Chọn thực phẩm cho bé ăn dặm

Vào giai đoạn ăn dặm, hệ tiêu hóa của trẻ gần như đã cơ bản hoàn chỉnh và sẵn sàng để tiếp nhận chế độ dinh dưỡng mới. Tuy nhiên các bậc cha mẹ cần lưu ý lúc này hệ tiêu hóa vẫn rất non nớt đang làm quen với các loại thức ăn không phải là sữa mẹ. Vì vậy khi chế biến thức ăn cho trẻ ăn dặm cần đảm bảo nguyên tắc từ loãng đến đặc, liều lượng thức ăn từ ít đến nhiều.

Khi mới bắt đầu, phụ huynh chỉ nên cho trẻ ăn với mục đích làm quen với thức ăn mới. Mỗi ngày chỉ cần 1 bữa, sau đó sẽ tăng dần theo độ tuổi của trẻ. Các loại thực phẩm cho bé ăn dặm cần chứa đủ 4 nhóm chất:

Tinh bột là thành phần chính trong các loại nông sản như: gạo, ngô, khoai, các loại đậu... Các cha mẹ có thể linh hoạt trong việc lựa chọn các loại thực phẩm cho bé ăn dặm thực đơn hàng ngày cho bé, tuy nhiên mẹ không nên nấu lẫn các loại thức ăn cho bé ăn dặm vào nhau, tránh việc trẻ bị dị ứng hoặc khó tiêu... Đến khi trẻ lớn, khoảng 1 tuổi cha mẹ có thể cho trẻ ăn thêm bún, phở...

Chất béo là loại thực phẩm cho bé ăn dặm không thể thiếu trong các bữa ăn, chất béo có nhiều trong các loại bơ, dầu, mỡ... Cha mẹ nên cho bé ăn đầy đủ cả chất béo luân phiên giữa các bữa, dầu ở dạng nguyên chất, chưa qua chế biến, đảm bảo được giá trị dinh dưỡng.

Có nhiều loại dầu thực vật mà mẹ có thể cho bé ăn trong chế độ ăn dặm như: dầu đậu nành, dầu mè, dầu oliu, dầu gấc... Tuy nhiên phụ huynh không nên cho bé ăn quá nhiều dầu gấc hoặc chỉ sử dụng dầu gấc kéo dài để tránh tình trạng vàng da do dư thừa vitamin A (chỉ ăn dầu gấc 1-2 lần/tuần).

Chất đạm có nhiều trong các loại thịt, cá, trứng, các loại thủy hải sản... Thức ăn cho trẻ ăn dặm bổ sung đạm giai đoạn đầu nên ưu tiên thịt nạc và trứng. Tuy nhiên, một vấn đề cần lưu ý là cha mẹ không nên cho con quá nhiều đạm cùng lúc, điều này không thật sự tốt cho sức khỏe vì có thể gây rối loạn tiêu hóa và gia tăng nguy cơ mắc chứng biếng ăn.

Thực phẩm cho bé ăn dặm cung cấp nhiều vitamin và chất xơ nhất là các loại rau củ quả, nhóm thực phẩm này không cung cấp năng lượng nên mẹ lưu ý không thể thay thế hoàn toàn cho các loại thực phẩm khác, đặc biệt là trong các bữa chính vì có thể khiến trẻ chậm tăng cân.

Đối với giai đoạn mới bắt đầu cho bé ăn dặm, cha mẹ có thể cho thêm 1 thìa rau xanh và tăng dần lên 2-3 thìa trong 1 bát cháo bột. Trường hợp trẻ ăn dặm bị táo bón thì có thể tăng thêm lượng rau xanh trong mỗi bữa ăn nhưng tốt nhất không nên cho quá nhiều. Còn đối với trẻ thừa cân, béo phì, cha mẹ có thể cho bé ăn chế độ tăng cường bổ sung chất xơ để hạn chế năng lượng dư thừa.

