Nội soi dạ dày có mấy cách, được thực hiện như thế nào?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Huy Bình - Khoa Khám bệnh & Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nội soi dạ dày là phương pháp an toàn và hữu hiệu giúp chẩn đoán, điều trị các bệnh lý dạ dày. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân vì chưa hiểu rõ về các phương pháp nội soi nên còn khá e ngại khi được chỉ định thực hiện thủ thuật này.

Nội soi dạ dày là dùng một ống soi mềm để quan sát thực quản, dạ dày, hành tá tràng và tá tràng. Bác sĩ có thể sử dụng những dụng cụ đặc biệt để lấy dị vật hay cắt polyp, cầm máu, điều trị giãn tĩnh mạch thực quản, giãn tĩnh mạch phình vị, nong những phần bị teo hay bị hẹp,...

Nội soi là một phương pháp an toàn. Biến chứng có thể có gồm xây xát niêm mạc, nhiễm trùng, chảy máu, rách - thủng do bệnh nhân không hợp tác hoặc thủng bít có từ trước, nhưng các biến chứng chủ yếu xảy ra khi bệnh nhân không phối hợp, còn các thủ thuật nội soi chẩn đoán rất hiếm khi gây ra biến chứng.

Hiện nay, nội soi dạ dày có thể qua đường miệng hoặc đường mũi, bệnh nhân có thể lựa chọn gây mê (nội soi không đau) hoặc không gây mê. Mỗi phương pháp đều có những ưu, nhược điểm riêng và được chỉ định trong từng trường hợp bệnh cụ thể.

Đây là phương pháp nội soi truyền thống được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.

• Ưu điểm: Dễ thực hiện, độ chính xác cao (nếu bệnh nhân hợp tác tốt), giá thành thấp.
• Nhược điểm: Nội soi dạ dày bằng ống mềm có đường kính lớn, khi đi qua đường miệng sẽ kích thích vào lưỡi gà, vòm khẩu cái, đáy lưỡi làm bệnh nhân buồn nôn, khó chịu, gây cảm giác sợ hãi khi nội soi (một số trường hợp do buồn nôn, nôn nhiều nên có thể bị đau rát họng, sây sát họng sau soi).

Soi thực quản - dạ dày - tá tràng qua đường mũi là đưa ống soi dạ dày qua đường mũi vào thực quản rồi xuống dạ dày, hành tá tràng và tá tràng nhằm mục đích chẩn đoán những bệnh lý của thực quản, dạ dày, hành tá tràng và tá tràng.

• Ưu điểm: Dễ thực hiện, độ chính xác cao. Ống soi có đường kính nhỏ (đường kính khoảng 5,9 mm) và đi qua đường mũi, không chạm vào lưỡi gà và vùng hầu họng nên ít gây buồn nôn, người bệnh đỡ khó chịu hơn.
• Nhược điểm: Phương pháp này không thực hiện được nếu bệnh nhân bị bệnh lý vùng mũi, hẹp khe mũi; chi phí cao hơn soi đường miệng. Khi phát hiện bệnh lý cần can thiệp ư lấy dị vật, cắt Polyp, cầm máu, thắt tĩnh mạch thực quản, tiêm xơ, nong hẹp,... thì không thực hiện được ngay và phải chuyển sang soi đường miệng.

Với những trường hợp bệnh nhân có tâm lý sợ hãi hoặc yêu cầu giảm đau khi nội soi, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp nội soi dạ dày gây mê.

Soi thực quản - dạ dày - tá tràng gây mê là đưa ống soi dạ dày qua đường miệng vào thực quản rồi xuống dạ dày, hành tá tràng và tá tràng nhằm mục đích chẩn đoán và điều trị những bệnh lý của thực quản, dạ dày, hành tá tràng và tá tràng khi người bệnh trong tình trạng mê.

• Ưu điểm: Vì được gây mê nên bệnh nhân sẽ không cảm thấy khó chịu, buồn nôn khi soi, không bị ám ảnh sau khi nội soi, và nhất là không có các hành động nguy hiểm như giật ống soi hay giãy giụa. Thời gian gây mê ngắn, lượng thuốc mê ít nên bệnh nhân tỉnh nhanh sau soi (2 - 3 phút sau nội soi), không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh. Do bệnh nhân mê trong lúc soi nên bác sĩ có thể thực hiện các thủ thuật can thiệp như: Lấy dị vật, cắt Polyp, cầm máu ổ loét, tiêm xơ, nong hẹp, thắt tĩnh mạch thực quản,... thuận lợi và an toàn hơn.
• Nhược điểm: Chi phí cao hơn nội soi thông thường. Thực hiện phức tạp, cần thêm bác sĩ gây mê, có thể phải làm thêm một số xét nghiệm cũng như điện tim đồ. Một số trường hợp bệnh nhân sau khi tỉnh vẫn còn mệt mỏi, buồn ngủ do thuốc mê, cần phải kiểm tra thuốc và theo dõi tác dụng phụ của thuốc mê.