Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Đơn nguyên Nội Tiêu hóa – Nội soi, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Men vi sinh là một trong các loại chất bổ sung phổ biến trên thế giới. Men vi sinh là tập hợp các vi sinh vật có lợi cho sức khỏe, thường được bổ sung với mục đích hỗ trợ tiêu hóa ở trẻ biếng ăn, dùng kháng sinh, trẻ bị cảm cúm hoặc một số trường hợp như hội chứng ruột kích thích, eczema...

Cơ thể con người cần 1 số loại vi khuẩn nhất định để khỏe mạnh, còn được gọi là hệ vi khuẩn có lợi (hệ vi khuẩn chí). Vi khuẩn chí có vai trò trong tiêu hóa, hấp thu chất dinh dưỡng và thậm chí là giúp “chiến đấu” lại với các vi khuẩn khác nếu bạn bị ốm. Hệ vi sinh vật trong cơ thể có thể tồn tại ở một số vị trí sau:

• Vi khuẩn chí trên da
• Vi khuẩn chí trong đường ruột
• Vi khuẩn chí đường sinh dục tiết niệu
• Vi khuẩn chí nước bọt

Mất cân bằng hệ vi sinh vật này có thể gây nên các bệnh nhiễm trùng hoặc rối loạn. Ví dụ: kháng sinh tiêu diệt các nhiễm trùng do vi khuẩn. Tuy nhiên kháng sinh cũng tiêu diệt luôn các vi khuẩn có lợi cho cơ thể, có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ phát khi mà vi khuẩn có hại có cơ hội xâm nhập vì chúng không bị cản trở bởi các vi khuẩn có lợi kia. Các nhiễm trùng thứ phát thường xảy ra ở đường tiêu hóa và đường tiết niệu, nơi có hệ thống vi khuẩn chí phong phú.

Men vi sinh bao gồm các vi sinh vật sống tương tự các vi khuẩn có lợi được tìm thấy trong cơ thể bạn. Men vi sinh có thể bao gồm 1 chủng vi khuẩn hoặc kết hợp nhiều loại.

Trẻ em phát triển hệ vi sinh vật từ trong bụng mẹ và trong thời gian đầu khi mới sinh. Vì vậy một hệ vi sinh vật chí không khỏe mạnh sẽ gây ra rất nhiều các rối loạn khác. Men vi sinh có vai trò trong giữ hệ vi sinh vật của cơ thể khỏe mạnh nhưng vẫn chưa rõ cơ chế tại sao?

Men vi sinh là chất hỗ trợ được dùng phổ biến cho trẻ em, đứng hàng thứ 3 các sản phẩm sử dụng cho trẻ.

Nhiều nghiên cứu đang được thực hiện để chứng minh lợi ích và nguy cơ khi sử dụng men vi sinh ở trẻ.

• Hội bác sĩ gia đình Hoa Kỳ (American Family Physician) cho rằng men vi sinh giúp điều trị bệnh lý viêm ruột. Sử dụng men vi sinh làm giảm thời gian tiêu chảy do viêm dạ dày -ruột. Sử dụng men vi sinh cho phụ nữ mang thai và cho con bú còn có thể làm giảm tỷ lệ eczema và dị ứng ở trẻ nhỏ.
• 1 nghiên cứu đăng trên JAMA Pediatrics cho rằng bổ sung men vi sinh trong 3 tháng đầu sau sinh có thể giúp ngăn chặn 1 số triệu chứng như đau bụng, táo bón hay trào ngược acid.
• 1 nghiên cứu review năm 2015 kết luận rằng men vi sinh tốt hơn giả dược trong làm giảm tỷ lệ và thời gian mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên. Tỷ lệ sử dụng kháng sinh và nghỉ học vì cảm lạnh cũng giảm.

Có rất nhiều bằng chứng ủng hộ việc sử dụng kháng sinh ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên hiện vẫn không có câu trả lời cho việc có nên sử dụng men vi sinh ở trẻ nhỏ đặc biệt trong thời gian dài (do thiếu các bằng chứng nghiên cứu). Sử dụng men vi sinh ở trẻ nhỏ không phải không có nguy cơ nào. Trẻ em với hệ miễn dịch yếu có thể bị nhiễm trùng. Một số có triệu chứng chướng bụng hoặc đầy hơi. Ngoài ra men vi sinh còn có thể gây các tác dụng phụ nghiêm trọng trên trẻ sơ sinh đang bị bệnh nặng. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa trước khi sử dụng men vi sinh cho trẻ nhỏ.

Men vi sinh có thể được thêm vào trong thực phẩm như sữa chua hay phô mai tươi. Chúng xuất hiện tự nhiên trong các thực phẩm lên men như sữa uống lên men buttermilk, sữa chua từ kefirh và rau muối. Phô mai thô làm từ sữa chưa tiệt trùng cũng là 1 nguồn khác.

Một số chuyên gia ủng hộ lợi ích sức khỏe từ sữa thô và các sản phẩm từ sữa thô nhưng chúng không nên được sử dụng cho trẻ nhỏ. Sữa thô có thể chứa vi khuẩn gây hại, dẫn đến các bệnh nguy hiểm.

Nếu bạn phân vân giữa men vi sinh tổng hợp và men vi sinh từ thức ăn loại nào tốt hơn thì câu trả lời là không rõ. Chất dinh dưỡng từ các thực phẩm chưa chế biến là tốt nhất. Tuy nhiên trong trường hợp men vi sinh, trẻ có thể không hấp thu đủ nếu chỉ lấy từ thức ăn. Men vi sinh trong thực phẩm có thể không tồn tại trong quá trình sản xuất và lưu trữ.

Chỉ nên mua men vi sinh của các công ty có danh tiếng tốt. Kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng và cách bảo quản, liệu men vi sinh bạn mua có cần bảo quản trong tủ lạnh?

Một số loại men vi sinh có chứa các vi khuẩn sau nên được sử dụng: Lactobacillus GG, Lactobacillus rhamnosus, Bifidobacterium longum, Lactobacillus acidophilus...

Men vi sinh có vai trò giảm các triệu chứng táo bón, đau bụng và trào ngược acid ở trẻ nhỏ khỏe mạnh. Ngoài ra chúng còn có tác dụng ngăn chặn nhiễm khuẩn và tiêu chảy thứ phát khi sử dụng kháng sinh, giảm tỷ lệ eczema, dị ứng ở 1 số trẻ nhỏ.

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng men vi sinh cho trẻ, đặc biệt nếu bạn nghĩ trẻ biếng ăn cần phải bổ sung men vi sinh để tiêu hóa tốt hơn. Một số câu hỏi có thể đặt ra:

• Những lợi ích của men vi sinh cho con bạn?
• Cần bổ sung men vi sinh cho trẻ trong thời gian bao lâu để đạt được lợi ích đó?
• Nếu bạn không thấy lợi ích của men vi sinh sau khoảng thời gian đó, bạn có nên dừng sử dụng men vi sinh không?
• Liều dùng như thế nào?
• Loại men vi sinh nào được khuyến cáo sử dụng?
• Có những nguyên nhân nào mà con bạn không nên sử dụng men vi sinh không?

Vì lợi ích kéo dài của men vi sinh là chưa rõ, không nên sử dụng men vi sinh như là biện pháp dự phòng, trừ trường hợp được khuyến cáo của các bác sĩ.

Để thăm khám và điều trị bệnh tại Vinmec, quý khách vui lòng đến trực tiếp hệ thống y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký khám trực tuyến trên website.

Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com