Giai đoạn mới bắt đầu bước vào chế độ ăn dặm, nguyên tố sắt đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển não bộ của bé. Vì vậy, mẹ cần ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm cho bé ăn dặm chứa nhiều sắt như:

• Trứng gà: Đây là loại thức ăn cho trẻ ăn dặm rất phù hợp vì vừa giàu protein, chất béo và sắt, vừa dễ chế biến và giúp bé tăng cân khỏe mạnh;
• Thịt gà: Loại thịt này chứa nhiều đạm, các loại vitamin và giàu các khoáng chất như canxi, sắt... Do đó, thịt gà là thực phẩm cho bé ăn dặm rất tốt, tăng cường khả năng tiêu hóa và lên cân hiệu quả;
• Các loại thịt đỏ: Thịt là nguồn cung cấp dồi dào nguyên tố sắt, bên cạnh đó là các dưỡng chất cần thiết khác như đạm, chất béo... Vì vậy, các loại thịt đỏ (như thịt heo, thịt bò) là những thực phẩm cho bé ăn dặm xuất hiện thường xuyên trong thực đơn mỗi ngày;
• Các loại ngũ cốc: Bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, nguyên cám... Chúng là nguồn cung cấp sắt cực kỳ lý tưởng cho cơ thể trẻ. Mẹ có thể cho bé ăn ngũ cốc mỗi buổi sáng để cung cấp thêm nguyên tố sắt.

Thực đơn cho bé ăn dặm nên kết hợp thêm các loại trái cây tươi và các loại rau củ vì chúng là nguồn cung cấp dồi dào các loại vitamin, vừa hỗ trợ tăng sức đề kháng vừa giúp cơ thể hấp thu chất sắt tốt hơn.

Các loại thực phẩm cho bé ăn dặm giàu vitamin C như:

• Rau bina (rau chân vịt, bó xôi): Thành phần rau bina bao gồm các loại vitamin, khoáng chất, omega 3... nên rất tốt cho sự phát triển của bé;
• Súp lơ xanh: Loại rau này giàu vitamin C, chất xơ... Do đó, súp lơ có thể giúp bé tăng cường thị lực, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng cho con;
• Ngoài ra các loại thực phẩm cho bé ăn dặm giàu vitamin còn có chuối, củ cải trắng, sữa chua, cà chua...

Omega-3 là axit béo tốt cho não bộ, hỗ trợ hệ thần kinh phát triển toàn diện. Một số thực phẩm cho bé ăn dặm giàu omega 3 mà mẹ có thể tham khảo bao gồm:

• Cá hồi: Thực phẩm này chứa nhiều DHA - một trong những loại axit béo omega-3 có vai trò quan trọng đối với sự phát triển não bộ và phòng tránh một số bệnh lý;
• Cá thu: Omega 3 trong cá thu hỗ trợ mạch máu hoạt động trơn tru, cải thiện trí thông minh và góp phần giúp não bộ phát triển toàn diện hơn;
• Tôm: Đây là loại thực phẩm bổ dưỡng, chứa nhiều vitamin, omega-3 và các axit béo khác, do đó góp phần tạo nên sự bền vững của thành mạch máu của bé.

• Gan và các loại nội tạng: Mặc dù không được phổ biến nhưng gan và các loại nội tạng khác có chứa rất nhiều vitamin nhóm B;
• Thịt bò: Vitamin nhóm B có nhiều trong thịt bò, bên cạnh các chất dinh dưỡng khác. Trong 100g thịt bò có khoảng 2.6μg vitamin B12 và 0.4 mg vitamin B6;
• Đậu xanh, đỗ: Một loại thực phẩm cho bé ăn dặm giàu vitamin nhóm B rất quen thuộc, dễ tìm thấy chính là đậu xanh và các loại đậu khác. Thành phần trong đậu xanh và một số loại đậu bao gồm nhiều vitamin nhóm B như B1, B2, B5, B6 và B9 với hàm lượng rất phong phú.

Trẻ phát triển bình thường khỏe mạnh hay bị suy dinh dưỡng phụ thuộc rất lớn vào chế độ ăn dặm. Phụ huynh cho trẻ ăn dặm sai cách có thể khiến các bé tăng nguy cơ thiếu các vi khoáng chất gây ra tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu,... Nếu nhận thấy các dấu hiệu kể trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.