dài quá 2cm. Nếu độ đặc quánh cao thường do bất thường những thành phần trong tinh dịch.
• Đánh giá tỷ lệ sống của tinh trùng: Nhuộm tinh trùng bằng phương pháp eosin-nigrosin để xác định tỉ lệ tinh trùng sống. Nếu tinh trùng chết sẽ có màu hồng do bắt màu thuốc nhuộm, tinh trùng sống sẽ có màu trắng do không bắt màu.
• Độ pH: Bình thường, tinh dịch có độ pH ≥ 7,2. Độ pH thay đổi tùy vào dịch tiết tính acid của tiền liệt tuyến và dịch tiết tính kiềm của túi tinh. Trường hợp, độ pH dưới 7 thường gặp trong bất sản túi tinh hoặc tắc ống phóng tinh.
• Đánh giá tinh trùng di động: Tiêu chuẩn đánh giá sự di động của tinh trùng gồm di động PR (tinh trùng di động tiến tới), di động NP (tinh trùng di động nhưng không tiến tới) Không di động.
• Số lượng bạch cầu: bạch cầu trong tinh dịch phản ánh tình trạng viêm, nhiễm cơ quan sinh dục. Do vậy, nếu số lượng bạch cầu lớn, có thể người bệnh mắc một số bệnh lây nhiễm đường tình dục.
• Mật độ tinh trùng: Để đếm mật độ tinh trùng, cần pha loãng tinh dịch với dung dịch pha loãng và đếm bằng buồng đếm Neubauer.
• Đánh giá hình dạng tinh trùng: Hình dạng tinh trùng cung cấp thông tin quan trọng giúp dự đoán tỉ lệ thụ thai nếu được đánh giá theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Tinh trùng bình thường khi kết quả tinh dịch đồ cho thấy đầu, cổ, phần giữa và đuôi đều bình thường.

Dựa trên các yếu tố xét nghiệm, kết quả xét nghiệm được phân tích, các giá trị cho thấy mẫu tinh dịch bình thường gồm:

• Thể tích tinh dịch nhiều hơn 2ml.
• Mật độ tinh trùng lớn hơn 15 triệu/ml.
• Số lượng bạch cầu nhỏ hơn 1 triệu/ml.

• Tỉ lệ tinh trùng còn sống trong mẫu tinh dịch khoảng hơn 58%
• Các tế bào lạ hay các kháng thể kháng trong tinh trùng chiếm khoảng 1 triệu/ml.
• Khả năng di động lớn hơn 40%, di động tiến tới lớn hơn 32% tổng số tinh trùng.
• Hình thái tinh trùng bình thường hơn 4% số lượng tinh trùng
• Nồng độ pH khoảng từ 7.2 trở lên.

Trường hợp kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ đạt giá trị bình thường thì khả năng sinh sản của nam giới bình thường. Nếu xuất hiện các giá trị bất thường, cần xét nghiệm lại 2 - 3 lần, mỗi lần cách nhau 2 - 3 tuần.

Hiện nay, tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng Gói khám tiền hôn nhân nhằm khuyến khích các cặp đôi nên kiểm tra trước hôn nhân để đánh giá khả năng sinh sản và phát hiện sớm nguyên nhân có thể dẫn tới vô sinh, hiếm muộn, trong đó có thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ. Gói khám với nhiều ưu việt nổi bật:

• Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Vinmec là trung tâm hiện đại hàng đầu Việt Nam được xây dựng và áp dụng quy trình điều trị phối hợp thăm khám toàn diện, kết hợp cả nam khoa và sản phụ khoa để đưa ra phương án tối ưu cho từng trường hợp khách hàng.
• Đội ngũ chuyên gia giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm của Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Vinmec có khả năng triển khai đồng bộ và toàn diện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay.
• Trang thiết bị hiện đại, đồng bộ với labo đạt chuẩn quốc tế.
• Hệ thống phòng sạch đã được kiểm định và chứng nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế cùng với hệ thống tủ nuôi cấy mini-incubator tiên tiến, góp phần nâng cao khả năng thành công của các chu kỳ thụ tinh ống nghiệm.
• Đảm bảo trọn vẹn sự an toàn và riêng tư cho khách hàng