Khi bé đi tiêu phân có máu ba mẹ cần phải làm gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Đặng Thị Ngoan - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Trẻ đi ngoài ra máu là một triệu chứng nguy hiểm báo hiệu một tình trạng bệnh lý đang diễn ra. Nếu không được phát hiện sớm, chẩn đoán kịp thời và điều trị đúng, thì việc bé đi tiêu phân có máu có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe.

1. Bé đi tiêu phân có máu là như thế nào?

Trẻ đi ngoài ra máu là được hiểu là tình trạng trẻ đại tiện ra phân có màu đen, màu đỏ đậm hoặc đôi khi là máu đỏ tươi. Ngoài ra, trong phân đôi khi kèm theo đàm nhớt, có bọt hoặc có mùi hôi bất thường.

Đi tiêu phân có máu thường không xuất hiện đơn độc mà sẽ kèm theo các triệu chứng khác của đường tiêu hóa như đau quặn bụng, sưng nóng hậu môn, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi...

Bé đi tiêu phân có máu là một biểu hiện nguy hiểm. Do đó, khi chăm sóc trẻ hằng ngày và phát hiện vấn đề thì phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, không để kéo dài vì bé có thể đối diện với các biến chứng nặng nề sau này.

2. Nguyên nhân trẻ đi ngoài ra máu

2.1 Bệnh kiết lỵ

Kiết lỵ (hay gọi đơn giản là lỵ) là một trong những nguyên nhân hay gặp ở đường tiêu hóa làm bé đi tiêu phân có máu. Đây là bệnh do đường ruột bị tấn công bởi virus, vi khuẩn, ký sinh trùng và động vật nguyên sinh, trong đó hay gặp nhất là amip Entamoeba histolytica và trực khuẩn Shigella.

Bên cạnh biểu hiện tiêu phân lỏng kèm theo máu, trẻ bị kiết lỵ còn có các triệu chứng khác như đi đại tiện nhiều lần (thường từ 4 lần trở lên), phân có lẫn dịch nhầy, bọt hơi và trẻ hay quấy khóc khi đại tiện do đau hậu môn...

2.2 Polyp đại – trực tràng

Polyp đại – trực tràng là bệnh lý thường gặp ở người lớn, tuy nhiên không có nghĩa là trẻ em không bị polyp. Yếu tố nguy cơ gây polyp ở trẻ em là béo phì, ăn nhiều chất béo, ít chất xơ và thói quen ăn thịt đỏ.

Đa số polyp đại trực tràng là “im lặng”, không có triệu chứng. Nếu polyp gia tăng về kích thước thì có thể bé đi tiêu phân có máu hoặc chảy máu ra ngoài trực tràng.

Biến chứng nặng nề nhất của polyp đại trực tràng ở trẻ nhỏ là làm tăng nguy cơ tắc ruột nếu không được kiểm soát tốt. Vì vậy, nếu nhận thấy trẻ đi ngoài ra máu, phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đến bệnh viện để phát hiện bệnh kịp thời.

2.3 Thiếu vitamin K

Vitamin K là một phần của hệ thống đông máu trong cơ thể, nếu thiếu hụt sẽ dẫn đến một số rối loạn gây chảy máu và có thể gặp tình trạng phân có máu. Đa số việc thiếu hụt vitamin K xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi vì lúc này nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu là sữa mẹ. Do đó, nếu chế độ ăn của mẹ không đủ thì bé có nguy cơ thiếu vitamin K và có thể gặp tình trạng trẻ đi ngoài ra máu.

2.4 Lồng ruột cấp tính

Lồng ruột là một bệnh lý cấp cứu thường xảy ra ở trẻ lứa tuổi dưới 2. Cơ chế bệnh xuất hiện là do một đoạn ruột bị lộn ngược và chui vào không gian bên trong của đoạn ruột gần kề.

Các triệu chứng của bệnh bao gồm đau bụng dữ dội, quấy khóc dữ dội. Sau đó trẻ có thể nôn mửa và bé đi tiêu phân có máu lẫn đờm nhớt nhiều. Nếu không được điều trị kịp thời thì lồng ruột sẽ gây ra rất nhiều biến chứng nặng nề đến sức khỏe của bé.

