Hướng dẫn cha mẹ các kỹ năng ngôn ngữ xã hội của trẻ 1 - 3 tuổi

Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có tốc độ phát triển của riêng mình, đối với kỹ năng ngôn ngữ của trẻ, trong khi nhiều em bé mới chỉ bập bẹ những từ đơn giản như mama, baba trong lần sinh nhật đầu tiên thì hầu hết trẻ biết nói từ 8 đến 10 từ khi đủ 18 tháng tuổi. Trường hợp khả năng nói của trẻ bị chậm thì cũng không nên quá lo ngại.

Thông thường, kỹ năng ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển theo giai đoạn như:

Giai đoạn từ 0 đến 3 tháng tuổi: Khả năng nói của trẻ mới chỉ dừng lại ở các tiếng hét và tiếng cười. Sẽ rất đáng để xây dựng mối quan hệ với trẻ - cười, chơi, nói và hát với bé, và đảm bảo trẻ có thể theo dõi và phản ứng với âm thanh.
Giai đoạn từ 7 đến 12 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu sử dụng các từ như mama, baba, và dada. Trẻ có thể không sử dụng chúng một cách có ý nghĩa, nhưng chúng là những từ đầu tiên quan trọng. Tìm kiếm những cử chỉ như chỉ tay, vỗ tay và vẫy tay, đó là tất cả những dấu hiệu ban đầu của kỹ năng giao tiếp và kỹ năng ngôn ngữ của trẻ.
Giai đoạn từ 12 đến 18 tháng: Kiểm tra xem vốn từ vựng của trẻ có tăng từ khoảng 2 đến 3 từ lên đến 25 đến 50 từ không. Ngoài ra, hãy chú ý xem trẻ có thể làm theo các lệnh một bước đơn giản.
Giai đoạn từ 18 tháng đến 2 tuổi: Ở giai đoạn này, vốn từ vựng nên tăng lên 50 từ trở lên và trẻ có thể kết hợp 2 hoặc 3 từ để tạo thành một câu.

Những năm tháng đầu đời có tính chất quyết định trong hình thành và phát triển khả năng ngôn ngữ của trẻ. Sự phát triển ngôn ngữ xã hội của trẻ sẽ hình thành theo các giai đoạn cụ thể như:

Giai đoạn dưới 1 tuổi: Từ 0 - 3 tháng, trẻ có thể bị giật mình với những tiếng động bất ngờ, quay mặt về phía người nói, khóc thể hiện bé đang đói hay giận giữ, bắt đầu phát âm để thể hiện sự thích thú, thường xuyên phát âm để thể hiện lại giọng nói, âm thanh. Giai đoạn 4 - 6 tháng, khả năng ngôn ngữ của trẻ đã có sự phát triển, bé đã có thể phát âm để thể hiện yêu cầu, mong muốn của mình, phản xạ lại khi nghe hát, phát âm khi ở một mình hay có người....Khi được 7 -9 tháng, trẻ biết nói những từ giống như mama, baba, biết chơi nhiều trò hơn, từ giai đoạn 10 - 12 tháng, trẻ biết nói bập bẹ khoảng 4 âm tiết hay nhiều hơn, giống một câu ngắn mà không có từ thực sự, đưa đồ chơi cho người lớn khi nghe yêu cầu, làm theo một mệnh lệnh đơn giản như "đặt nó xuống"....
Giai đoạn từ 1 - 2 tuổi: Trẻ biết nói khoảng 50 từ hoặc nhiều hơn, biết dùng giọng và cử chỉ để có được đồ vật mong muốn, tiếp tục líu ríu với nhiều từ đúng hơn, bắt chước các từ nghe thấy, nhận diện một số quần áo, đồ chơi, thức ăn, phát âm hầu hết nguyên âm, vốn từ khoảng 200 - 300 từ....
Giai đoạn từ 2 - 3 tuổi: Khả năng nói của trẻ giai đoạn này đã phát triển hơn rất nhiều, trẻ biết nói câu 2 - 3 từ thường xuyên hơn, sử dụng các danh từ riêng và các câu có 2 hay nhiều từ hơn, bắt đầu gọi tên các màu cơ bản, lặp lại 2 số đếm, lặp lại các từ, các cụm từ....