2.5 Bệnh Crohn

Bệnh Crohn là bệnh lý viêm đường ruột liên quan đến di truyền. Bệnh xảy ra làm các mô ruột bị viêm nặng nề, không hấp thu được chất dinh dưỡng gây tiêu chảy, suy dinh dưỡng nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm. Lâu dần các mô ruột viêm bị hoại tử, dẫn đến chảy máu và biểu hiện trẻ đi ngoài ra máu.

2.5 Thương hàn

Thương hàn là bệnh lý nhiễm trùng hệ tiêu hóa do vi khuẩn Salmonella Typhi gây nên. Vi trùng này có khả năng sinh sống trong đường ruột và xâm nhập, lây lan khắp cơ thể. Triệu chứng của bệnh bao gồm sốt cao (thường hơn 40 độ C), xuất hiện ban toàn thân, tiêu chảy (kèm theo phân có máu), đổ mồ hôi bất thường...

3. Trẻ bị đi ngoài ra máu có nguy hiểm không?

Trẻ đi ngoài ra máu đa phần báo hiệu một tình trạng bệnh lý nguy hiểm của bé. Các nguyên nhân gây ra tình trạng này đều có khả năng gây ra biến chứng nặng nề. Một số nguyên nhân khác như thiếu vitamin K, kiết lỵ... nếu không được xử lý sớm và tình trạng kéo dài khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu máu, mất cân bằng điện giải, chậm phát triển...

Do đó, khi ba mẹ bé phát hiện bé đi tiêu phân có máu thì cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám và điều trị. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà, vừa tránh biến chứng của bệnh và cả biến chứng do dùng thuốc sai cách.

4. Điều trị bé đi tiêu phân có máu như thế nào?

Đa số các trường hợp trẻ đi ngoài ra máu kèm theo chất nhầy đều phải được điều trị tại các cơ sở y tế. Yêu cầu quan trọng nhất là nhanh chóng và kịp thời để tránh phát sinh biến chứng làm bệnh nặng hơn. Bác sĩ là người nhận định, cho các xét nghiệm để tìm nguyên nhân cũng như chỉ định các loại thuốc điều trị tình trạng phân có máu ở trẻ.

Một số phương pháp điều trị thường gặp:

• Phẫu thuật nếu nguyên nhân là lồng ruột, polyp to gây tắc ruột...
• Kháng sinh trong trường hợp có nhiễm trùng.
• Điều trị các triệu chứng đường tiêu hóa như dùng thuốc giảm đau (Paracetamol), thuốc chống nôn (Domperidon, Metoclopramide...), thuốc cầm tiêu chảy (Loperamid) hoặc thuốc bổ sung men vi sinh (Probio, Biolac...)
• Bổ sung điện giải và nước với những trường hợp tiêu chảy kéo dài gây mất nước.

5. Chăm sóc trẻ đi ngoài ra máu tại nhà

Các biện pháp chăm sóc bé đi tiêu phân có máu tại nhà:

• Cho trẻ uống đủ nhu cầu nước hằng ngày (khoảng 2 lít). Ngoài nước lọc thì có thể bổ sung thêm nước trái cây, sữa, nước cơm, nước muối pha loãng... vừa bù nước mất vừa bù được lượng điện giải thiếu hụt.
• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin K (cần tây, súp lơ, cải bắp, củ cải, rau bina...) để hạn chế các rối loạn đông máu do thiếu loại vitamin này.
• Cho trẻ ăn các loại thực phẩm bổ máu để bổ sung lượng máu mất do đi tiêu...
• Nấu chín thực phẩm, chế biến ở dạng lỏng và mềm để giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa.
• Cho trẻ nghỉ ngơi tuyệt đối trong thời điều trị.
• Hạn chế thực phẩm chứa sữa, giàu chất béo và chất xơ... với những trẻ mắc bệnh Crohn.
• Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Không cho trẻ ăn thức ăn cay nóng, sử dụng chất kích thích như cà phê, trà,...

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.